//ప// శ్రీవేంకటేశ్వరుని సింగారము వర్ణించితే
యేవిధాన దలచినా యెన్నిటికి తగునో
//చ// కరిరాజుగాచిన చక్రము వట్టిన హస్తము
కరితుండమని చెప్పగానమరును
వరములిచ్చేయట్టి వరద హస్తము కల్ప-
తరుశాఖ యని పోల్పదగు నీకును
//జలధిబుట్టినపాంచజన్య హస్తము నీకు
జలధితరగయని చాటవచ్చును
బలుకాళింగునితోకపట్టిన కటిహస్తము
పొలుపై ఫణీంద్రుడని పొగడగదగును
//నలినహస్తంబులనడుమనున్ననీయుర-
మలమేలుమంగకిరవనదగును
బలు శ్రీవేంకటగిరిపై నెలకొన్న నిన్ను-
నలరి శ్రీవేంకటేశుడనదగును
ముఖ్యపదార్ధం:
తుండము= తొండము, ఉదరము, ముఖము
తరుశాఖ= చెట్టు కొమ్మ
జలధి తరగ= సముద్రపు అల
పొలుపు= సొంపు Beauty, elegance, gracefulness
అలరు= ప్రకాశించు
భావం:
శ్రీవేంకటేశ్వరుడు శంఖచక్రాలు, కటి వరద హస్తాలతో ప్రకాశిస్తున్నాడు. ఆయన సింగారము వర్ణించితే ఎన్ని విధాలుగా తలిచినా ఎన్నిటితో పోల్చదగునో...
గజేంద్రుణ్ణి రక్షించిన చక్రము పట్టిన ఆ హస్తము సాక్షాత్తూ యేనుగు తొండమని చెప్తే సరిగ్గా అమరుతుంది. (యేనుగు బలం అంతా తొండంలోనే ఉంది. ఎందరో రాక్షసులను చంపిన బలవంతమైన చెయ్యి యేనుగు తొండం అంత బలమైనది.) వరములిచ్చే వరద హస్తము సాక్షాత్తూ కోరినవన్నీ ఇచ్చే కల్పవృక్షము యొక్క చెట్టు కొమ్మ తో పోల్చవచ్చు. (కోరిన కోరికలు తీర్చే కొండంత దేవుడు కాబట్టి కల్పవృక్షము తో పోల్చచ్చు)
సముద్రంలోంచి లక్ష్మీదేవి తో పాటూ పుట్టిన పాంచజన్యము అనే శంఖం పట్టుకున్న నీ చేతిని తెల్లని సముద్రపు అలగా చాటవచ్చు. (సముద్రం చేసే భీకర ఘోష యే విధంగా ఐతే మనకి భయం కలిగిస్తుందో అలానే పాంచజన్యం పూరించినంతనే రాక్షసులకి భయం పుడుతుంది). బాలకృష్ణుడై బలవంతుడైన కాళింగుని తోకపట్టుకున్న నీ కటి హస్తము అందమైన వన్నెలున్న ఫణిరాజు అని పొగడచ్చు.
పద్మము (నాభినందు బ్రహ్మగారు ఉదయించిన పద్మము), నాలుగు చేతుల మధ్యనున్న నీ విశాల వక్షస్థలము నీ ప్రియ భార్యమైన అలమేలుమంగకు నివాసము అనవచ్చును. బలవంతుడవై తిరువేంకటగిరిపైన కొలువైన నిన్ను వేంకటేశ్వరుడు అనవచ్చును.
యేవిధాన దలచినా యెన్నిటికి తగునో
//చ// కరిరాజుగాచిన చక్రము వట్టిన హస్తము
కరితుండమని చెప్పగానమరును
వరములిచ్చేయట్టి వరద హస్తము కల్ప-
తరుశాఖ యని పోల్పదగు నీకును
//జలధిబుట్టినపాంచజన్య హస్తము నీకు
జలధితరగయని చాటవచ్చును
బలుకాళింగునితోకపట్టిన కటిహస్తము
పొలుపై ఫణీంద్రుడని పొగడగదగును
//నలినహస్తంబులనడుమనున్ననీయుర-
మలమేలుమంగకిరవనదగును
బలు శ్రీవేంకటగిరిపై నెలకొన్న నిన్ను-
నలరి శ్రీవేంకటేశుడనదగును
ముఖ్యపదార్ధం:
తుండము= తొండము, ఉదరము, ముఖము
తరుశాఖ= చెట్టు కొమ్మ
జలధి తరగ= సముద్రపు అల
పొలుపు= సొంపు Beauty, elegance, gracefulness
అలరు= ప్రకాశించు
భావం:
శ్రీవేంకటేశ్వరుడు శంఖచక్రాలు, కటి వరద హస్తాలతో ప్రకాశిస్తున్నాడు. ఆయన సింగారము వర్ణించితే ఎన్ని విధాలుగా తలిచినా ఎన్నిటితో పోల్చదగునో...
గజేంద్రుణ్ణి రక్షించిన చక్రము పట్టిన ఆ హస్తము సాక్షాత్తూ యేనుగు తొండమని చెప్తే సరిగ్గా అమరుతుంది. (యేనుగు బలం అంతా తొండంలోనే ఉంది. ఎందరో రాక్షసులను చంపిన బలవంతమైన చెయ్యి యేనుగు తొండం అంత బలమైనది.) వరములిచ్చే వరద హస్తము సాక్షాత్తూ కోరినవన్నీ ఇచ్చే కల్పవృక్షము యొక్క చెట్టు కొమ్మ తో పోల్చవచ్చు. (కోరిన కోరికలు తీర్చే కొండంత దేవుడు కాబట్టి కల్పవృక్షము తో పోల్చచ్చు)
సముద్రంలోంచి లక్ష్మీదేవి తో పాటూ పుట్టిన పాంచజన్యము అనే శంఖం పట్టుకున్న నీ చేతిని తెల్లని సముద్రపు అలగా చాటవచ్చు. (సముద్రం చేసే భీకర ఘోష యే విధంగా ఐతే మనకి భయం కలిగిస్తుందో అలానే పాంచజన్యం పూరించినంతనే రాక్షసులకి భయం పుడుతుంది). బాలకృష్ణుడై బలవంతుడైన కాళింగుని తోకపట్టుకున్న నీ కటి హస్తము అందమైన వన్నెలున్న ఫణిరాజు అని పొగడచ్చు.
పద్మము (నాభినందు బ్రహ్మగారు ఉదయించిన పద్మము), నాలుగు చేతుల మధ్యనున్న నీ విశాల వక్షస్థలము నీ ప్రియ భార్యమైన అలమేలుమంగకు నివాసము అనవచ్చును. బలవంతుడవై తిరువేంకటగిరిపైన కొలువైన నిన్ను వేంకటేశ్వరుడు అనవచ్చును.
