చిత్తజగురుడ వో శ్రీనరసింహా

చిత్తజగురుడ వో శ్రీనరసింహా
బత్తిసేసేరు మునులు పరికించవయ్యా

సకలదేవతలును జయవెట్టుచున్నారు
చకితులై దానవులు సమసిరదె
అకలంకయగు లక్ష్మియటు నీ తొడపై నెక్కె
ప్రకటమైన నీ కోపము మానవయ్యా

తుంబురునారదాదులు దొరకొని పాడేరు
అంబుజాసనుడభయమడిగీనదె
అంబరవీధి నాడేరు యచ్చరలందరుగూడి
శంబరరిపుజనక శాంతము చూపవయ్యా

హత్తి కొలిచేరదె యక్షులును గంధర్వులు
చిత్తగించు పొగడేరు సిద్ధసాధ్యులు
సత్తుగా నీ దాసులము శరణు చొచ్చితి మిదె
యిత్తల శ్రీవేంకటేశ యేలుకొనవయ్యా

ముఖ్య పదాల అర్ధాలు:

చిత్తజగురుడ: చిత్తజుడు అంటే మన్మధుడు, చిత్తజ గురుడు అంటే: మన్మధునికి గురువు/తండ్రి = శ్రీ మహావిష్ణువు
శ్రీనరసింహా: లక్ష్మీ నరశింహా
బత్తిసేసేరు మునులు: భక్తి (తెలుగులో భక్తి కి వికృతి బత్తి, పామరులు వాడే పదము) చేస్తున్నారు మునులు
 పరికించవయ్యా: చూడవయ్యా

సకలదేవతలును: దేవతలంతా
జయవెట్టుచున్నారు:  జయ+పెట్టుచున్నారు= జయ జయ ధ్వానాలు చేస్తూ దీవిస్తున్నారు
చకితులై: భయకంపితులై (Fearful, timid, bashful)
దానవులు: రాక్షసులు
సమసిరదె: సమసిరి+అదె= నశించిరి, చచ్చిరి
అకలంకయగు: అకలంక+అగు = మచ్చలేని, నిర్మలమైన, నిష్కళంకమైన (Stainless, spotless) అంటే అందమైన యువతి
లక్ష్మియటు నీ తొడపై నెక్కె: లక్ష్మి, అటు = లక్ష్మి నీ తొడపై కి ఎక్కి కూర్చుంది
ప్రకటమైన నీ కోపము మానవయ్యా : స్ఫుటమైన, జనులకు భయము కలిగించే నీ కోపము మానవయ్యా

తుంబురునారదాదులు: తుంబురులు, నారదులు మొదలగు వారు
దొరకొని పాడేరు : (దొరకు+కొని) = మొదలుపెట్టి పాడేరు (అవకాశము లభించిన వెంటనే సంతోషముగా పాడేరు)
అంబుజాసనుడభయమడిగీనదె: అంబుజాసనుడు+అభయము+అడిగెను+ఇదె =అంబు అంటే నీరు. అంబుజము అంటే పద్మము. పద్మంలో కూర్చునే వాడు బ్రహ్మ. బ్రహ్మగారు అభయం అడిగెను.
అంబరవీధి నాడేరు: అంబరము అంటే ఆకాశము. ఆకాశవీధిన ఆడేరు
యచ్చరలందరుగూడి: అప్సరలందరూ కూడి (అప్సర కి వికృతి అచ్చర)
శంబరరిపుజనక: శంబర అంటే శివుడు, రిపు అంటే శత్రువు. శంబరరిపు అంటే మన్మధుడు. (శివుడు మన్మధుని కాల్చి బూడిద చేశాడు కదా!). ఆ మన్మధునికి తండ్రి విఢ్ణువు. ఆయన మనసులోంచి పుట్టిన వాడు.
శాంతము చూపవయ్యా: శాంతము చూపించవయ్యా

యక్షులును గంధర్వులు హత్తి కొలిచేరదె: హత్తి అంటే యేనుగు అని అర్ధం ఉంది. ఇక్కడ సందర్భాన్ని బట్టి అందరూ కలిసి ( To attach, join)
యక్షులూ, గంధర్వులూ కూడా ముందునుంచీ పాడే వారితో గొంతు కలిపారు అని చెప్పుకోవచ్చు.
చిత్తగించు: విను (listen)
పొగడేరు సిద్ధసాధ్యులు: సిద్ధిని పొందిన మహానుభావులు పొగుడుతున్నారు.
సత్తుగా నీ దాసులము : సత్యముగా (Being, existence) నీ దాసులుగా ఉన్నవారము
శరణు చొచ్చితి మిదె: శరణు కోరుతున్నవారము
యిత్తల శ్రీవేంకటేశ: విస్తారమైన, గొప్పవాడైన శ్రీ వేంకటేశ్వరా
 యేలుకొనవయ్యా: మమ్ము పాలించవయ్యా

భావం:
ఈ కీర్తన మహా విష్ణువు నృశింహావతారంలో వచ్చి రాక్షసులను సంహరించిన తర్వాత ఎంతసేపటికీ కోపము తగ్గక ఉండే భీకరమైన నృశింహాకృతిని చూసి ముల్లోకములు భయకంపితులైన వేళ ఆయనను చల్లబరుస్తూ అన్నమయ్య తాను అక్కడ ఉండి నారశింహుని కోపాన్ని తగ్గించడనికి ప్రయత్నిస్తున్నట్టు ఊహించుకుని రాసిన సంకీర్తన గా తోస్తూంది.

శ్రీలక్ష్మీనరశింహా! మునులందరూ నిన్ను భక్తిగా వేడుకుంటున్నారు చూడవయ్యా.  
దేవతలంతా జయ జయ ధ్వానాలు చేస్తూ దీవిస్తున్నారు. రాక్షసులంతా భయకంపిస్తులై చచ్చిపోయారు. అందమైన లక్ష్మీదేవి నీ అంకసీమ  అలంకరించింది(తొడపైకి ఎక్కి కూర్చుంది). జనులకు భయము కలిగించే నీ కోపము మానవయ్యా!.
 తుంబురులు, నారదులు మొదలగు వారు అవకాశము లభించిన వెంటనే సంతోషముగా పాడుతూ నిన్ను, నీ మహిమలను  కీర్తిస్తున్నారు. నీ తనయుడు బ్రహ్మ అభయం కోరుతున్నారు. అప్సరలందరూ కూడి ఆకాశవీధిన నాట్యాలు చేస్తున్నారు. మన్మధుని జనకా శాంతము చూపించవయ్యా!.
యక్షులూ, గంధర్వులూ కూడా తుంబుర నారదాదుల కీర్తనలకు గొంతు కలుపుతున్నారు. అందరూ కలిసి నిన్ను కీర్తిస్తున్నారు.  సిద్ధిని పొందిన మహానుభావులు పొగుడుతున్నారు. విను. నీ దాసులము. శరణు కోరుతున్నాము. విస్తారరూపుడాఇన శ్రీ వేంకటేశ్వరా! మమ్ము  పాలించు స్వామీ.

ఈ కీర్తన శ్రావణ్ కుమార్ బ్లాగు నందు వినండి. 

http://www.esnips.com/doc/236031f8-3a9d-425e-8bde-965ae30b8964/chittajagurudaosrinarasimha