Total Pageviews

Sunday, August 14, 2011

సకలం హే సఖి జానామి

ప|| సకలం హే సఖి జానామి తత్ 
ప్రకట విలాసం పరమం ధధసే ||

చ|| అలిక మృగమదమయ మషీకల నో- 
జ్జ్వలతాం హే సఖి జానామి |
లలితం తవ పల్లవిత మనసి ని- 
శ్చలతర మేఘ శ్యామం ధధసే ||

చ|| చారు కపోలస్థల కరాంచిత వి- 
చారం హే సఖి జానామి |
నారాయణ మహినాయక శయనం 
శ్రీ రమణం తవ చిత్తే ధధసే ||

చ|| ఘనకుచ శైలాగ్ర స్థిత విధుమణి 
జననం హే సఖి జానామి |
కనదురసా వేంకట గిరిపతే | 
వినుత భోగసుఖ విభవం దధసే ||


ప్రతిపదార్ధం:

హే సఖి: ఓ సఖీ 
సకలం జానామి: నాకు అంతా తెలిసింది/నేను మొత్తము తెలుసుకొనుచున్నాను.
తత్: తత్పూర్వము 
ప్రకట విలాసం: నీవు వ్యక్తం చేసిన చేష్టలన్నీ  
పరమం దధసే: పరమార్ధాన్ని ధరించి ఉన్నాయి.

ఉజ్వలతాం: ప్రకాశించునట్టి
అలిక: లలాటము, నుదురు నందు The forehead. 
మషీ: నల్లని 
మృగమదమయ: మృగమద (కస్తూరీ లేపనము) మయం   
కలన:  చేయడము, కావించడము Making, effecting.
హే సఖీ జానామి: ఓ సఖీ నాకు తెలుసు
లలితం: మనోజ్ఞమైన. సుందరమైన (Beautiful, graceful, charming)
తవ: నీ యొక్క
పల్లవిత: చిగిరించిన (Sprouted)
మనసి: మనసునందు
నిశ్చలతర మేఘ శ్యామం: కదలని నీరు కలిగిన గొప్ప నల్లని రంగు కలిగిన మేఘమువంటి దేహము కలిగిన వానిని 
దధసే: ధరించావు 

చారు: అందమైన
కపోలస్థల: చెక్కిలి యందు
కరాంచిత విచారం: చేతులను ఆన్చి ఆలోచిస్తున్నట్టి
హే సఖి జానామి: ఓ సఖీ నాకు తెలుసు
నారాయణం: నారాయణుని
అహినాయక శయనం: శేష శయనుని 
శ్రీరమణం: శ్రీ రమణుని
తవ చిత్తే: నీ మనసునందు
దధసే: ధరించి ఉన్నావు

ఘనకుచ శైలాగ్ర స్థిత: ఎత్తైన కొండల్లాంటి స్తనముల చివర ఉంచబడిన  
విధుమణి జననం: చంద్రరేఖ ల యొక్క పుట్టుక
హే సఖీ! జానామి: ఓ సఖీ నాకు తెలుసు
కనదురసా: మిక్కిలి కాంతులు విరజిమ్ముతున్నటువంటి (Bright, shining) 
వేంకటగిరిపతే: -వేంకటేశ్వరుని తో/యొక్క 
వినుత: గొప్పగా పొగడబడునటువంటి
భోగసుఖ: సంభోగ సుఖముల
విభవం : సంపదలు 
దధసే: ధరించి ఉన్నావు



భావం:

ఈ సంకీర్తనం అన్నమాచార్యుల అనంత భావనా విశ్వం నుండి జాలువారిన అధ్బుత, మృదు మధుర సంస్కృత కృతి. 
    
అమ్మవారు తన ఏకాంత మందిరంలో పరధ్యానంతో/స్వామిధ్యానంతో చేసే పనులన్నింటినీ చుట్టూ ఉన్న చెలులు గమనించి ఆమెను ఆట పట్టిస్తున్నారు. అన్నమయ్యే అమ్మవారిని ఈ విధంగా స్తుతిస్తున్నాడని కూడా అనుకోవచ్చు. 

ఓ ప్రియసఖీ! నాకు అంతా తెలుసు. నీవు తత్పూర్వము ప్రకటించిన పనులన్నీ పరమార్ధాన్ని తెలియజేస్తున్నాయి.

ప్రకాశించే నుదుటి భాగమందు నల్లని కస్తూరీ తిలకాన్ని అలుముకున్నావు. అదెందుకో నాకు తెలుసు. నీ సుందరమైన చిగిరించిన నీ మనసులో నల్లని రంగు కలిగిన మేఘము వంటి దేహము కలిగిన నీ ప్రియుని ధరించావు కాబట్టి.

అందమైన నున్నని నీ చెక్కిలి పై చేతులు ఆనించుకుని ఏదో ఆలోచిస్తున్నావు. అదెందుకో నాకు తెలుసు. నీ ప్రియుడు నారాయణుడు వైకుంఠములో పాలసముద్రములో శేషుని పై అదేవిధంగా చేతిని తన చెక్కిలిపై ఆనించి పడుకుని ఉంటాడు, అటువంటి నారాయణుని, నీ మనసునందు ధరించావు కాబట్టి.

అద్భుతమైన నీ స్తన పర్వతాల చివరన మిక్కిలి తేజస్సుతో చంద్రవంక ఎందుకు జనించిందో తెలుసు. అది నీవు స్వామితో అత్యంత గొప్పగా అనుభవించిన సంభోగ సుఖాల సంపదలకు చిహ్నాలు. అవునా!...
(స్వామి విపరీతమైన కోరికతో నీ చన్నులను గట్టిగా నొక్కేడప్పటికి ఆయన గోళ్ళు అక్కడ గుచ్చుకుని అవి చంద్రవంకల్లా (crescent moon) ఏర్పడ్దాయి. ఆ చంద్రవంకలు మిక్కిలి తేజముతో ప్రకాశిస్తున్నాయి.) 
(ఇదే భావం "ఏమొకో చిగురుటధరమున" కీర్తనలో పడతి పయ్యెదలోంచి వచ్చే మిక్కిలి కాంతి యొక్క రహస్యమేమిటే చెలులూ అని అడిగినప్పుడు "ఉడుగని వేడుకతో ప్రియు - డొత్తి న నఖ శశి రేఖలు వెడలగ వేసవి కాలపు -వెన్నెల కాదు కదా" అని తమలో తాము తెలుసుకునే సన్నివేశం ఇక్కడ సరిపోతుంది.)        

4 comments:

  1. గొప్పగా వివరించారు. మొదటి రెండు చరణాల్లో అమ్మవారి చేష్టలకీ శ్రీహరికీ ఉన్న సంబంధం మూడవ చరణంలో కొంత పలచబడినట్టు తోచింది. బహుశా చనుమొనల చంద్రరేఖల వెలుగుకీ, ఏడుకొండల ఎగువన ఉన్న వెలుగుకీ (కొలువైన వేంకటేశ్వరుడు, స్తనములకి కొండలకి పోలికనుకుంటే) కొంత పోలిక ఉందేమో అనిపించింది. ఇది ఎంతవరకూ సరిపోతుందో మీరే చెప్పాలి.

    ReplyDelete
  2. ధన్యవాదములు ఫణీంద్ర గారూ..
    మీకొచ్చిన ఊహ చాలా అద్భుతముగా ఉంది. నిజానికి అన్నమాచార్యులు మనల్నే ఊహించుకొమ్మని వదిలేశారేమో...
    కానీ, నా మనసుకెందుకో అలా అనిపించడంలేదు. కేవలం అమ్మవారి కాంతిని స్వామి కాంతితో పోల్చాలనుకుంటే పోల్చాలనుకుంటే..అమ్మ సాక్షాత్తూ చంద్రుని చెల్లెలు. కాబట్టి "చంద్రసహోదరి ఐన ఆమె ముఖకాంతి చంద్రుని కంటే ఎక్కువగా ఎందుకు వెలుగుతోందంటే, ఏడు కొండల ఆవల వెలసియున్న శ్రీ వేంకటమణికి ఆమె ప్రియురాలు గనుక" అంటే సరిపోతుంది. (ఈ భావన నా కల్పితం సుమా!!)

    కాంతినే పోల్చాలనుకుంటే అన్నమయ్య అంత కష్టపడి "స్వామి కుచములపై చేసిన గోళ్ళ నొక్కుళ్ళ నుంచి వచ్చే కాంతి" అని అమ్మవారి స్తనాలను గోళ్ళతో గుచ్చి బాధించరు, అదీ స్తనముల చివరనుండి నుండి వచ్చే కాంతి అని మాత్రమే అస్సలు చెప్పరు. ఇది ప్రధానంగా శృంగార సంకీర్తనమ్. ఇక్కడ స్వామి ఎంత శృంగార పురుషుడో, ఆయనకు ఆమె అంటే ఎంత మోహమో, తెలియజేయాలనుకున్నారేమో (ఆధ్యాత్మికంగా అలోచిస్తే ప్రకృతి, పురుషుల కలయిక..ఈ సృష్టి). ఈ సంకీర్తన స్వామి, అమ్మవార్ల రతిక్రీడా రహస్యాన్ని తెలుసుకుని చెలులు ఆట పట్టిస్తున్నారని ఊహించి రాసినదిగా తోస్తూంది నా మనసుకు. కానీ అంతర్లీనంగా ఆలోచిస్తే అన్నమయ్య శృంగార సంకీర్తనల్లో ఖచ్చితంగా ఆధ్యాత్మిక, వైరాగ్యభావనలు ఉంటాయి. మీరూహించిన భావం ఐతే ఈ సంకీర్తన ఆధ్యాత్మిక కీర్తనే. మానసిక పరిణితి చెందిన వారికి ఇవి ఆధ్యాత్మిక కీర్తనలే.
    మంచి ఊహను పంచుకున్నందుకు మీకు ధన్యవాదములు.
    కిరణ్

    ReplyDelete
  3. కిరణ్ గారూ,
    ఈ కీర్తనను ఎన్నోసార్లు విన్నాను. ఒకలైనుకూడా అర్థంకాకపోయినా ఈ పదాల్లోని శబ్ధన్ నన్నెంతగానో ఆకట్టుకుంది. మీరు రాసిన తాత్పర్యం చదివాక ఈ కీర్తనమీద ఇంకా ఇంకా ఆసక్తి కలుగుతుంది. చక్కగా రాశారు కీర్తనలోని భావాన్ని.

    ReplyDelete
  4. Kiran gaaru, Adbhutham. Vena vela vandanaalu.

    ReplyDelete