చూచి వచ్చితి

చూచి వచ్చితి నీవున్నచోటికి తోడి తెచ్చితి

చేచేతఁ బెండ్లాడు చిత్తగించవయ్యా

లలితాంగి జవరాలు లావణ్యవతి ఈకె

కలువకంఠి మంచి కంబుకంఠి

జలజవదన చక్రజఘన సింహమధ్య

తలిరుఁబోడిచక్కదనమిట్టిదయ్యా

అలివేణి మిగులనీలాలక శశిభాల

మలయజగంధి మహామానిని యీకె

పెలుచుమరునివిండ్లబొమ్మలది చారుబింబోష్ఠి

కని(లి?)తకుందరద చక్కందనమిట్టిదయ్యా

చెక్కుటద్దములది శ్రీకారకన్న(ర్ణ?)ములది

నిక్కుఁజన్నులరంభోరు నిర్మలపాద

గక్కన శ్రీవేంకటేశ కదిసె లతాహస్త

దక్కె నీకీ లేమ చక్కందన మిట్టిదయ్యా

పదార్ధం:

లలితాంగి: మనోహరమైన

జవరాలు: ప్రేమించిన యువతి

లావణ్యవతి: సుందరమైన

ఈకె: ఈ అమ్మాయి (ఈపె అని కూడా అనొచ్చు)

కలువకంటి: కలువ రేకుల వంటి కన్నులు కలది

కంబుకంఠి:  శంఖము వంటి కంఠము కలిగినది

జలజవదన: పద్మము వంటి విచ్చుకున్న మోము కలిగినది

చక్ర జఘన: చక్రము  వంటి కటి భాగము (మొల)

సింహమధ్య: సింహము వలె సన్నని నడుము గలది

తలిరుబోడి: తలిరు అంటే చిగురు. కాబట్టి చిగురుబోడి. స్త్రీ కి పర్యాయపదం.

అలివేణి: స్త్రీ

మిగుల నీలాలక = = అతిశయించిన నల్లని కురులు కలది

శశిభాల: తెల్లని ఫాలభాగము(నుదురు) కలది

మలయజగంధి: గంధపు వాసన గలది

మహా మానిని: గొప్ప మానము కలిగిన ఆడది. స్త్రీ కి పర్యాయపదం

మరుని విండ్ల బొమ్మలది: మన్మధుని బాణము వలె కనుబొమ్మలు కలది??

చారు బింబోష్టి: అందమైన/రస పూరితమైన పెదవులు కలిగినది (పెదవులు ఎర్రని దొండపండ్ల వలే ఉన్నవి)

కలితకుందరద: మొల్లపువ్వుల వలె తెల్లగా మెరిసే పలువరస కలది, అపరంజి,

చెక్కుటద్దములది: అద్దము వలె నున్నటి బుగ్గలు కలిగినది. చెక్కు అంటే నుదురు అని కూడా అర్ధం. కానీ చెక్కులు అన్నారు కాబట్టి బుగ్గలే అయ్యుంటాయి.

శ్రీకార కర్ణములది: చెవులు "శ్రీ" ఆకృతి లో కలిగినది

నిక్కు చన్నులు: నిగిడిన (కొంత ఉద్రేకపడిన) స్తనములు (వక్షోజములు)

రంభోరు: అరటిచెట్టు వంటి ఊరువులు (తొడలు) కలిగినది

నిర్మలపాద: స్వచ్చమైన పాదాలు కలది. అంటే లేత మామిడి ఆకుల్లా చిరు ఎర్రగా అనుకోండి.

గ్రక్కన: శీఘ్రముగా

కదిసె: పట్టుకొనుట, చేపట్టుట??(కదియు == చేరు, పొందు, సాటియగు, సమీపించు)

లతాహస్త: తీగె వంటి చేయి

నీకీ లేమ దక్కె: లేత అమ్మాయి (స్త్రీ కి మరొక పర్యాయ పదం)  నీకు దక్కినది.

భావం:

ఈ సంకీర్తనలో అన్నమయ్య శ్రీ వేంకటేశ్వరునకు పెండ్లి కుమార్తెను వెతికి వచ్చు వానిగా తనను తానూహించుకుని రాసిన కీర్తన. ఇది మధుర భక్తికి తార్కాణం. పల్లవిలో ప్రభూ! ఓ అమ్మాయిని చూసి వచ్చాను. అంతేకాదు నీవున్న చోటికి వెంటబెట్టుకుని వచ్చాను. నువ్వు నిర్ణయించి పెండ్లాడు ఈమెను అంటూ ఆ అమ్మాయి అందం ఎలా ఉందో మిగతా చరణాల్లో వర్ణించాడు.

చాలామంది అన్నమయ్య సంకీర్తనల్లో పచ్చి శృంగారం ఉంది. అని చాలా వ్యంగ్యంగా మాట్లాడటం విన్నాను. అవును మరి. శృంగారాన్ని కేవలం రెండు శరీరాల కలయికగా చూసేవారికి అంతకన్నా గొప్ప ఆలోచనలు ఎలా వస్తాయి. మనం ఎలా ఆలోచిస్తే అలాగే కనబడతాయి అన్నీ. తరువాతలో అన్నమయ్య వైరాగ్యాన్ని చూద్దాం. 

ఈ కీర్తన ఇక్కడ వినండి. శ్రావణ్ కుమార్ బ్లాగు నుండి గ్రహింపబడినది.

http://www.esnips.com/doc/88d6733e-2312-42ea-b3b1-a2b7aa84accb/cUcivacciti_nIvunna_cOTikE