Total Pageviews

Thursday, February 24, 2011

క్షీరాబ్ధి కన్యకకు శ్రీ మహాలక్ష్మికిని

క్షీరాబ్ధి కన్యకకు శ్రీ మహాలక్ష్మికిని
నీరజాలయకు నీరాజనం

జలజాక్షి మోమునకు జక్కవ కుచంబులకు
నెలకొన్న కప్పురపు నీరాజనం
అలివేణి తురుమునకు హస్తకమలంబులకు
నిలువుమాణిక్యముల నీరాజనం

చరణ కిసలయములకు సకియరంభోరులకు
నిరతమగు ముత్తేల నీరాజనం
అరిది జఘనంబునకు అతివనిజనాభికిని
నిరతి నానావర్ణ నీరాజనం

పగటు శ్రీవేంకటేశు పట్టపురాణియై
నెగడు సతికళలకును నీరాజనం
జగతి నలమేల్మంగ చక్కదనములకెల్ల
నిగుడు నిజ శోభనపు నీరాజనం

ముఖ్యపదార్ధం:
క్షీరాబ్ధి కన్యక: పాలసముద్రుడి కూతురు
నీరజాలయ: పద్మము ఆలయముగా కలది
నీరాజనం: ఆరతి, మంగళహారతి, నివాళింపు

జలజాక్షి: జలజము అంటే పద్మము/కలువ (కలువ కన్నుల పడతి)
మోము: మొగము
జక్కవ కుచంబులకు: అందమైన వక్షోజములకు (The poetical swan, always described as being in pairs, to which poets liken fair breasts). ఇంకోలాకూడా చెప్పుకోచ్చు. చక్రవాక పక్షుల్లాంటి స్తనాలకు అని.   
కప్పురపు నీరాజనం: కర్పూర హారతి
అలివేణి: స్త్రీ
తురుమునకు: కొప్పు, కొప్పుగా మలచిన పొడవైన జడ (tresses)
హస్తకమలంబులకు: ఎర్రని తామెర వంటి అర చేతులకు
మాణిక్యముల నీరాజనం: మాణిక్యముల హారతి

చరణ కిసలయములకు: కిసలము అంటే చిగురు (A sprout). లేత చిగురు వలే మృదువైన పాదాలకు
సఖియ రంభోరులకు: సఖియ ఊరువులకు ( రంభోరు అంటే అరటి చెట్టు వంటి తొడలు కలిగినది)  
ముత్తేల నీరాజనం: ముత్యాల హారతి
అరిది : అపురూపమైన
జఘనంబునకు: మొల, కటి భాగము, పిరుదులు
అతివ: స్త్రీ
నాభికిని: బొడ్డు
నానావర్ణ నీరాజనం: అన్ని రకాల/రంగుల హారతి

శ్రీవేంకటేశు పట్టపురాణియై: శ్రీవేంకటేశ్వరు హృదయ సామ్రాజ్యమునకు పట్టపు రాణియై
పగటు: ప్రకాశించు
నెగడు: వర్ధిల్లు
సతికళలకును: సతి కళలకు
నీరాజనం: హారతి
జగతిని అలమేల్మంగ ఎల్ల చక్కదనముకు
నిగుడు: నిక్కు, వ్యాపించు
శోభనపు నీరాజనం: (శోభనమ్: అంటే మంగళప్రదం) మంగళప్రదమైన హారతి

భావం:
అన్నమయ్య పద్మావతీ దేవికి అంగాంగ హారతిని అధ్భుతంగా ఈ కీర్తనలో తెలియపర్చారు.
పాలసముద్రం చిలికినప్పుడు పుట్టిన అమ్మాయి (క్షీరాభ్దికన్యక), పద్మాలయ (పద్మాసన స్థితే దేవీ) ఐన శ్రీ మహాలక్ష్మికి నీరాజనము.
కలువ కన్నులు కలిగిన మొగమునకు, అందమైన స్తనసంపదకు కర్పూర హారతి. అలివేణి కొప్పునకు, ఎర్రని తామెరలవలే సున్నితమైన అర చేతులకు మాణిక్యాల హారతి.
లేత చిగురుల వంటి మృదువైన పాదాలకు, అరటి చెట్టువలే నున్నని ఊరువులకు (తొడలకు) ముత్యాల హారతి. చక్రము వలే నున్ను గుండ్రని పిరుదులకు, బొడ్డునకు అన్ని రకాల హారతులు.
శ్రీవేంకటేశ్వరు హృదయ సామ్రాజ్యమునకు పట్టపు రాణియై ప్రకాశింస్తూ పదహరు కళలతో వర్ధిల్లు సతికి నీరాజనం.  ఈ జగతి మొత్తాన్ని వ్యాపించిన అలమేల్మంగ యొక్క మొత్తం చక్కదనములకు మంగళప్రదమైన హారతి. 

(ఈ కీర్తనలు మరింత వ్యాఖ్యానాన్ని ఇక్కడ చూడండి. https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivxKGD7nix86Lbr2N8A9QQXCS6bCb9JTR1_wbIqGdIYyUi4MCPDfByR7ope0Ye8QPXlpRhCOWY9tKQBY128aXXLsKvBA_yqZfFfVi1EXCMAIKpOyjFimWtZ-N90NZFcVsqkcZ6Wx5An2gN/s1600/kshirabdhi.png)
ఈ కీర్తన ఇక్కడ వినండి.
http://cid-272cd1502e1bbc2c.skydrive.live.com/self.aspx/Annamacharya/kshirabhikanyakaku|_madhyamavati|_bkp|_108.mp3

No comments:

Post a Comment