ఒకపరి కొకపరి వొయ్యారమై
మొకమునఁ గళలెల్లా మొలచిన ట్లుండె // పల్లవి //
జగదేకపతిమేనఁ జల్లిన కర్పూరధూళి
జిగిగొని నలువంకఁ జిందఁగాను
మొగిఁ జంద్రముఖి నురమున నిలిపెఁ గాన
పొగరువెన్నెల దిగఁబోసిన ట్లుండె // ఒక //
పొరి మెఱుఁగుఁజెక్కులఁ బూసిన తట్టుపుణుఁగు
కరఁగి యిరుదెసలఁ గారఁగాను
కరిగమనవిభుఁడు గనుక మోహమదము
తొరిగి సామజసిరి దొలఁకిన ట్లుండె // ఒక //
మెఱయ శ్రీవేంకటేశుమేన సింగారముగాను
తఱచయిన సొమ్ములు ధరియించఁగా
మెఱుఁగుఁబోడి యలమేలుమంగయుఁ దాను
మెఱుపుమేఘము గూడి మెఱసిన ట్లుండె // ఒక //
ముఖ్యపదార్ధం:
ఒకపరి = విధము, once. Manner
ఒయ్యారము or ఒయారము: అందము, Bloom, grace
మొకము: ముఖము
కళలు: భాగము, sub-division.
మొలచు: అంకురము, మొలక To sprout
మేని: శరీరము
ధూళి: రజను
జిగి: కాంతి, చల్లని వెలుగు, Brilliancy
నలువంక: నాలుగు దిక్కుల వైపు
మొగి: పూను, An attempt
ఉరము: వక్షస్థలము
పొగరువెన్నెల: తీక్ష్ణమైన కాంతి Pride, గర్వము
దిగబోయు: దిగువకు వ్యాపించుట, Spreading downwards
పొరి: అత్యంతము, మిక్కిలి, Strong, great
చెక్కు: అద్దము
తట్టుపుణుఁగు: పునుగుపిల్లి తైలము
దెసలు: వైపుల
కరిగమన: యేనుగు వలె నడచు
మదము: మత్తు, పారవశ్యము
సామజము: యేనుగు
తఱచ: దట్టమైన, thick
భావం:
ఈ సంకీర్తన అన్నమాచార్యుల కుమారుడైన పెదతిరుమలయ్య గారి రచన. పెదతిరుమలయ్య, ఆయన తనయుడు చిన్నన్న కూడా అన్నమయ్య అంతటి గొప్ప సంకీర్తనాచార్యులు, పరమ వేంకటేశ్వర భక్తులు. పెదతిరుమయ్య తిరుమల అభివృద్ధికి ఎంతో చేశారు.
//ప// స్వామి రూపము..అందంగా, మరింత అందంగా, చూసిన ప్రతీసారీ ముఖంలో ఒక్కోసారి ఒక్కో కళ చప్పున మొలిచినట్టుగా ఉంది.
//చ// జగదేకపతియైన స్వామి శరీరంపై చల్లిన తెల్లని కర్పూర రజను మరింత కాంతివంతంగా మారి నాలుగు పక్కలకీ చిందుతుంటే....ఆయన వక్షస్థలము చంద్రముఖిని (శ్రీదేవిని) పూని చిక్కని, తీక్ష్ణమైన వెన్నెలను కిందకి వెదజల్లుతున్నట్టుంది.
//చ// మిక్కిలిగా మెరుస్తూన్న నున్నని అద్దాలవలే ఉన్న బుగ్గలపై పూసిన పునుగు తైలము కరిగి రెండువైపులా కారుతుంటే....మదించిన యేనుగు నుంచి వచ్చే స్రావాలు (సామజసిరి) తొలికినట్టు (యేనుగు వంటి నడక కలిగినవాడు కాబట్టి ) ఆయన మోహమదం (శ్రీదేవిపై) కారుతున్నట్టుంది.
//చ// అందాల, ఆనందనిలయుడైన నల్లని వేంకటేశ్వరుడు దట్టంగా బంగారు ఆభరణాలు ధరించి ఉంటే.... అందాల భరిణయైన అలమేలుమంగ, తాను "మెరుపు - మేఘము” కలిసి మెరుస్తూన్నట్టుంది.
