పొద్దిఁకనెన్నఁడు వొడచునొ పోయిన చెలి రాదా(డా??)యను

 శృంగార సంకీర్తన

రేకు: 25-1

సంపుటము: 5-138

రాగము: సామంతం

//ప// పొద్దిఁకనెన్నఁడు వొడచునొ పోయిన చెలి రాదా(డా??)యను

నిద్దుర గంటికిఁ దోఁపదు నిమిషం బొకయేఁడు ॥పల్లవి॥

//చ// కన్నుల నవ్వెడి నవ్వులు గబ్బితనంబుల మాటలు

నున్నని యొయ్యారంబులు నొచ్చినచూపులును

విన్నఁదనంబుల మఱపులు వేడుకమీరిన యలపులు

సన్నపుఁజెమటలుఁ దలఁచిన ఝల్లనె నామనసు ॥పొద్దిఁక॥

//చ// ఆఁగినరెప్పల నీరును నగ్గలమగు పన్నీటను

దోంగియుఁ దోఁగనిభావము దోఁచిన పయ్యెదయు

కాఁగిన దేహపు సెకలును కప్పిన పువ్వుల సొరబులు

వేఁగిన చెలితాపమునకు వెన్నెల మండెడివి ॥పొద్దిఁక॥

//చ// దేవశిఖామణి తిరుమలదేవునిఁ దలఁచినఁ బాయక

భావించిన యీ కామిని భావములోపలను

ఆవిభుఁడే తానుండిఁక నాతఁడె తానెఱఁగఁగవలె

నీ వెలఁదికిఁ గల విరహంబేమని చెప్పుదము ॥పొద్దిఁక॥

ముఖ్య పదార్ధం:

పొద్దు: ప్రొద్దు యొక్క రూపాంతరము = సూర్యుని రాక

గబ్బితనం: కొంటెతనం

విన్నదనము: దైన్యము

మఱపు: వశపరచుకొను

అలపు: శ్రమ

సన్నపు: పలుచని

అగ్గలము: అధికము

తోగియు తోగని: తెలిపీ తెలుపని

తోచిన, పయ్యెద: కనిపించు/ప్రత్యక్షమగు, పమిట కొంగు

కాగు: తపించు

సెకలు: వేడి

సొరబు/సొరపు: కృశించు/వాడిపోవు

పాయక: విడువకుండా

వెలది: స్త్రీ

 

భావం: [యథాతథము]

శ్రీ తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యులు, భక్తి కవిత్వం యొక్క అజరామర సింహాసనంపై అధిష్టితులైన మహానుభావుడు. ఆయన రచనల్లో భక్తి, శృంగార, ఆధ్యాత్మిక తాత్వికతల నిండుదనమూ, సహజ సౌందర్యమూ వ్యక్తమవుతాయి.

ఈ సంకీర్తనలో, అమ్మవారు శ్రీవారికోసం రాత్రంతా వేచిచూస్తున్నారు ట. ఆమెకు శ్రీవారితో గడిపిన ఆనంద క్షణాలు గుర్తొచ్చి విరహవేదనను అనుభవిస్తూన్నారు. ఆవిడ విరహవేదనను మనకు కళ్ళకు కట్టినట్టు చూపిస్తున్నారు. శ్రీవారే అర్ధం చేసుకుని ఆమెను కరుణించాలంటున్నారు.  

ఇది కేవలం శృంగార పాట మాత్రమే కాదు, ఒక ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణం, మనసును స్పృశించే మధురానుభూతి! ఈ కీర్తనలో శృంగారం భక్తిరసంతో మిళితమై ఉంది. ఇది భౌతిక ప్రేమను ప్రతిబింబించేంత మాత్రమే కాక, ఆధ్యాత్మిక విరహానుభూతిని ప్రతిబింబిస్తుంది. ఒక భక్తుడు (ప్రేయసి) తన స్వామి (ప్రియుడు) దర్శనమంటే ఎంత ఆత్రంగా ఎదురు చూస్తున్నాడో ఈ కీర్తనలో ప్రతిఫలమవుతోంది.

//ప// పొద్దు ఇక ఎప్పుడు పొడుస్తుందో...ఎక్కడికో వెళ్ళిన ప్రియుడు ఇంకా రాలేదు. కంటికి నిద్దుర రావట్లేదు. ఒక్కో నిముషం ఒక్కో సంవత్సరంలా గడుస్తోంది. 

When will the dawn finally break? The beloved, who has gone somewhere, hasn’t returned yet. Sleep evades my eyes. Every minute feels like a year.

(ఇక్కడ "చెలి" అని ఉంది. అంటే కేవలం హితమైన వారు (ఆడైనా/మగైనా) అనే అర్ధం చేసుకోవాలి. లేకపోతే ఈ సంకీర్తన అర్ధం కాదు. చెలి అనే పదానికి ’య" చేరిస్తే.. స్త్రీ లింగం, "కాడు" చేరిస్తే .. పుంలింగం గా అర్ధం చేసుకోవచ్చు. కేవలం చెలి తో ఆపేశారు కాబట్టి, ఒక స్త్రీ విరహాన్ని ఈ సంకీర్తనలో వివరిస్తున్నారు కాబట్టి,  ఇక్కడ చెలి అంటే హితుడైన స్వామి. అలాగే, చెలి రాదాయను అని కాకుండా చెలి రాడాయను అని చదువుకోవాలి.)   

//చ// స్వామితో ..... ఆమె కన్నులతో నవ్వే నవ్వులు, కొంటెతనపు మాటలు, నునుపైన/అందమైన ఆమె వయ్యారాలు, కోపపు చూపులు, దైన్యంగా వశపరచుకోవడాలు, ఆనందంతో కూడిన శ్రమలు, ఆ శ్రమ పడడం వల్ల ఉదయించే సన్నము ముత్యపు బిందువుల్లాంటి చెమటలు......ఇవన్నీ తలుచుకోవడం వల్ల నా మనసు ఝల్లుమంటోంది. 

Memories with the Lord… the playful smiles exchanged with her eyes, mischievous words, her delicate and graceful demeanor, her angry glances, her gentle submission, the joyful labors she undertook, and the pearls of sweat that arose from those efforts, resembling tiny pearls… All these recollections make my heart swell with emotion.

//చ// మూసిన ఆమె కంటి నుండి కారే సన్నని నీరు(సుఖానుభూతి వల్ల అయ్యుండచ్చు), ఎక్కువగా పూసిన పన్నీరు, క్రిందకి జారి పడి, వక్షోజాలను కప్పిఉంచే పమిటకొంగు తడిసిపోయి, పక్కకి తొలగి, తెలిపీ తెలుపని ఆమె భావాలు....వియోగ దు:ఖం వల్ల దహించుకుపోతున్న శరీరపు వేడి సెగలు, ఆ వేడికి వాడిపోయిన కప్పిఉంచిన పువ్వులు, .... అలా వేగిన ప్రేయసి మదన తాపానికి చల్లని వెన్నెల కూడా మంటపుట్టినంతగా ఉంది.    

Soft tears flow from her closed eyes (perhaps due to joy), and the abundant sandalwood paste slips down and soaks the saree’s edge that covers her chest, sliding aside, revealing her deep and uncertain emotions… The heat radiating from her body is consumed by the anguish of separation, and the flowers adorning her hair wither under that warmth… In such a state, even the cool moonlight feels burning to the love-struck maiden enduring her pain of separation.

//చ// దేవదేవుడైన తిరుమల శ్రీవేంకటేశ్వరుని విడువకుండా తలచి, ఆయన్నే భావించిన, యీ కామిని మనసులో ఆయనే ఉండి, ఇక ఆయనే ఈమెను తెలుసుకోవాలి గానీ, ఈ స్త్రీ కి కలిగిన విరహం మనమేమి చెప్పగలము?

Constantly meditating upon Lord Venkateswara of Tirumala, never letting him leave her thoughts, this maiden’s heart is entirely consumed by him. She perceives him as her sole essence and being. Who else but the Lord himself can truly understand her longing and the depth of her separation? What can we, mere mortals, possibly say about the pain of her divine yearning?

ఆధ్యాత్మిక భావం: [Spiritual Essence]

భక్తుడు తన స్వామిని తలుచుకుంటూ, ఆయన దూరమై ఉన్నట్లు భావించి, ఆ విరహం వల్ల నిద్రపట్టకుండా ఒక్కో క్షణం యుగంలా అనిపిస్తోందని చెబుతున్నారు. ఇక్కడ "పొద్దు" అంటే కొత్త వెలుగును (స్వామి దర్శనాన్ని) సూచిస్తుంది.

A devotee, meditating on the Lord, perceives his absence and describes how the resulting separation prevents sleep, making each moment feel like an eternity. Here, "dawn" symbolizes the arrival of new light (the Lord’s vision).

మొదటి చరణం భక్తుని స్వామితో గతంలో గడిపిన తీపి అనుభూతుల్ని సూచిస్తుంది. స్వామి యొక్క సౌందర్యం, ఆయన మాటలలోని అనురాగం, ఆయన స్పర్శ వంటి దివ్యమైన అనుభవాలు భక్తుని మనసుకు ఝల్లుమనే ఆహ్లాదాన్ని ఇస్తున్నాయి. ఇది స్వామి సాన్నిధ్యాన్ని తలుచుకుంటూ తీయనైన బాధను వ్యక్తం చేస్తోంది. 

The first stanza reflects the devotee reminiscing about sweet past moments with the Lord. The divine experiences of the Lord’s beauty, the affection in his words, and his touch bring immense joy, portraying a bittersweet pain in his absence.

రెండవ చరణంలో విరహభక్తి మరింత లోతుగా ప్రతిఫలిస్తోంది. భక్తుడు స్వామిని తలచుకుంటూ కన్నీటి ధారలో తడిసి, వియోగ తాపం నుంచి ఆయన రాక కోసం ఆర్తిగా ఎదురు చూస్తున్నాడు. భక్తుడు తన అనుభూతుల్ని వ్యక్తపరచడంలో ప్రకృతిని కూడా పరోక్షంగా ఉపయోగిస్తున్నాడు, చెప్పకనే స్వామి యొక్క దివ్య స్పర్శ కోసం ఆసక్తిని వ్యక్తం చేస్తున్నాడు.

In the second stanza, the devotee’s anguish deepens. Remembering the Lord, the devotee sheds tears of longing and waits eagerly for his return. The devotee uses nature as a metaphor, indirectly expressing their yearning for the Lord’s divine touch.

మూడవ చరణంలో భక్తుడు శ్రీవేంకటేశ్వరుని స్మరణతో జీవిస్తున్న తన పరిస్థితిని చెప్పుకుంటున్నాడు. భక్తుని అభిప్రాయంలో, స్వామి తప్ప మరెవరూ తన తపస్సు, విరహ వేదనను అర్థం చేసుకోలేరు.

The third stanza emphasizes the devotee’s life sustained solely through constant remembrance of Lord Venkateswara. In the devotee’s view, only the Lord can truly comprehend the depth of their meditation, anguish, and longing.