రావే కోడల రట్టడి కోడల - పోవే పోవే అత్తయ్య పొందులు నీతో చాలును [Rave kodala rattadi kodala]

//ప// రావే కోడల రట్టడి కోడల 
పోవే పోవే అత్తయ్య పొందులు నీతో చాలును //రావే కోడల//

//చ// రంకెలు వేయుచు రాజులెదుట నీవు
కొంకు గొసరులేని కోడల
పంకజముఖి నీవు పలుదొడ్లవారిండ్ల 
అంకెల దిరిగేవు అత్తయ్యా //రావే కోడల//

//చ// ఈడాడ నలుగురూ నేగురు మొగలతో 
కూడి సిగ్గులేని కోడల
వాడకు బదుగురి వలపించుకొని నీవు 
ఆడాడ దిరిగేవు అత్తయ్యా //రావే కోడల//

//చ// బొడ్డున బుట్టిన పూపనికే నిన్ను 
గొడ్డేరు తెస్తినె కోడల
గుడ్డము పయినున్న కోనేటిరాయుని 
నడ్డగించుకుంటి వత్తయ్యా //రావే కోడల//

ముఖ్యపదాల అర్ధం:
రట్టడి: రహస్యములేని, బహిర్గతము చేయు, నిందింపదగినది
పొందులు: పొందిక= సరిపడుట, ఇముడుట, స్నేహము [పొందుకాడు= స్నేహితుడు]
రంకె=కేక
 కొంకుకొసరులేని: భయము/సంకోచము లేని careless and heedless
పంకజము= బురదలో పుట్టినది (పద్మము)
దొడ్డవారు: ధనవంతులు
అంకెల= సంఖ్యలలో, లెక్కలలో
ఈడాడ: ఇక్కడ, అక్కడ
నలుగురూనేగురు= నలుగురు+అనేకురు
మొగలు: మగవాళ్ళు
పదుగురు: పదిమంది
వాడ: వీధి
వలపు: ప్రేమ
ఆడాడ: అక్కడ, అక్కడ
పూపడు: శిశువు
గొడ్డేరు: గుత్తసేయు (వ్యవసాయము సేయు)
గుడ్డము= గుడ్డాము: భూమిపై నున్న కొంతభాగము A plot of land (వేంకటాచలము అని అర్ధం తీసుకోవాలిక్కడ)
అడ్డగించు: ఆటంకం కలిగించు, నిరోధించు To stop, hinder, obstruct   

భావము:
అన్నమయ్య- ఈ సంకీర్తనలో అత్తా, కోడళ్ళ దెప్పిపొడుపుల్ని వివరిస్తున్నారు. ఇక్కడ అత్తగారు లక్ష్మీదేవి, కోడలు బ్రహ్మగారి భార్య ఐన సరస్వతీదేవి. [బ్రహ్మగారు విష్ణుని నాభికమలం లోనుంచి పుట్టారు కాబట్టి, సరస్వతీదేవి లక్ష్మికి కోడలు]

ఓ కోడలా! ఇలా రావే! ఓ నిందార్హమైన కోడలా! ఇటు రావే!
పోవే! అత్తయ్యా! ఫో, ఫో.. నీతో స్నేహం ఇక చాలు.

ఓ కోడలా! యేమాత్రం భయం, సిగ్గులేకుండా రాజులెదుట పెద్ద పెద్ద రంకెలు వేస్తావు నువ్వు. [కవులు రాజులెదుట తమ పాండిత్యాన్ని ప్రదర్శిస్తారు కాబట్టి, ఆ దృష్టితో రాసి ఉంటారు అన్నమయ్య]
అత్తయ్యా! నువ్వుమాత్రం, బురదలో పుట్టిన పద్మంవంటి ముఖం కలిగి ఉండి, ఎంతోమంది ధనికుల ఇళ్ళలో సంఖ్యల [ధనము] రూపంలో తిరగట్లేదా!

ఓ కోడలా! ఇక్కడో నలుగురు, అక్కడ ఎంతోమంది మగాళ్ళతో సిగ్గులేకుండా కలిసి ఉంటావు. [విద్వత్సభలో అనేకమంది కవుల నోట్లో నానుతూంటుంది, అని వ్యంగ్య భావన]
అత్తయ్యా! నువ్వు మాత్రం, వీధికో పదిమందితో ప్రేమ ఒలకబోస్తూ అక్కడ అక్కడా తిరగట్లేదా! [ప్రతీ వీధిలోనూ ధనికుల చేతుల్లో లక్ష్మి నలుగుతూంటుందని, కవి భావన]

సాక్షాత్తూ బొడ్డులోంచి పుట్టిన శిశువు [బ్రహ్మదేవుడు] కే నువ్వు గుత్త చేస్తావని [బ్రహ్మదేవుడు చేసే పని సృష్టిని చేయడం. ఆయనతో కలిసి వ్యవసాయం చేయడం అంటే, జీవులకు జ్ఞానాన్ని ప్రసాదించడం] నిన్ను కోడలిగా తెచ్చానే కోడలా!
నువ్వు మాత్రం, వేంకటాచలముపై ఉన్న శ్రీవేంకటేశ్వరుని అడ్డగించి, నీవశం చేసుకున్నావు కదా! అత్తయ్యా! [నీకింక అడ్డేం ఉంది, అని కవి భావన]