ప// నే నొక్కడ లేకుండితే నీ కృపకు పాత్రమేది
పూని నా వల్లనే కీర్తి బొందేవు నీవు
చ// అతి మూఢులలోన నగ్రేసరుడనేను
ప్రతిలేని ఘన గర్వ పర్వతమను
తతి పంచేంద్రియముల ధనవంతుడను నేను
వెతకి నా వంటివాని విడువక జెల్లునా
చ// మహిలో సంసారపు సామ్రాజ్యమేలే వాడ నేను
ఇహమున కర్మ వహికెక్కితిని నేను
బహుయోని కూపసంపద దేలేవాడ నేను
వహించుక నావంటి వానిదేనోపేవా
చ// భావించి నావంటి నీచు బట్టి కాచినప్పుడుగా
యే వంక నీకీర్తి గడు నెంతురు భువి
నా వల్ల నీకు బుణ్యము నీ వల్ల నే బ్రతుకుదు
శ్రీ వేంకటేశుడ యింత చేరె జుమ్మీ మేలు.
ముఖ్యపదాల అర్ధం:
పాత్రము: యోగ్యము
అగ్రేసరుడను: అందరికన్నా ముందు నడచువాడను
ప్రతిలేని: సాటిలేని
ఘన గర్వ పర్వతము: పెద్ద గర్వ పు కొండను
తతిన్: అదనులో
కర్మవహికి: కర్మ విధికి
బహుయోని కూప సంపదన్: అనేకములైన యోని కూపములనెడు సంపదలో
వహించుక: పట్టుబట్టి
భావం:
స్వామీ! నే నొక్కడని లేకపోతే నువ్వు ఎవరి మీద కృప చూపిస్తావు?. నువ్వు నా మీద కృప చూపించబట్టే కీర్తిని పొందుతున్నావు. కాబట్టీ నీ కీర్తికి కారణం నేను. అలా ఎందుకంటావా? ఐతే విను.
ఈ సృష్టిలో ఉన్న అందరిలో బొత్తిగా తెలివిలేని వారలలో మొదటివాణ్ణి నేను. పైగా నాకు ఒళ్ళంతా పొగరు. ఒక పొగరు కొండను నేను. కళ్ళు, ముక్కు, నాలుక, నోరు, చెవులు ఈ ఐదు పంచేంద్రియములే నాకున్న సంపద. ఇన్ని గొప్ప లక్షణాలున్న నన్ను వదిలి పెట్టుట నీకు తగునా స్వామీ!
నాలాంటి పరమ నీచుని రక్షించినప్పుడు కదా! లోకమంతా నిన్ను కీర్తిస్తారు. నన్ను రక్షిస్తే నీకు పుణ్యం వస్తుంది. నీవల్లనే నేను దుఖా:లు లేని స్థితిని పొందగలను. శ్రీ వేంకటేశ్వరా! మనిద్దరికీ బాగా లంకె కుదిరింది. మనం ఒకరి వల్ల ఒకరు లాభం పొందే సమయం వచ్చింది. కాబట్టి నన్ను కాపాడి పుణ్యం కట్టుకో స్వామీ!...
పూని నా వల్లనే కీర్తి బొందేవు నీవు
చ// అతి మూఢులలోన నగ్రేసరుడనేను
ప్రతిలేని ఘన గర్వ పర్వతమను
తతి పంచేంద్రియముల ధనవంతుడను నేను
వెతకి నా వంటివాని విడువక జెల్లునా
చ// మహిలో సంసారపు సామ్రాజ్యమేలే వాడ నేను
ఇహమున కర్మ వహికెక్కితిని నేను
బహుయోని కూపసంపద దేలేవాడ నేను
వహించుక నావంటి వానిదేనోపేవా
చ// భావించి నావంటి నీచు బట్టి కాచినప్పుడుగా
యే వంక నీకీర్తి గడు నెంతురు భువి
నా వల్ల నీకు బుణ్యము నీ వల్ల నే బ్రతుకుదు
శ్రీ వేంకటేశుడ యింత చేరె జుమ్మీ మేలు.
ముఖ్యపదాల అర్ధం:
పాత్రము: యోగ్యము
అగ్రేసరుడను: అందరికన్నా ముందు నడచువాడను
ప్రతిలేని: సాటిలేని
ఘన గర్వ పర్వతము: పెద్ద గర్వ పు కొండను
తతిన్: అదనులో
కర్మవహికి: కర్మ విధికి
బహుయోని కూప సంపదన్: అనేకములైన యోని కూపములనెడు సంపదలో
వహించుక: పట్టుబట్టి
భావం:
స్వామీ! నే నొక్కడని లేకపోతే నువ్వు ఎవరి మీద కృప చూపిస్తావు?. నువ్వు నా మీద కృప చూపించబట్టే కీర్తిని పొందుతున్నావు. కాబట్టీ నీ కీర్తికి కారణం నేను. అలా ఎందుకంటావా? ఐతే విను.
ఈ సృష్టిలో ఉన్న అందరిలో బొత్తిగా తెలివిలేని వారలలో మొదటివాణ్ణి నేను. పైగా నాకు ఒళ్ళంతా పొగరు. ఒక పొగరు కొండను నేను. కళ్ళు, ముక్కు, నాలుక, నోరు, చెవులు ఈ ఐదు పంచేంద్రియములే నాకున్న సంపద. ఇన్ని గొప్ప లక్షణాలున్న నన్ను వదిలి పెట్టుట నీకు తగునా స్వామీ!
ఈ భూమిపై సంసారమనెడు సామ్రాజ్యాన్ని పాలించే ప్రభువును (భార్యకీ, పిల్లలకీ దిక్కుగా, కుటుంబపెద్దగా పోషించేవాడని అర్ధం). ఇక్కడ చేసే పనులతో బాగా పేరు తెచ్చుకున్నవాడను. యోనికూపములనెడు సంపదలో మునిగితేలుతున్నవాడను (అనేక మంది స్త్రీలతో సంయోగము లేదా ఎన్నో జన్మలనుంచి అనేక యోనులయందు పుడుతున్నవాడను అని కూడా అర్ధం చేసుకోవచ్చు). నా వంటి వానిని పట్టుపట్టియైన నీవు వేరొకచోట వెదకి కట్టేసుకో. మళ్ళీ నీకు నా అంత నీచుడు దొరకడేమో.
విశేషాశం: అన్నమయ్య మహా విద్యావేత్త. సకల వేద పురాణేతిహాసములు అవపోసన పట్టిన మహా దిట్ట. భగవంతుడు కరుణామయుడు. ఆయనకు ఉండే కరుణ వల్లనే ఆయన కీర్తి పెరుగుతోంది. పుణ్యాత్ములపై స్వామి తన కృపను ప్రసరిస్తే అందులో వింతేముందీ?. పాపాత్ములలో మేటిఐన జీవుని పరిరక్షించినప్పుడే ఆయన ఘనతని అందరూ కీర్తిస్తారు. జన్మ చేత బ్రాహ్మణుడిగా పుట్టినా, నీచాతినీచంగా దిగజారి, భ్రష్టుడైన అజామీళుని కాపాడినందువల్లనే భాగవతంలో ఎన్నో రీతులుగా ప్రశంశింపబడినాడు.
మూఢత్వము, గర్వము, ఇంద్రియలోలత్వము, సంసారసాగరము న తగులుకోవడం, కర్మ బంధాలలో చిక్కుకోవడం, సుఖబోగాలలో తేలియాడటం మనుష్యుని నీచ స్థితికి దిగజారుస్తాయి. వీటినుండి కాపాడమని పై విధంగా అన్నమయ్య కోరుతున్నారు. 
