ఎవ్వరెవ్వరివాడో- యీజీవుడు - నెవ్వరికి నేమౌనో - యీజీవుడు

ప|| ఎవ్వరెవ్వరివాడో- యీజీవుడు -
 నెవ్వరికి నేమౌనో -యీజీవుడు ||

చ|| ఎందరికి గొడుకుగా- డీజీవుడు వెనుక- 
 కెందరికి దోబుట్ట డీజీవుడు |
యెందరిని భ్రమయించ- డీజీవుడు దుహ్ఖ- 
మెందరికి గావింప -డీజీవుడు ||

చ|| ఎక్కడెక్కడ దిరుగ- డీజీవుడు వెనుక- 
 కెక్కడో తనజన్మ- మీజీవుడు |
యెక్కడి చుట్టము దనకు- నీజీవుడు యెప్పు- 
డెక్కడికి నేగునో -యీజీవుడు ||

చ|| ఎన్నడును జేటులే-నీజీవుడు వెనుక- 
కెన్నిదనువులు మోవ- డీజీవుడు |
యెన్నగల తిరువేంక-టేశు మాయల దగిలి 
యెన్నిపదవుల బొంద- డీజీవుడు ||

భావం:

ఈ సంకీర్తనం అన్నమాచార్యుల తత్వచింతనకు తార్కాణం. 
ఎవరి ఎవరి వాడు ఈ జీవుడు ?. ఎవరికి ఏమౌతాడు? ప్రాణం ఉన్నంతవరకూ నలుగురితో మాట్లాడుతూ, ప్రేమిస్తూ, ఎందరికో ఎన్నో అయ్యే ఈ జీవుడు మరణించగానే ఎవరికీ ఏమీ కాడు.
ముందటి జన్మలలో ఎంతమందికో కొడుకు, ఎంతమందికో తోబుట్టువు ఈ జీవుడు. ఎందరితోనో బాంధవ్యాన్ని ఏర్పరచుకుని వారందరికీ భ్రమ కలిగించాడీ జీవుడు. ఎవరికీ చెప్పకుండా తన శరీరాన్ని వదిలేసి ఎంతో మంది తన వారి దు:ఖానికి కారణమయ్యాడీ జీవుడు.
శరీరం విడిచిపెట్టిన తర్వాత, ఎక్కడకి వెళ్ళాలో తెలియక, చేసిన పాపరాశి తనను వెంటాడుతుండగా, ఆత్మరూపంలో, ఆధారహీనుడై, అనేక లోకాలలో తన ఉనికిని వెతుక్కుంటూ తిరిగినవాడు ఈ జీవుడు. తన మొదటి జన్మ ఎక్కడో తెలియని వాడు ఈ జీవుడు. తనకు తెలియకే ఎన్నో జన్మములెత్తిన వాడు. తానున్న శరీరానికి కూడా తాను చుట్టము కానివాడు ఈ జీవుడు. (చెప్పాపెట్టకుండా, తనకే తెలియకుండా ఈ శరీరాన్ని విడిచిపెట్టేస్తాడు కదా!! ఆ ఉద్దేశ్యంలో అలా రాసి ఉంటారు). ఎప్పుడు ఎక్కడకి వెళ్తాడో తెలియని వాడు ఈ జీవుడు. (మనం రాత్రి నిద్రపోతున్నప్పుడు స్థూలశరీరం మాత్రమే సేద తీరుతుంది. సూక్ష్మ శరీరం ఎక్కడెక్కడో తిరిగివస్తుంది. ఎన్నో ప్రదేశాలు చూసి వస్తుంది. మనం ఎప్పుడూ చూడని ప్రదేశాలు మన కలలోకి వస్తాయి. తెలియని, పరిచయం లేని మనుష్యులు కనబడతారు. కానీ స్థూల శరీరం మాత్రం అచేతనంగా పడుకుని ఉంటుంది).

ఈ జీవునికి చావు లేదు. పంచభూతముల వల్ల జీవునికి మరణం లేదు. ఎన్నో జన్మల్లో ఎన్నో శరీరాలు మోసినవాడు ఈ జీవుడు. ఈ జీవుని అవస్థలన్నీ తిరువేంకటేశ్వరుని మాయలు. ఆయన కృప తగిలితే ఎన్నో గొప్ప పదవులు పొందుతాడీ జీవుడు--అమరత్వం, విష్ణుసాయుజ్యం, జననమరణ చక్రం నుండి విముక్తి, వైకుంఠవాసం, అన్నీ...అన్నీ పొందుతాడు. 

ఓ జీవుడా! శ్రీ వేంకటేశ్వరుని శరణు వేడు. ఆయన నిరంతర సంకీర్తనం చేసుకో..నీవు ఎన్ని పనుల్లో ఉన్నా హరి చింతన మానకు. నీవు సంపాదించే ధనం, నీవు అనుభవించే సుఖం, మాటల్లో, చేతల్లో మోసం.. ఇవన్నీ ఏదో ఒకరోజు మట్టిలో కలిసిపోయే ఈ శరీరం కోసం మాత్రమే..నీతో (జీవునితో ) పాటు ఈ భూమిమీద నీవు సంపాదించిన వస్తువులుగానీ, ప్రేమలు గానీ, బంధాలు గానీ ఏమీ రావు. నీవు పుట్టుకతో ఏ సిరిసంపదలు తెచ్చావు?. ఏ బంధువులను వెంటబెట్టుకుని వచ్చావు?.అంతెందుకు?, ఈ లోకం లోకి వచ్చేవరకూ నీ తల్లిదండ్రులెవరో నీకు తెలుసా?..అన్నదమ్ములున్నారని తెలుసా??ఈ మోహాన్ని విడిచిపెట్టు.. అన్ని బంధాలనూ, శరీరాన్నీ మోస్తూనే జీవుణ్ణి హరి పరం చేయి....అని అన్నమయ్య హితాన్ని బోధించారు... 

సకలం హే సఖి జానామి

ప|| సకలం హే సఖి జానామి తత్ 
ప్రకట విలాసం పరమం ధధసే ||

చ|| అలిక మృగమదమయ మషీకల నో- 
జ్జ్వలతాం హే సఖి జానామి |
లలితం తవ పల్లవిత మనసి ని- 
శ్చలతర మేఘ శ్యామం ధధసే ||

చ|| చారు కపోలస్థల కరాంచిత వి- 
చారం హే సఖి జానామి |
నారాయణ మహినాయక శయనం 
శ్రీ రమణం తవ చిత్తే ధధసే ||

చ|| ఘనకుచ శైలాగ్ర స్థిత విధుమణి 
జననం హే సఖి జానామి |
కనదురసా వేంకట గిరిపతే | 
వినుత భోగసుఖ విభవం దధసే ||

ప్రతిపదార్ధం:

హే సఖి: ఓ సఖీ 
సకలం జానామి: నాకు అంతా తెలిసింది/నేను మొత్తము తెలుసుకొనుచున్నాను.
తత్: తత్పూర్వము 
ప్రకట విలాసం: నీవు వ్యక్తం చేసిన చేష్టలన్నీ  
పరమం దధసే: పరమార్ధాన్ని ధరించి ఉన్నాయి.

ఉజ్వలతాం: ప్రకాశించునట్టి
అలిక: లలాటము, నుదురు నందు The forehead. 
మషీ: నల్లని 
మృగమదమయ: మృగమద (కస్తూరీ లేపనము) మయం   
కలన:  చేయడము, కావించడము Making, effecting.
హే సఖీ జానామి: ఓ సఖీ నాకు తెలుసు
లలితం: మనోజ్ఞమైన. సుందరమైన (Beautiful, graceful, charming)
తవ: నీ యొక్క
పల్లవిత: చిగిరించిన (Sprouted)
మనసి: మనసునందు
నిశ్చలతర మేఘ శ్యామం: కదలని నీరు కలిగిన గొప్ప నల్లని రంగు కలిగిన మేఘమువంటి దేహము కలిగిన వానిని 
దధసే: ధరించావు 

చారు: అందమైన
కపోలస్థల: చెక్కిలి యందు
కరాంచిత విచారం: చేతులను ఆన్చి ఆలోచిస్తున్నట్టి
హే సఖి జానామి: ఓ సఖీ నాకు తెలుసు
నారాయణం: నారాయణుని
అహినాయక శయనం: శేష శయనుని 
శ్రీరమణం: శ్రీ రమణుని
తవ చిత్తే: నీ మనసునందు
దధసే: ధరించి ఉన్నావు

ఘనకుచ శైలాగ్ర స్థిత: ఎత్తైన కొండల్లాంటి స్తనముల చివర ఉంచబడిన  
విధుమణి జననం: చంద్రరేఖ ల యొక్క పుట్టుక
హే సఖీ! జానామి: ఓ సఖీ నాకు తెలుసు
కనదురసా: మిక్కిలి కాంతులు విరజిమ్ముతున్నటువంటి (Bright, shining) 
వేంకటగిరిపతే: -వేంకటేశ్వరుని తో/యొక్క 
వినుత: గొప్పగా పొగడబడునటువంటి
భోగసుఖ: సంభోగ సుఖముల
విభవం : సంపదలు 
దధసే: ధరించి ఉన్నావు

భావం:

ఈ సంకీర్తనం అన్నమాచార్యుల అనంత భావనా విశ్వం నుండి జాలువారిన అధ్బుత, మృదు మధుర సంస్కృత కృతి.     

అమ్మవారు తన ఏకాంత మందిరంలో పరధ్యానంతో/స్వామిధ్యానంతో చేసే పనులన్నింటినీ చుట్టూ ఉన్న చెలులు గమనించి ఆమెను ఆట పట్టిస్తున్నారు. అన్నమయ్యే అమ్మవారిని ఈ విధంగా స్తుతిస్తున్నాడని కూడా అనుకోవచ్చు. 

ఓ ప్రియసఖీ! నాకు అంతా తెలుసు. నీవు తత్పూర్వము ప్రకటించిన పనులన్నీ పరమార్ధాన్ని తెలియజేస్తున్నాయి.

ప్రకాశించే నుదుటి భాగమందు నల్లని కస్తూరీ తిలకాన్ని అలుముకున్నావు. అదెందుకో నాకు తెలుసు. నీ సుందరమైన చిగిరించిన నీ మనసులో నల్లని రంగు కలిగిన మేఘము వంటి దేహము కలిగిన నీ ప్రియుని ధరించావు కాబట్టి.

అందమైన నున్నని నీ చెక్కిలి పై చేతులు ఆనించుకుని ఏదో ఆలోచిస్తున్నావు. అదెందుకో నాకు తెలుసు. నీ ప్రియుడు నారాయణుడు వైకుంఠములో పాలసముద్రములో శేషుని పై అదేవిధంగా చేతిని తన చెక్కిలిపై ఆనించి పడుకుని ఉంటాడు, అటువంటి నారాయణుని, నీ మనసునందు ధరించావు కాబట్టి.

అద్భుతమైన నీ స్తన పర్వతాల చివరన మిక్కిలి తేజస్సుతో చంద్రవంక ఎందుకు జనించిందో తెలుసు. అది నీవు స్వామితో అత్యంత గొప్పగా అనుభవించిన సంభోగ సుఖాల సంపదలకు చిహ్నాలు. అవునా!...
(స్వామి విపరీతమైన కోరికతో నీ చన్నులను గట్టిగా నొక్కేడప్పటికి ఆయన గోళ్ళు అక్కడ గుచ్చుకుని అవి చంద్రవంకల్లా (crescent moon) ఏర్పడ్దాయి. ఆ చంద్రవంకలు మిక్కిలి తేజముతో ప్రకాశిస్తున్నాయి.) 
(ఇదే భావం "ఏమొకో చిగురుటధరమున" కీర్తనలో పడతి పయ్యెదలోంచి వచ్చే మిక్కిలి కాంతి యొక్క రహస్యమేమిటే చెలులూ అని అడిగినప్పుడు "ఉడుగని వేడుకతో ప్రియు - డొత్తి న నఖ శశి రేఖలు వెడలగ వేసవి కాలపు -వెన్నెల కాదు కదా" అని తమలో తాము తెలుసుకునే సన్నివేశం ఇక్కడ సరిపోతుంది.)        

కొమ్మ నీ పలుకులకు కుశలమస్తు

//ప//కొమ్మ నీ పలుకులకు కుశలమస్తు
సమ్మదపు వయసు కైశ్వర్యమస్తు

//చ//బెడగు కళలను చాల పెంపొందించుచున్న నీ
యుడురాజు మోముకభ్యుదయమస్తు
కడివోని నీరజపు కళికలను గేరు, నీ
నెడడ కుచములకు నభివృధ్ధిరస్తు 

//చ//వొగరు మిగులగ తేనె లొలుకు నున్నటి నీ
చిగురు మోవికిని ఫల సిద్ధిరస్తు 
సొగసు చక్రములతో సొలయు నీ పిరుదులకు 
అగణిత మనోరథావ్యాప్తిరస్తు

//చ//తనరు తుమ్మెదగములఁ దరము నీ కురులకును 
అనుపమంబైన దీర్ఘాయురస్తు 
నను ద్వారకాకృష్ణుడనుచుఁ గూడిన నీకు
అనుదినము నిత్య కల్యాణమస్తు

ముఖ్య పదాల అర్ధం:
కొమ్మ: స్త్రీ, అందమైన యువతి
నీ పలుకులకు: నీవు పలికే మాటలకు
కుశలమస్తు: క్షేమము అగుగాక
సమ్మదపు: ప్రమోదము, ఆనందము, సంతోషము (Joy, pleasure, happiness) అగు
వయసు కైశ్వర్యమస్తు = వయసుకు+ ఐశ్వర్యమస్తు: ప్రాయము గొప్ప సంపద అగుగాక

బెడగు కళలను: కులుకు, సొగసు, అందము, విలాసవంతమైన కళలు(Fineness, prettiness, handsomeness, prime, grace, comeliness, elegance)
చాల పెంపొందించుచున్న: చాలా ఎక్కువగా పెంపొందించుకున్న 
నీ యుడురాజు మోముకభ్యుదయమస్తు: నీ చంద్రబింబము వంటి మొగమునకు మంగళము, శుభము కలుగు గాక
కడివోని: చెడని, పాడైపోని (To be spoiled చెడిపోవు. కడివోని excellent, unspoiled)
నీరజపు: నీటిలో పుట్టినది (తామెర/కలువ)
కళికలను గేరు: కాంతులను పోలినట్టు/తామెర తంపరలై పెరిగినట్టు
నీ నెడడ కుచములకు నభివృధ్ధిరస్తు: నీ వక్షస్థలము నందున్న కుచములు అభివృద్ధి చెందుగాక

వొగరు మిగులగ: కొంచెం వగరు మిగిలిన
తేనె లొలుకు: తేనెలు ఒలికేటి 
నున్నటి నీ చిగురు మోవికిని: నున్నటి నీ చిగురు పెదవులకు 
ఫల సిద్ధిరస్తు: ఫలము సిద్ధించుగాక 
సొగసు చక్రములతో: అందమైన చక్రాలవలే
సొలయు: నిస్త్రాణము చెందిన, పారవశ్యము చెందిన 
నీ పిరుదులకు: నీ జఘనములకు (a pair of hips)  
అగణిత: అపరిమితమైన, మహత్తైన, విస్తారమైన. (Inestimable, countless, innumerable, endless, great)
మనోరథావ్యాప్తిరస్తు: మనోరధాన్ననుసరించి వ్యాపించుగాక

తనరు: ఒప్పు, అతిశయించు, విజృంభించు (To appear or shine. to extend; to be great or large)
తుమ్మెదగములఁ దరము: తుమ్మెద రెక్కల వలే నల్లని వర్ణమును పోలిన 
నీ కురులకును: నీ పొడవాటి జడ/వెంట్రుకలకు 
అనుపమంబైన: అసదృశ్యమైన, ఈడుకాని. అనుపమితము (Incomparable, unrivalled, unparalleled. uncompared, matchless.)
దీర్ఘాయురస్తు: దీర్ఘ మైన ఆయుర్దాయము కలుగుగాక 
నను ద్వారకాకృష్ణుడనుచుఁ గూడిన: నను (శ్రీ వేంకటేశుని) ద్వారకను పరిపాలించిన కృష్ణుడనుచు దగ్గరకు వచ్చిన 
నీకు అనుదినము నిత్య కల్యాణమస్తు: నీకు ప్రతి దినము మంగళప్రదమౌదు గాక.

భావం:
ఈ కీర్తన అన్నమయ్య రాసిందేనా అన్న చిన్న అనుమానం కలిగినప్పటికీ, ఆ వర్ణన చూసిన తర్వాత అన్నమయ్యదేనేమో అనిపించించింది. ఎందుకంటే..ఈ కీర్తన వేంకట ముద్రాంకితం గా రచింపబడలేదు. 

ఓ అందమైన యువతీ! నీవు పలికే మాటలకు క్షేమము అగుగాక. ప్రమోదము కలిగించే నీ వయసు నీకు గొప్ప సంపద అగుగాక.
అందమైన కళలు చాలా ఎక్కువగా పెంపొందించుకున్న నీ చంద్రబింబము వంటి మొగమునకు మంగళము అగుగాక.
చెడిపోని కలువల కాంతుల వలే/నీటిలో కలువలు ఎంత వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతాయో అంత ఎక్కువగా నీ హృదయ సీమ ను అలరారు నీ అధ్బుత పయోదరములు/ స్తనములు/ కుచములు అభివృద్ధి చెందు గాక! (స్వామి తో రతి క్రీడ నిరంతరము కలిగియుండుట వలన ఆమె వక్షస్థలం పొంగి ఉంటుందని భావన) 
కొంచెం వగరు మిగిలిన తేనెలు ఒలికేటి నున్నటి నీ ఎర్రని చిగురు పెదవులకు ఫలము సిద్ధించుగాక. (స్వామి ఆ పెదవుల తేనెలను గ్రోలితే వాటికి ఫలితము దక్కినట్లే అని భావన)  
అందమైన చక్రాలవలే ఉన్ననీ పిరుదులకు (గుండ్రని చక్రాల వలే ఉన్నాయని భావన) అపరిమితమైన మనోరధా వ్యాప్తి సిద్ధించు గాక.
నల్లని తుమ్మెద రెక్కలను పోలిన నీ కురులకు అసదృశ్యము కాని దీర్ఘాయువు కలుగు గాక (అంటే ఎప్పటికీ అవి నల్లగానే ఉండవలెనను భావన. ఆమె కు వృద్ధాప్యం లేదని చెప్పుట ఉద్దేశ్యము)
నన్ను (శ్రీ వేంకటేశుని) ద్వారకను పరిపాలించిన కృష్ణుడనుచు దగ్గరకు వచ్చిన నీకు ప్రతి దినము మంగళప్రదమౌదు గాక.
ఈ కీర్తన ఇక్కడ వినండి.
http://www.esnips.com/doc/66e94007-dccf-4eeb-af27-3589177fc77e/046-Komma-Nee---Anandbhairavi

ఇన్ని రాసుల యునికి యింతి చెలువపు రాశి

//ప// ఇన్ని రాసుల యునికి యింతి చెలువపు రాశి 
 కన్నె నీ రాశి కూటమి గలిగిన రాశి 

//చ// కలికి బొమ విండ్లుగల కాంతకును ధనురాశి 
మెలయు మీనాక్షికిని మీనరాశి 
కులుకు కుచకుంభముల కొమ్మకును కుంభరాశి 
చెలగు హరిమధ్యకును సింహరాశి 

//చ// చిన్ని మకరంకపు బయ్యెద చేడెకు మకరరాశి 
కన్నె పాయపు సతికి కన్నెరాశి 
వన్నెమైపైడి తులదూగు వనితకు తులరాశి తి
న్నని వాడి గోళ్ళ సతికి వృశ్చికరాశి 

//చ// ఆముకొని మొరపుల మెరయు నతివకు వృషభరాశి 
జామిలి గుట్టుమాటల సతికి కర్కాటక రాశి 
కోమలపు చిగురుమోవి కోమలికి మేషరాశి 
ప్రేమ వేంకటపతి గలిసె ప్రియ మిధున రాశి

ముఖ్యపదాల అర్ధం:

ఇన్ని రాసుల: పన్నెండు రాశుల 
యునికి= ఉనికి: ఉండు (Being, existence)
యింతి= ఇంతి: స్త్రీ
చెలువపు రాశి: అందాల రాశి 
 కన్నె: ఈ పడతి
ఈ రాశి కూటమి గలిగిన రాశి : పన్నెండు రాశులు కలిగిన అందాల రాశి

కలికి: అందమైన స్త్రీ
బొమ విండ్లుగల: ధనస్సు (A bow) వంటి కనుబొమ్మలు కలిగిన
కాంతకును: పడతికి
ధనురాశి: ధనూరాశి 
 మెలయు: కలసి ఉండు (To mix, be united)
మీనాక్షికిని: చేప కన్నుల అమ్మాయికి
మీనరాశి: మీన (చేప) రాశి  
కులుకు: శృంగారముగా కదులు (To move gracefully)
కుచకుంభముల: కుండలవంటి స్తనములు కలిగిన
కొమ్మకును: స్త్రీ కి
కుంభరాశి: కుంభ (కుండ)రాశి  
చెలగు: ఒప్పు, ప్రకాశించు (To appear, arise, occur)
హరిమధ్యకును: సన్నని నడుమ కు 
సింహరాశి: సింహరాశి

మకరాంకపు: మకరాంకుడు అంటే మన్మధుడు, మకరధ్వజుడు (An epithet of Manmadha, whose banner is     an alligator)  
బయ్యెద: పైట (ఆదువారు తమ ఎదను కప్పుకొను వస్త్రము)
చేడెకు= చేడియ : a woman or lady, ఆడుది
మకరరాశి: మకర(మొసలి) రాశి   
కన్నె ప్రాయపు సతికి: యౌవ్వనవతి ఐన పడతికి
కన్నెరాశి: కన్నె(పడుచు పిల్ల) రాశి
వన్నెమైపైడి: శరీరపు వన్నె బంగారపు రంగుతో   
  తులదూగు వనితకు: సరిసమానముగా తులతూగే పడతికి
తులారాశి: తుల (త్రాసు) రాశి
తిన్నని : నిట్టనిలువుగా (straight)
వాడి గోళ్ళ సతికి: పదునైన అయుధములు వలే ఉన్న గోళ్ళు కలిగిన స్త్రీకి 
వృశ్చికరాశి: వృశ్చిక (తేలు) రాశి

  ఆముకొను: హెచ్చగు, పైకొను (To increase) 
మొరపుల: మూపురము???
మెరయు నతివకు: మెరిసేటి అతివ (స్త్రీ) కి
వృషభరాశి: (ఎద్దు) రాశి 
జామిలి: మంద్ర స్వరంతో?????
గుట్టుమాటల సతికి: రహస్యపు మాటల పడతికి
కర్కాటక రాశి: కర్కాటక (ఎండ్రకాయ) రాశి 
కోమలపు: మృదువైన (Delicate, soft, bland, blooming, youthful)
చిగురుమోవి: పెదవుల చివరలు లేత చిగురుటాకుల్లా కలిగిన 
కోమలి: సున్నితమైన అమ్మాయికి (A blooming girl)
మేషరాశి: మేష (మేక) రాశి  
ప్రేమ వేంకటపతి గలిసె ప్రియ: ఈ ప్రియురాలు ప్రేమతో వేంకటపతిని కలిసింది కాబట్టి 
మిధున రాశి: మిధున (A couple, a brace, a pair: particularly male and female) రాశి (మిధునము= సంగమము, మైధునము= రతిక్రియ) 

భావం:
అన్నమయ్య అమ్మవారిలో లక్షణాలన్నింటినీ జ్యోతిశ్చక్రంలో ఉన్న రాశులతో పోల్చుతున్నారు. అమ్మ జగన్మాత. అందుకే ఈ పన్నెండు రాశులు ఆమెలోనే ఉన్నాయి. అంతర్లీనంగా ఆలోచిస్తే అన్నమయ్య అమ్మవారి కి అయ్యవారికీ రాశి మైత్రి కుదిరిందని నిరూపిస్తున్నారు. అమ్మవారిలో అన్ని రాశులూ ఉన్నాయి కాబట్టి స్వామి యే రాశిలో పుట్టినా (జననకాలంలో చంద్రుడు యే రాశిలో ఉంటే అది మన జన్మరాశి అవుతుంది) వారిద్దరికీ రాశిమైత్రి అద్భుతంగా కలుస్తుందన్నమాట. ఈ విధంగా ఈ సృష్టిలో ఇంకెవ్వరికీ జరగదు. అన్నమయ్య కేవలం ఆధ్యాత్మిక తత్వవేత్త మాత్రమే కాదు. పరిపూర్ణ శాస్త్రజ్ఞుడు.

పన్నెండు రాశిల ఉనికీ కలిగిన యువతి ఈ అందాలరాశి. ఇంతకీ అ పన్నెండు రాసులూ ఆమె లో ఎలా కలిగాయంటే..

ఆమె కనుబొమ్మలు విల్లులా (ధనస్సు) వంగి ఉన్నాయి కాబట్టి ఆమెలో ధనూరాశి కలిగింది. 
ఆమె కన్నులు అందమైన చేపల్లా (మీనముల) వలే ఉన్నాయి కాబట్టి ఆమెలో మీనరాశి గోచరిస్తూంది.
ఆ సౌందర్యవతికి శృంగారముగా కులుకుతూ కదులుతూన్న కుండలవలే గుండ్రని కుచములున్నవి కాబట్టి ఆమెలో కుంభ (కుండ) రాశి ప్రతిబింబిస్తూంది. ఆమె తీగలాంటి సన్నని నడుము సింహం నడుము లాగ ఉన్నందున ఆమె లో సింహ రాశి దర్శనమిస్తూంది.

ఆమె వక్షస్థలాన్ని కప్పే పయ్యెద - గాలికి అటూ ఇటూ ఊగుతూ- మన్మధుని జెండా (మకరధ్వజము)- మొసలి చెన్నెలున్న మరుని పతాకం వలే ఉన్నం దున ఆమె లో మకర (మొసలి) రాశి కన్పిస్తూంది. 
ఆమె నిత్యము యౌవ్వనవంతురాలు. కాలము ఆమెలో ఏ మార్పునూ తీసుకురాలేదు (మనం కాలం తో పాటు వృద్ధులమౌతాంకదా! ఆవిడకి ఆ బాధలేదు), కాబట్టి కన్య (యౌవ్వనవతి ఐన స్త్రీ) రాశి ఆమెను ఆశ్రయించింది. 
మేలిమి బంగారంలాతో సరి సమానంగా తూగే మిస మిస లాడుతూన్న బంగారువర్ణపు శరీరం కలిగిన పడతి కాబట్టి ఆమెలో తులా (త్రాసు) రాశి సంతరించబడినది. 
సన్నని పొడవైన వాడి గోళ్ళు కలిగినది కాబట్టి ఆమెలో వృశ్చిక (తేలు) రాశి వెల్లివిరిసింది.   

ఆమె చాలా మృదు మధురంగా పాడగలదు. రిషభాది స్వరాలు ఆమె గొంతులో సుస్వరంగా పలుకుతాయి కాబట్టి ఆమెలో వృషభరాశి ఒనరింది. "సరిగమపదని" లో "రి" అంటే రిషభం కదా!!  
ఎండ్రకాయ (పీత, కర్కాటకం) కాలువ గట్టుల్లో బొరియలు చేసుకుని అత్యంత గుట్టుగా నివశిస్తుంది. అలాగే అలమేల్మంగ స్వామితో కలిసినప్పుడు చాలా గుట్టుగా ప్రణయ రహస్యములు పలుకుతూంటుంది. కాబట్టి కర్కాటకరాశి ఆమెలో ఆవిధంగా భాగమైంది.
మేక ఎప్పుడూ లేత చిగుళ్ళు మేస్తూంటుంది. మేక నోటి వద్ద ఎప్పుడూ లేత చిగుళ్ళుంటాయి. ఈ అలమేల్మంగ కు అధరాలే(పెదవులే) ఎర్రని లేత చిగుళ్ళు లా ఉన్నాయి. కాబట్టి ఈమెలో మేషరాశి మమేకమైంది.
ఆమె శ్రీ వేంకటపతిని కళ్యాణమాడి, ఆయనతో సంగమిస్తే అది మిధున రాశి అవుతుంది.        

ఈ కీర్తన ఇక్కడ వినండి 

http://annamacharya-lyrics.blogspot.com/search?q=inni+rasula
మరింత వివరణకై శ్రీ తాడేపల్లి పతంజలి మహనీయుల  వ్యాఖ్యానం చదవండి. 

లాలనుచు నూచేరు లలనలిరుగడల

లాలనుచు నూచేరు లలనలిరుగడల 
బాలగండవీర గోపాలబాల

ఉదుట గుబ్బల సరము లుయ్యాల లూగ 
పదరి కంకణరవము బహుగతులమ్రోగ
వొదిగి చెంపల కొప్పు లొక్కింత వీగ 
ముదురు చెమటల నళికములు తొప్పదోగ

సొలపు తెలిగన్నుగవ చూపులిరువంక 
మలయ రవళులకు బహుమాఱును బెళంక
కొలది కోవిగములు క్రోలుమదనాంక 
ములగ్రేణిసేయ రవములు వడిదలంక

సరుస పదములు జంగ చాపుచేబాయ 
గురులీల మీగళ్ళ గుచ్చెళ్ళరాయ
కరమూలములు కాంతి కడుజాయజేయు 
సరస నురుకుసుమ వాసనలెదురుడాయ

కొలది నునుమేనుల కూనలసి యాడ 
మెలకువతోనొకరొకరి మెచ్చి సరియాడ
తలలూచి చొక్కి చిత్తరు బొమ్మలాడ 
అలరి యెల్లరు మోహనాకృతులు చూడ

లలిత తాంబూల రసకలితంబులైన 
తళుకు దంతములు కెంపుల గుంపులీన
మొలక వెన్నెల డాలు ముసురు కొనితోన 
చెలగి సెలవుల ముద్దు చిరునవ్వులాన

మలయ మారుత గతులు మాటికి జెలంగ 
పలుకు గపురపు తావి పైపై మెలంగ
పలుగానలహరి యింపుల రాల్గరంగా 
బలసి వినువారి చెవి బడలిక దొలంగ

లలనా జనాపాంగ లలిత సుమచాప 
జలజలోచన దేవ సద్గుణ కలాప
తలపు లోపల మెలగు తత్వప్రదీప 
భళిర గండపరేశ పరమాత్మరూప 

ముఖ్యపదాల అర్ధం:

లాలనుచు: లాలి లాలి అంటూ
నూచేరు: ఉయ్యాలను ఊపుతున్నారు
లలనలిరుగడల =లలనలు+ఇరు+కడల : రెండు చివరలా స్త్రీలు  
బాల వీర: వీరబాలుడా  
గండ గోపాలబాల: చాలా శక్తివంతమైన, ధైర్యవంతుడవైన గోపాలురి బాలుడా 

ఉదుట: ఉద్ధతి, Bigness, vigour, weight
గుబ్బల: స్తనములు, పయోధరములు పై 
సరములు:  హారములు (A row or string (of pearls)) 

ఉయ్యాల లూగ: ఉయ్యాలలూగినట్లుగా ఊగిసలాడుచుండగా 
పదరి: చలించు
కంకణరవము: కంకణాల ఘల్ ఘల్ మనే మోత
బహుగతులమ్రోగ: అనేక విధములుగా మ్రోగుచుండగా
వొదిగి: అందముగా అమర్చి పెట్టుకున్న
చెంపల కొప్పులు: కపోలము పై నున్న జడ కొప్పులు
లొక్కింత వీగ: కొంచెం వదులై 
ముదురు చెమటల: బాగా ఎక్కువగా పట్టిన చెమటలతో
అళికములు: లలాటములు, ఫాలభాగములు
తొప్పదోగ: తోగు+తోగు = తడిసి ముద్దై పోయినవి (To plunge, to be drenched)

సొలపు: నిస్త్రాణ, పారవశ్యము, మూర్ఛ, బడలిక. సొలపుచూపు Languishment, swooning, faintness. (ఇక్కడ పారవశ్యము అనే మాట సరిపోతుంది)
తెలిగన్నుగవ: ప్రకాశవంతమైన జంట కన్నుల (The whites of the eyes: staring eyes: upturned eyes that shew the white)
చూపులిరువంక: చూపులు రెండువైపులా (అంటే ఉయ్యాల అటూ, ఇటూ ఊగుతున్నప్పుడు, పారవశ్యంతో ఆ బాలుని మోహనాకృతిని తమ ప్రకాశవంతమైన కన్నులతో తదేకంగా అటూ, ఇటూ తిప్పుతూ చూస్తున్నారన్నమాట)       
మలయు: తిరుగు To wander, roam,  
రవళులకు: ధ్వనులకు
బహుమాఱును: ఎక్కువ సార్లు
బెళంక: బెదురుతూ
కొలది: కొద్ది, పరిమితి
కోవిగములు: 
క్రోలు: త్రాగు
మదనాంకముల: మదన చేతులు (దూలముమీది అంగదారవులు, ఇంటికురుజులమీదవేయు. పట్టెలు)
గ్రేణిసేయ రవములు: శ్రేణి??? (వరుసలు చేయు ధ్వనులు)
వడిదలంక: 

సరుస పదములు: అందమైన పాదములు 
జంగ చాపుచేబాయ: అటూ ఇటూ అంగగా చాపి 
మీగాళ్ళ: (మీదు + కాలు.) n. The upper part of the foot, పాదముమిది పైభాగము
గుచ్చెళ్ళరాయ: చీర కుచ్చిళ్ళు రాసుకొనగా 
కరమూలములు: చేతి చివరలు
కాంతి కడుజాయజేయు: మిక్కిలి కాంతులను వెదజల్లుచున్నవి 
సరస: సమీపము, దాపు (Nearness, proximity)
నురుకుసుమ: మరువపు ఆకులు/పువ్వులు??
వాసనలెదురుడాయ: 

కొలది: పరిమితిగా
నునుమేనుల కూనలు: నున్నటి శరీరాల అంగనామణులు 
అలసి యాడ: అలసిపోతూ ఆడుతూ   
మెలకువతో: కడు జాగరూకత తో
నొకరొకరి మెచ్చి: ఒకరిని ఒకరు మెచ్చుకుంటూ
సరిగూడ: సరిగా కూడుకుని (కలసి)  
తలలూచి: తలలు ఊపుతూ
చొక్కి: పరవశముతో
చిత్తరు బొమ్మలాడ: ఉయ్యాలకు కట్టిన చెక్క బొమ్మలు ఆటలాడగా
అలరి యెల్లరు: మిక్కిలి సంతోషము పొందుతూ అందరూ 
మోహనాకృతులు చూడ: సుందరమైన నీ ఆకృతిని చూస్తున్నారు

లలిత: మనోజ్ఞమైన, సుందరమైన 
తాంబూల రసకలితంబులైన: ఎర్రని తాంబూల రసములు కూడుకొనిన   
తళుకు దంతములు: మెరిసే దంతములు
కెంపుల గుంపులీన: ఎర్రని కెంపు మణుల గుంపులు వలే 
మొలక: మొలిచినవంటి
వెన్నెల డాలు: వెన్నెల కాంతి
ముసురు కొనితోన: తమ నవ్వులలో నింపుకుని   
చెలగి: ప్రకాశించుచూ
సెలవుల: పెదవి మూలలలనుండి
ముద్దు చిరునవ్వులాన: ముద్దులోలికే చిరునవ్వులతో
  
మలయ మారుత గతులు: అత్యంత సువాసనల ప్రదేశములు  (fragrant breeze) 
మాటికి జెలంగ: మరల మరల ఉద్భవించనున్నది
గపురపు తావి: కర్పూరపు పరిమళములు 
పైపై మెలంగ: పై పైన సంచరించుచున్నది
పలుగానలహరి: ఎన్నో పాటల ప్రవాహములో
యింపుల: వినుడానికి చాలా మధురముగా
రాల్గరంగా= రాలు+కరగంగ : రాళ్ళు కరుగుచుండగా 
బలసి: అలసి, సొలసి, 
వినువారి చెవి: వినేటటువంటి అంగనామణుల  
బడలిక దొలంగ: బడలిక/బాధలు పోవుచుండగా

లలనా జనాపాంగ: అంగనామణుల శరీరాలపై
లలిత సుమచాప: మృదువైన పువ్వుల బాణము వంటివాడా 
జలజలోచన దేవ: కలువ కన్నుల దేవా
సద్గుణ కలాప: మంచి గుణముల సమూహములు కలిగిన వాడా
తలపు లోపల: ఆలోచనలోపన 
మెలగు తత్వప్రదీప: ప్రకాశవంతమైన తత్వరూపంలో సంచరించేవాడా
భళిర గండపరేశ: ఓ బాలశూరుడా భళి భళి (Mightiest lord)
పరమాత్మరూప: పరమాత్మ స్వరూపుడా 

భావం:
బాలకృష్ణుని ఉయ్యాలలో పరుండబెట్టి గోపికలంతా లాలి లాలి అంటూ పాడుతున్న సన్నివేశాన్ని అన్నమయ్య ఎంత అందంగా, అపురూపంగ భావచిత్రీకరణ గవించారో చూడండి.

ఓ బాలగండవర గోపాలబాల ! అపురూపమైన అంగనామణులు ఉయ్యాలకు రెండు వైపుల నిలబడి లాలి లాలి అని లాలిపాటలు పాడుతూ పరవశించిపోతూ నిన్ను ఊచుచున్నారు.

ఉయ్యాలను ఊపుచున్న అంగనామణులు ధరించిన ముత్యాల హారములు వారి బరువైన చన్నులపై అసియాడుచున్నవి. వారు చేతులకు ధరించిన కంకణాలు కదులుతూ ఘల్ ఘల్ మని మ్రోతలు చేస్తున్నాయి. అందముగా అమర్చి పెట్టుకున్న వారి జడకొప్పులు కొంచెం వదులై చెంపల పైకి జారుతున్నాయి. ఉయ్యాల ఊపుటలో బాగా అలసి వారి నుదురులు చెమటలు పట్టి తడిసి ముద్దై పోతున్నారు.

ఉయ్యాల అటూ, ఇటూ ఊగుతున్నప్పుడు, పారవశ్యంతో ఆ బాలుని మోహనాకృతిని తమ ప్రకాశవంతమైన కన్నులతో తదేకంగా అటూ, ఇటూ తిప్పుతూ చూస్తున్నారు. ఉయ్యాల దూలమునకు వేసిన కురుజులు కిర్రు, కిర్రు మని ధ్వని చేస్తున్నప్పుడు కొంచెం బెదురు చూపులు చూస్తూ జాగ్రత్తగా ఊపుచున్నారు. (అంటే...ఉయ్యాల కురుజులు ఎక్కడ ఊడిపోతాయో అని భయం వల్ల కావచ్చు)

వారి అందమైన పాదాలను అంగలుగా వేస్తూ బాగా సాగుతూ ఉయ్యాల ఊపుతున్నారు. బాగా సాగడం వల్ల వారి చీర కుచ్చిళ్ళు  రాసుకుంటున్నాయి. ఊచుటలో వారి చేతి చివరలు కాంతులు ప్రసరిస్తు న్నాయి. (ఈ కాంతులు చేతులకు ధరించిన కంకణాల వల్లనేమో). వారి నల్లని బరువైన కొప్పులలో దాల్చిన మరువపు ఆకుల పరిమళాలు అన్ని దిక్కులలో వ్యాపిస్తున్నాయి.

అతి మెత్తని వారి నున్నని వారి శరీరాలు అలసిపోతూ ఆడుచున్నాయి. మిక్కిలి జాగరూకతతో ఒకరినొకరు మెచ్చుకొనుచు సరిగా కలసి ఊపుచున్నారు. ఉయ్యాలకు కు కట్టిన చెక్క బొమ్మలు పరవశంతో తలలూచి ఎగురుచున్నవి. అందరు నీ మోహనాకృతిని తదేకంగా చూచుచు ఊపుచున్నారు.    

ఈ అంగనామణులు తాంబూలం వేసుకున్నారు. మనోజ్ఞమైన తాంబూల రసముల వల్ల వారి మెరిసే దంతములు ఎర్రని కెంపుల మణుల సమూహముల వలే ఉన్నవి. అనిర్వచనీయమైన ఆనందానికి లోనై వారి పెదవి మూలలనుండి వచ్చే ముద్దులొలికే చిరునవ్వులు వెన్నెల కాంతులను చిమ్ముచున్నవి.

అత్యంత సువాసన భరితమైన మలయమారుతము గతులు మారుతూ వీచుచున్నది. కర్పూరపు పరిమళము చిమ్ముచున్నది. వారు పాడేటటువంటి పాటల ప్రవాహములకు రాళ్ళు కరుగుచున్నవి. ఉయ్యాల ఊచుటవల్ల అలసిన వారి చెవి బాధలు, అలసట అంతా ఈ పాటలు వినినంతనే పోవుచున్నవి.

అంగనామణుల నున్నటి శరీరాలపై మృదువైన పువ్వుల బాణము వంటి వాడా, కలువ కన్నుల దేవా, మంచిగుణముల సమూహములు కలిగినవాడా, ఆలోచనలోపల ప్రకాశవంతమైన తత్వరూపంలో సంచరించేవాడా, ఓ బాలశూరుడా, పరమాత్మా..భళి భళి...

ఉయ్యాల ఊపడానికి ఎందుకింత కష్టపడుతున్నారనుకుంటున్నారా! ఐతే ఆ ఉయ్యాల స్వరూపాన్ని తెలుసుకోవాలంటే "అలర చంచలమైన ఆత్మలందుండ అలవాటు సేసెనీ ఉయ్యాల" అనే కీర్తన చదవండి. త్వరలో ఆ కీర్తన అర్ధన్ని కూడా వివరించే యత్నం చేస్తాను.

ఈ కీర్తన ఇక్కడ వినండి.  
http://annamacharya-lyrics.blogspot.com/2006/10/27lalanuchu-nucheru.html