ఏవం శ్రుతిమత మిదమేవ తద్భావయితు మతఃపరం నాస్తి

//0// ఏవం శ్రుతిమత మిదమేవ త-
              ద్భావయితు మతఃపరం నాస్తి
//1// అతుల జన్మభోగాసక్తానాం
              హితవైభవసుఖ మిదమేవ
              సతతం శ్రీహరి సంకీర్తనం త-
              ద్వ్యతిరిక్తసుఖం వక్తుం నాస్తి
//2// బహుళమరణ పరిభవచిత్తానా-
              మిహపరసాధన మిదమేవ
              అహిశయనమనోహరసేవా త-
              ద్విహరణం వినా విధిరపి నాస్తి
//3// సంసారదురిత జాడ్యపరాణాం
              హింసావిరహిత మిదమేవ
              కంసాంతక వేంకటగిరిపతేః ప్ర-
              శంసైవాం పశ్చాదిహనాస్తి
ముఖ్య పదాల అర్ధం:
0. ఏవం: ఈ చెప్పబోవు రీతిగా
శ్రుతిమతమ్: వేద మతము (శృతి అంటే వేదం)
ఇదమేవ: ఇదియే
తత్: ఆ ప్రసిద్ధమైన 
భావయితుం: భావించుటకు
అతఃపరం: దీనికంటే వేరైనది
నాస్తి: లేదు
1. అతులభోగాసక్తానాం: సాటిలేని జన్మభోగములయందు ఆసక్తులైన వారికి
హితవైభవం: మేలు చేకూర్చు ఐశ్వర్యము (విభవం అంటే సంస్కృతంలో ఐశ్వర్యము)
ఇదంఏవ: ఇదియే
సతతం: ఎల్లప్పుడు
శ్రీహరిసంకీర్తనం: శ్రీమన్నారాయణుని సంకీర్తనయే
తద్వ్యతిరిక్తసుఖం: దానికంటే వేరైన సుఖము
వక్తుం: చెప్పుటకు
నాస్తి: లేదు
2. బహుళమరణపరిభవచిత్తానాం: అనేకములైన మారణావమానములతో కూడిన మనస్సుగలవారికి
ఇహపరసాధనం: ఇహపరలోకమందును, పరలోకమందును (ఉత్తమగతికి) సాధనమైనది
ఇదం ఏవ: ఇదియే
అహిశయన మనోహరసేవా: శేషశయనుడైన శ్రోహరి యొక్క మనోహరమైన సేవ
తద్విహరణం వినా: ఆ సేవా విహారము తప్ప
విధిరపి: (మరొక) విధానము కూడా
నాస్తి: లేదు
3. సంసారదురిత జాడ్యపరాణాం: సంసారపాపమనెడు రోగమునకు వశులైన వారికి
హింసావిరహితం: హింసలేనిది
ఇదమ్ ఏవ: ఇదియే
కంసాంతక వేంకటగిరి పతే: కంసనాశకుడైన శ్రీవేంకటాచలపతి యొక్క (కంసుణ్ణి చంపింది కృష్ణుడు. ఆ శ్రీ కృష్ణుడే వేంకటాద్రి బాల కృష్ణుడు.)
పశంసా ఏవ: గుణ కీర్తనమే
ఇహ: ఈ విషయము నందు
పశ్చాత్: దీని కంటే
నాస్తి: లేదు
భావం:
0. జనులారా! ఇదియే నేను (అన్నమయ్య) ఇప్పుడు ప్రకటించునదే వేదమతము. ఆలోచించిగా ఇంతకంటే శ్రేష్ఠమైన మతము వేరొకటి లేదు.
1. మాటిమాటికీ పుట్టేవారికి, సుఖబోగాలంటే అమితాసక్తి కలవారికీ, మేలైన ఐశ్వర్య సుఖం ఇదే. ఎప్పుడూ శ్రీహరి గుణ, కర్మ, నామముల సంకీర్తనమే ఆ సుఖము. దానికంటే గొప్ప సుఖము వేరొకటి లేదు. 
2. చీటికీ మాటికీ చచ్చే వారికి ఇహలోకమునందును, పరలోకమునందును ఉత్తమ గతికి సాధనము కూడా ఇదే. అదే శ్రీమన్నారాయణుని రమ్యమైన సేవ. ఆ సేవలో పొందే ఆనందము కన్నా మరొక వేదసమ్మతమైన విధానము లేదు. 
3. సంసారమనెడు రోగమునకు వశమైన వారికి బాధింపకుండా నయం చేసే మార్గం ఒక్కటే. అదే కంసహరుడైన శ్రీ వేంకటేశ్వరుని మహిమలను ప్రశంసించుటయే. దాని కంటే మేలైన మార్గం కనిపించుట లేదు. 
విశేషాంశం: చావుపుట్టుకలనే బాధలతో నిండినది సంసారము. దానినుండి సాధ్యమైనంత తొందరగా బయటపడుటయే వివేకవంతుల కర్తవ్యము. హరి సంకీర్తనము, హరి సేవ, హరి ప్రశంస అనేని మాత్రమే ఈ సంసారబంధములను పారద్రోలేవని అన్నమయ్య ప్రబోధిస్తున్నారు. 

నీవు సర్వసముడవు నీవు దేవదేవుడవు ఈవల గుణదోషాలెంచనికనేల?

//ప// నీవు సర్వసముడవు నీవు దేవదేవుడవు
              ఈవల గుణదోషాలెంచనికనేల?
//చ// పూవులపై గాసీ పొరి ముండ్లపై గాసీని
              ఆవల వెన్నెలకేమీ హానీ వచ్చీనా?
              పావనులనటుగాచి పాపపుంజమైన నన్ను 
              కావగా నీ కృపకు గడమయ్యీనా?
//చ// గోవుమీద విసరీ కుక్కమీద విసరినీ
              పావనపుగాలికిని పాపమంటీనా
              దేవతల రక్షించి దీనుడనైన నాకు
              దోవచూపి రక్షించితే దోషమయ్యీనా?
//చ// కులజుని యింటనుండి కులహీనుని యింటనుండీ
            యిలలో నెండకు నేమి హీనమయ్యీనా?
            వలసి శ్రీవేంకటాద్రి వరములు యిచ్చి నాలో
             నిలిచి వరములిచ్చి నేడు గావవే..
భావం:   
స్వామీ! నీవు అందరియందు సమభావాన్ని కలిగి ఉన్నావు. నీవు దేవాదిదేవుడవు. ఎక్కువ తక్కువతనములు, తప్పొప్పులు వెదకి చూసే స్వభావము నీది కాదుకదా! అలాంటప్పుడు నాలోని గుణదోషాలను చూడవలసిన అవసరం నీకేమున్నది? (మనలాంటి మనుష్యులు ఇతరుల గుణగోషాలను నిరంతరం ఎత్తి చూపుతుంటారు. భగవంతునికి అందరూ సమానమే. పాపాత్ముడైనా, పుణ్యాత్ముడైనా ఒకేరకంగా చూస్తాడు. పాపాత్ముడు వాడి చేసిన పాపాలకు, కర్మ ఫలాన్ని అనుభవిస్తుంటాడు.) 
(You treat all equally well. You are the Lord of the Lords. Why should you find fault with me?)
వెన్నెల పువ్వులపైనా కాస్తుంది. ముళ్ళపైనా కాస్తుంది. ముళ్ళపై కాసినంత మాత్రాన వెన్నెలకి ఏమైనా హాని కలిగిందా? స్వామీ! నీ దయ ఎందరో పుణ్యాత్ములను కష్టాలనుండి కాపాడింది. నేను పెద్ద పాపరాశిని. నన్ను కాపాడినంత మాత్రాన నీ దయకు కలిగే లోటేమున్నది?
(The moonlight shines on flowers and bushes equally. Is there any harm to the moonlight ? You protect the pious people. Is it a burden for you to protect a sinner like me?)
పవిత్రమైన గాలి ఆవుమీద వీస్తుంది. అలాగే కుక్క మీద కూడా వీస్తోంది. కుక్క నీచ జంతువు కావచ్చు. అయినా కుక్క మీద వీచినంత మాత్రాన గాలికేమైనా పాపం అంటిందా? స్వామీ! నీవు దేవతలను రక్షించావు. నేను దీనుడను. నీ శరణాగతుడను. నాకు కూడా తగిన మార్గము చూపి రక్షించితే నీకేమైనా దోషం అంటుతుందా?
(The wind blows on a cow and also on a dog. Is the wind touched by sin? You protect the devatas. Do you get blemished if you shower mercy on a distressed one like me?)
నిరంతర వేదాధ్యయనం, హోమాలు, యాగాలు చేసే ఉత్తమ కులస్థుని యింటా ఎండ కాయుచున్నది. అదే యెండ జంతువులను చంపుతూ, వాటి మాంసము తిను హీన కులస్థుని యింటా కాయుచున్నది. అందువల్ల ఎండకేమైనా హీనత్వము అంటుకుందా? శ్రీ వేంకటేశ్వరా! వేంకటాచలముపై నుండి ఎందరికో వరములిచ్చి కాపాడినావు. నన్ను కూడా అనుగ్రహించి వరములిచ్చి రక్షింపవయ్యా!
(The Sun shines equally on the houses, irrespective of their high or low status. Does the Sunlight lose its value? Oh Venkatesa,Why don't you protect me granting boons ?)
విశేషాంశం: 
భగవంతుని దృష్టిలో అందరూ సమానమే. ఆయనకి ఒకరిపై ప్రేమ, మరికరిపై ద్వేషం ఉండవు. ఆయనకి కూడా అలా ఉంటే ఇక ఆయన గొప్పతనమేమున్నది? ఆయన దృష్టిలో కులాలు కూడా లేవు. ఉన్నత కులం, హీనకులం అనేవి అసలు లేనే లేవు. ఎవరు ఆయన్ను పూజిస్తారో వారికి ఆయన దగ్గరౌతాడు.       

నే నొక్కడ లేకుండితే నీ కృపకు పాత్రమేది - పూని నా వల్లనే కీర్తి బొందేవు నీవు

ప// నే నొక్కడ లేకుండితే నీ కృపకు పాత్రమేది
        పూని నా వల్లనే  కీర్తి బొందేవు నీవు 
చ//  అతి మూఢులలోన నగ్రేసరుడనేను
        ప్రతిలేని ఘన గర్వ పర్వతమను
        తతి పంచేంద్రియముల ధనవంతుడను నేను
        వెతకి నా వంటివాని విడువక జెల్లునా
చ// మహిలో సంసారపు సామ్రాజ్యమేలే వాడ నేను 
       ఇహమున కర్మ వహికెక్కితిని నేను
       బహుయోని కూపసంపద దేలేవాడ నేను
       వహించుక నావంటి వానిదేనోపేవా
చ// భావించి నావంటి నీచు బట్టి కాచినప్పుడుగా
       యే వంక నీకీర్తి గడు నెంతురు భువి
       నా వల్ల నీకు బుణ్యము నీ వల్ల నే బ్రతుకుదు
       శ్రీ వేంకటేశుడ యింత చేరె జుమ్మీ మేలు. 
ముఖ్యపదాల అర్ధం:
పాత్రము: యోగ్యము
అగ్రేసరుడను: అందరికన్నా ముందు నడచువాడను
ప్రతిలేని: సాటిలేని
ఘన గర్వ పర్వతము: పెద్ద గర్వ పు కొండను
తతిన్: అదనులో
కర్మవహికి: కర్మ విధికి
బహుయోని కూప సంపదన్: అనేకములైన యోని కూపములనెడు సంపదలో
వహించుక: పట్టుబట్టి
భావం: 
స్వామీ! నే నొక్కడని లేకపోతే నువ్వు ఎవరి మీద కృప చూపిస్తావు?. నువ్వు నా మీద కృప చూపించబట్టే కీర్తిని పొందుతున్నావు. కాబట్టీ నీ కీర్తికి కారణం నేను. అలా ఎందుకంటావా? ఐతే విను.
ఈ సృష్టిలో ఉన్న అందరిలో బొత్తిగా తెలివిలేని వారలలో మొదటివాణ్ణి నేను. పైగా నాకు ఒళ్ళంతా పొగరు. ఒక పొగరు కొండను నేను. కళ్ళు, ముక్కు, నాలుక, నోరు, చెవులు  ఈ ఐదు పంచేంద్రియములే నాకున్న సంపద. ఇన్ని గొప్ప లక్షణాలున్న నన్ను వదిలి పెట్టుట నీకు తగునా స్వామీ!

ఈ భూమిపై సంసారమనెడు సామ్రాజ్యాన్ని పాలించే ప్రభువును (భార్యకీ, పిల్లలకీ దిక్కుగా, కుటుంబపెద్దగా పోషించేవాడని అర్ధం). ఇక్కడ చేసే పనులతో బాగా పేరు తెచ్చుకున్నవాడను. యోనికూపములనెడు సంపదలో మునిగితేలుతున్నవాడను (అనేక మంది స్త్రీలతో సంయోగము లేదా ఎన్నో జన్మలనుంచి అనేక యోనులయందు పుడుతున్నవాడను అని కూడా అర్ధం చేసుకోవచ్చు). నా వంటి వానిని పట్టుపట్టియైన నీవు వేరొకచోట వెదకి కట్టేసుకో. మళ్ళీ నీకు నా అంత నీచుడు దొరకడేమో.

నాలాంటి పరమ నీచుని రక్షించినప్పుడు కదా! లోకమంతా నిన్ను కీర్తిస్తారు. నన్ను రక్షిస్తే నీకు పుణ్యం వస్తుంది. నీవల్లనే నేను దుఖా:లు లేని స్థితిని పొందగలను. శ్రీ వేంకటేశ్వరా! మనిద్దరికీ బాగా లంకె కుదిరింది. మనం ఒకరి వల్ల ఒకరు లాభం పొందే సమయం వచ్చింది. కాబట్టి నన్ను కాపాడి పుణ్యం కట్టుకో స్వామీ!...

విశేషాశం: అన్నమయ్య మహా విద్యావేత్త. సకల వేద పురాణేతిహాసములు అవపోసన పట్టిన మహా దిట్ట. భగవంతుడు కరుణామయుడు. ఆయనకు ఉండే కరుణ వల్లనే ఆయన కీర్తి పెరుగుతోంది. పుణ్యాత్ములపై స్వామి తన కృపను ప్రసరిస్తే అందులో వింతేముందీ?. పాపాత్ములలో మేటిఐన జీవుని పరిరక్షించినప్పుడే ఆయన ఘనతని అందరూ కీర్తిస్తారు. జన్మ చేత బ్రాహ్మణుడిగా పుట్టినా, నీచాతినీచంగా దిగజారి, భ్రష్టుడైన అజామీళుని కాపాడినందువల్లనే  భాగవతంలో ఎన్నో రీతులుగా ప్రశంశింపబడినాడు. 

మూఢత్వము, గర్వము, ఇంద్రియలోలత్వము, సంసారసాగరము న తగులుకోవడం, కర్మ బంధాలలో చిక్కుకోవడం, సుఖబోగాలలో తేలియాడటం మనుష్యుని నీచ స్థితికి దిగజారుస్తాయి. వీటినుండి కాపాడమని పై విధంగా అన్నమయ్య కోరుతున్నారు.