tag:blogger.com,1999:blog-36411315313917130052024-03-18T00:39:44.460-07:00అన్నమాచార్య సంకీర్తనలు - వివరణలుKiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.comBlogger98125tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-29586176342004575492023-06-21T20:23:00.006-07:002023-06-21T23:07:35.306-07:00ఎక్కువకులజుడైన హీనకులజుడైన - నిక్కమెరిగిన మహానిత్యుడే ఘనుడు ||<p><span style="color: red;"> <span style="font-size: medium;">ప|| ఎక్కువకులజుడైన హీనకులజుడైన | </span></span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">నిక్కమెరిగిన మహానిత్యుడే ఘనుడు ||</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">చ|| వేదములు చదివియు విముఖుడై హరిభక్తి | </span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">యాదరించలేని సోమయాజికంటె |</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">యేదియునులేని కులహీనుడైనను విష్ణు | </span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">పాదములు సేవించు భక్తుడే ఘనుడు ||</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">చ|| పరమమగు వేదాంత పఠన దొరికియు సదా |</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">హరిభక్తిలేని సన్యాసికంటె |</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">సరవి మాలిన యంత్యజాతి కులజుడైన |</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">నరసి విష్ణు వెదుకునాతడే ఘనుడు ||</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">చ|| వినియు జదివియును శ్రీవిభుని దాసుడుగాక | </span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">తనువు వేపుచునుండు తపసికంటె |</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">ఎనలేని తిరువేంకటేశు ప్రసాదాన్న- | </span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">మనుభవించిన యాతడప్పుడే ఘనుడు ||</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">ముఖ్యపదార్ధం:</span></p><p><span style="font-size: medium;">నిక్కము: నిజము</span></p><p><span style="font-size: medium;">కులజుడు: కులమునందు పుట్టిన వాడు</span></p><p><span style="font-size: medium;">విముఖుడు: ఇష్టత లేనివాడు</span></p><p><span style="font-size: medium;">కులహీనుడు: క్రింది కులస్థుడు (జాత్యహంకారం ఎక్కువ ఉన్న రోజుల్లో మాట)</span></p><p><span style="font-size: medium;">సోమయాజి: A sacrificer, యజ్ఞము చేసినవాడు [యజ్ఞములో సోమరసముత్రాగువాడు]</span></p><p><span style="font-size: medium;">పఠన: చదువుట</span></p><p><span style="font-size: medium;">సరవిమాలిన: వరుసలో చివరన ఉండుట (లేదా లెక్ఖల్లో లేని)</span></p><p><span style="font-size: medium;">అంత్యజాతి: చివరి కులము</span></p><p><span style="font-size: medium;">శ్రీవిభుడు: లక్ష్మీదేవి భర్త</span></p><p><span style="font-size: medium;">తనువు: శరీరము</span></p><p><span style="font-size: medium;">ఘనుడు: A great man. గొప్పవాడు</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">భావం:</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">అన్నమయ్య శ్రీవేంకటేశ్వరునికి పరమ భక్తుడేగాక, తన సంకీర్తనలతో ఆనాటి సాంఘిక అనమానతలను తీవ్రంగా ప్రతిఘటించాడు.</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">ఉన్నత కులంలో పుట్టి, సకల దుర్వ్యసనాల బారిన పడి కర్మ చండాలుడైన వాడికంటే కులహీనుడైనా, సకల సద్గుణ సంపన్నుడై, విష్ణు పాదములు సేవించువాడే ఘనుడు అని తీర్మానం చేశారు. ఈ విధంగా అన్నమయ్య ను గొప్ప సంఘ సంస్కర్త అని నిక్కచ్చిగా చెప్పవచ్చు. </span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">//ప// ఎక్కువ కులంలో పుట్టినా, తక్కువ కులం లో పుట్టినా ఎవడైతే సత్యాన్ని తెలుసుకుంటాడో, వాడే గొప్పవాడు. [కర్మచేత గాని, జన్మచేత ఎవ్వడూ గొప్పవాడు కాడని అర్ధం]</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">//చ// వేదాలన్నీ చదివి, యజ్ఞాలు చేసి, అరిషడ్వర్గాల బారిన పడి, హరి భక్తిలేని బ్రాహ్మణుడి కంటే.....ఏ చదువులూ లేకుండా, అబ్రాహ్మణ కులంలో పుట్టినా, పరమ భక్తి, శ్రద్ధలతో విష్ణు పాదములు ఎవడైతే సేవిస్తాడో...వాడే గొప్పవాడు...</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">//చ// గొప్పవైన వేదవేదాంతములు చదువుకునే అవకాశం దొరికి కూడా, ఎప్పుడూ కనీసం హరిభక్తిలేని సన్యాసి కంటే... వరుసలో చివరన ఉండే కులములో పుట్టి, నిరంతరము విష్ణువును వెదకే వాడే గొప్పవాడు. </span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">//చ// శాస్త్రాలు, పురాణాలు ఎన్నో విని, చదివి కూడా విష్ణు దాసుడు కాకుండా, తపస్సు పేరుమీద శరీరాన్ని మాడ్చుకునే తాపసి కంటే... అన్నిటికన్నా ఘనమైన శ్రీవేంకటేశ్వరుని ప్రసాద మాధుర్యాన్ని భక్తితో అనుభవిస్తూ, శ్రీవారికి దగ్గరగా ఉండి, ఆయన సేవను చేసుకునే వాడే ఘనుడు. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><span style="color: #38761d;">ఈ సంకీర్తన మాతృ స్వరూపిణి, శ్రీవేంకటేశ్వరుని </span><span style="color: #38761d;">పరమ</span><span style="color: #38761d;"> భక్తురాలు, జీవితాన్ని మొత్తం అన్నమయ్య సంకీర్తన ప్రచారానికై వినియోగిస్తూన్న శ్రీమతి పద్మశ్రీ డా. శోభారాజు గారి గానంలో వినండి. [https://youtu.be/PnC3REthVs0] </span></span></p><div><br /></div>Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-38301999220200467462022-08-11T22:31:00.004-07:002022-08-11T22:33:34.313-07:00ఒకపరి కొకపరి వొయ్యారమై - మొకమునఁ గళలెల్లా మొలచిన ట్లుండె (Okapari okapari)<p><span style="color: #2b00fe;"> <span style="font-size: medium;">ఒకపరి కొకపరి వొయ్యారమై</span></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">మొకమునఁ గళలెల్లా మొలచిన ట్లుండె // పల్లవి //</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">జగదేకపతిమేనఁ జల్లిన కర్పూరధూళి</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">జిగిగొని నలువంకఁ జిందఁగాను</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">మొగిఁ జంద్రముఖి నురమున నిలిపెఁ గాన</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">పొగరువెన్నెల దిగఁబోసిన ట్లుండె // ఒక //</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">పొరి మెఱుఁగుఁజెక్కులఁ బూసిన తట్టుపుణుఁగు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">కరఁగి యిరుదెసలఁ గారఁగాను</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">కరిగమనవిభుఁడు గనుక మోహమదము</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">తొరిగి సామజసిరి దొలఁకిన ట్లుండె // ఒక //</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">మెఱయ శ్రీవేంకటేశుమేన సింగారముగాను</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">తఱచయిన సొమ్ములు ధరియించఁగా</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">మెఱుఁగుఁబోడి యలమేలుమంగయుఁ దాను</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">మెఱుపుమేఘము గూడి మెఱసిన ట్లుండె // ఒక //</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">ముఖ్యపదార్ధం:</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">ఒకపరి = విధము, once. Manner</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">ఒయ్యారము or ఒయారము: అందము, Bloom, grace</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">మొకము: ముఖము</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">కళలు: భాగము, sub-division. </span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">మొలచు: అంకురము, మొలక To sprout</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">మేని: శరీరము</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">ధూళి: రజను</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">జిగి: కాంతి, చల్లని వెలుగు, Brilliancy </span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">నలువంక: నాలుగు దిక్కుల వైపు</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">మొగి: పూను, An attempt</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">ఉరము: వక్షస్థలము</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">పొగరువెన్నెల: తీక్ష్ణమైన కాంతి Pride, గర్వము</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">దిగబోయు: దిగువకు వ్యాపించుట, Spreading downwards</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">పొరి: అత్యంతము, మిక్కిలి, Strong, great</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">చెక్కు: అద్దము</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">తట్టుపుణుఁగు: పునుగుపిల్లి తైలము</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">దెసలు: వైపుల</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">కరిగమన: యేనుగు వలె నడచు</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">మదము: మత్తు, పారవశ్యము</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">సామజము: యేనుగు</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">తఱచ: దట్టమైన, thick</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #ff00fe; font-size: medium;">భావం:</span></p><p><span style="color: #ff00fe; font-size: medium;">ఈ సంకీర్తన అన్నమాచార్యుల కుమారుడైన పెదతిరుమలయ్య గారి రచన. పెదతిరుమలయ్య, ఆయన తనయుడు చిన్నన్న కూడా అన్నమయ్య అంతటి గొప్ప సంకీర్తనాచార్యులు, పరమ వేంకటేశ్వర భక్తులు. పెదతిరుమయ్య తిరుమల అభివృద్ధికి ఎంతో చేశారు. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #38761d; font-size: medium;">//ప// స్వామి రూపము..అందంగా, మరింత అందంగా, చూసిన ప్రతీసారీ ముఖంలో ఒక్కోసారి ఒక్కో కళ చప్పున మొలిచినట్టుగా ఉంది. </span></p><p><span style="color: #38761d; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #38761d; font-size: medium;">//చ// జగదేకపతియైన స్వామి శరీరంపై చల్లిన తెల్లని కర్పూర రజను మరింత కాంతివంతంగా మారి నాలుగు పక్కలకీ చిందుతుంటే....ఆయన వక్షస్థలము చంద్రముఖిని (శ్రీదేవిని) పూని చిక్కని, తీక్ష్ణమైన వెన్నెలను కిందకి వెదజల్లుతున్నట్టుంది. </span></p><p><span style="color: #38761d; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #38761d; font-size: medium;">//చ// మిక్కిలిగా మెరుస్తూన్న నున్నని అద్దాలవలే ఉన్న బుగ్గలపై పూసిన పునుగు తైలము కరిగి రెండువైపులా కారుతుంటే....మదించిన యేనుగు నుంచి వచ్చే స్రావాలు (సామజసిరి) తొలికినట్టు (యేనుగు వంటి నడక కలిగినవాడు కాబట్టి ) ఆయన మోహమదం (శ్రీదేవిపై) కారుతున్నట్టుంది. </span></p><p><span style="color: #38761d; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #38761d; font-size: medium;">//చ// అందాల, ఆనందనిలయుడైన నల్లని వేంకటేశ్వరుడు దట్టంగా బంగారు ఆభరణాలు ధరించి ఉంటే.... అందాల భరిణయైన అలమేలుమంగ, తాను "మెరుపు - మేఘము” కలిసి మెరుస్తూన్నట్టుంది. </span></p><div><br /></div>Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-33612431087667850612022-03-31T21:54:00.007-07:002022-08-11T22:32:51.141-07:00ఆణికాడవట యంతటికి - జాణవు తెలియము సరిగొనవయ్యా [Anikadavata Antatiki]<p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"> //ప// ఆణికాడవట యంతటికి</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">జాణవు తెలియము సరిగొనవయ్యా //</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">//చ// ముంగిట చెమటల ముత్యపు పూసలు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">అంగన లోలో నమ్మీనదె</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">ఇంగితంపువెల లెరుగుదువటవో</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">యంగడి బేహారి యవి గొనవయ్యా//</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">//చ// మొల్లమి మాచెలిమోవిమాణికము</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">అల్లవెలకు నీ కమ్మీనదె</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">తొల్లి నీవు సూదులవాట్లచే</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">కొల్ల లడిగితట కొనవయ్యా//</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">//చ// నిడుదల చూపుల నీలంబులు నీ-</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">వడిగినంతకే యమ్మీనదే</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">పడతిదె శ్రీవేంకటపతి నీ వదె</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">యెడయని కాగిట నిటు గొనవయ్యా//</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">ముఖ్యపదార్ధం:</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">ఆణికాడు: మర్మజ్ఞుడు A confidant, or confidential friend</span></p><p><span style="font-size: medium;">జాణ: నేర్పరి, A wit, a genius</span></p><p><span style="font-size: medium;">ముంగిట: ముదర, మధ్యప్రదేశము</span></p><p><span style="font-size: medium;">అంగన: స్త్రీ A woman</span></p><p><span style="font-size: medium;">ఇంగితము: ఉద్దేశ్యము తెలిసికొను</span></p><p><span style="font-size: medium;">అంగడి: అంగటి ( A shop)</span></p><p><span style="font-size: medium;">బేహారి: వస్తువులు కొని విక్రయించువాడు (క్రయవిక్రయికుడు) one who buys and sells</span></p><p><span style="font-size: medium;">మొల్లము: Thickness, సాంద్రత (Density)</span></p><p><span style="font-size: medium;">నిడుద: Length, నిడుపు, దీర్ఘము</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">భావం:</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">ఈ సంకీర్తనలో అన్నమయ్య అమ్మవారి చెలికత్తె గా మారి.... స్వామిని, అమ్మవారు అమ్మే వస్తువులను (ఆమె అందచందాలను, ఆమె హావభావాలను) కొనమంటున్నారు. </span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">స్వామీ! నీవు మాయలు తెలిసినవాడవు. మహా నేర్పరివి అని మాకు తెలుసు. సరిగ్గా కొనుక్కో.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">అమ్మవారి ఎదపై చెమటలు ముత్యాలపూసల్లా ఏర్పడ్డాయి. ఆంగన కదా! సిగ్గువలన బయటకు చెప్పుకోలేక ఆ ముత్యాల పూసలని లోలోపలే అమ్ముతోంది. నీకన్నీ తెలుసుకదా! మహా జాణవు నువ్వు.. ఆ చెమటలు అక్కడ ఎందుకు వచ్చాయో, వాటి వెనక ఉద్దేశ్యం, వాటి వెల.. నీ వంటి జాణడుకి బాగా తెలుసు. ఓ తెలివైన వ్యాపారీ! అవి కొనవయ్యా!.</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><i><span style="color: #800180; font-size: medium;">[బేహారి అనే పదానికి అన్నమయ్య ఉద్దేశం ఏమిటో, ఈ సంకీర్తన చూడండి. </span></i></p><p><i><span style="color: #800180; font-size: medium;">"వాడల వాడల వెంట వాఁడివో వాఁడివో - నీడనుండి చీరలమ్మే నేఁతఁబేహారి! </span></i></p><p><i><span style="color: #800180; font-size: medium;">పంచభూతములనెడి పలువన్నె నూలు - చంచలపుగంజి వోసి చరిసేసి, </span></i></p><p><i><span style="color: #800180; font-size: medium;">కొంచెపు కండెల నూలి గుణముల నేసి - మంచిమంచి చీరలమ్మే మారు బేహారి]</span></i></p><p><i><span style="color: #800180; font-size: medium;">(ఆధ్యాత్మికంగా ఐతే, జీవుల పాపపుణ్యాలు, జనన మరణాలు, కర్మశేషాలను లెక్కకట్టి....జీవులతో క్రయవిక్రయాలు చేసేవాడని.....) </span></i></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">మాంచి మందంగా ఉండే మా చెలి పెదవి మాణిక్యము (అంటే ఎర్రని పగడం అన్నమాట) చాలా తక్కువ ధరకి నీకు అమ్మేసింది. ఇదివరకు నువ్వు మన్మధబాణాలు వదిలి చాలా చాలా ఆడిగావుట.. కాబట్టి ఇప్పుడు కొను..</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">మా చెలి చల్లని, దీర్ఘమైన చూపులు అనబడే నీలపు మాణిక్యములు నీవు ఎంతకి బేరమాడితే అంతకే అమ్మేసింది, అవునా!. </span></p><p><span style="font-size: medium;">స్వామీ! నా చెలి పరువములో ఉన్న సున్నితమైన స్త్రీ.. నీవు శ్రీవేంకటపతివి. ఆమె భర్తవి. ఆమెకు ఎప్పటికీ విడిపోని కౌగిలిని ఇచ్చి కొనుక్కోవయ్యా!...</span></p><div><br /></div>Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-25508381638196722002021-07-29T03:58:00.004-07:002021-07-29T03:58:54.742-07:00ఏలే యేలే మరదలా చాలు చాలు చాలును [Ele Ele Maradala chalu chalu chalunu]<p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;"> </span><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">//ప// ఏలే యేలే మరదలా చాలు చాలు చాలును</span></p><p><span><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">చాలు నీతోడి సరసంబు బావ</span></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">//చ// గాటపు గుబ్బలు కదలగ కులికేవు</span></span></p><p><span><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">మాటల తేటల మరదలా</span></span></p><p><span><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">చీటికి మాటికి జెనకేవే</span></span></p><p><span><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">వట్టి బూటకాలు మానిపోవే బావ</span></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">//చ// అందిందె నన్ను అదలించి వేసేవు</span></p><p><span><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">మందమేలపు మరదలా</span></span></p><p><span><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">సందుకో తిరిగేవు సటకారివో బావ</span></span></p><p><span><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">పొందుగాదిక పోవే బావ</span></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">//చ// చొక్కపు గిలిగింత చూపుల నన్ను</span></span></p><p><span><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">మక్కువ సేసిన మరదలా</span></span></p><p><span><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">గక్కున నను వేంకటపతి కూడితి</span></span></p><p><span><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">దక్కించుకొంటి తగులైతి బావ</span></span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span><span style="color: red; font-size: medium;">ముఖ్యపదార్ధం:</span></span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="font-size: medium;">గాటపు: బిగుతైన, బరువైన</span></p><p><span style="font-size: medium;">గుబ్బలు: స్తనములు</span></p><p><span style="font-size: medium;">కులుకు: శృంగారముగా కదులు To move gracefully</span></p><p><span style="font-size: medium;">సరసము: పరిహాసము crack jokes</span></p><p><span style="font-size: medium;">చెనకు: తాకు. అంటు, స్పృశించు To touch</span></p><p><span style="font-size: medium;">బూటకము: మాయ, వంచన, A trick, guile, prank</span></p><p><span style="font-size: medium;">అదలించు: బెదిరించు, గద్దించు, To frighten, menace</span></p><p><span style="font-size: medium;">మందమేలపు: బలమైన </span></p><p><span style="font-size: medium;">సందు: స్నేహంగా</span></p><p><span style="font-size: medium;">సటకారితనము: సతాయించు? అవకాశవాదము?</span></p><p><span style="font-size: medium;">పొందు: ప్రాప్తించు, దొరకు To gain, obtain, get, acquire</span></p><p><span style="font-size: medium;">చొక్కము: స్వచ్చమైన</span></p><p><span style="font-size: medium;">గిలిగింత: Tickling, giggling</span></p><p><span style="font-size: medium;">మక్కువ: ప్రేమ Affection, love; desire</span></p><p><span style="font-size: medium;">గక్కున: Quickly. శీఘ్రముగా.</span></p><p><span style="font-size: medium;">కూడు: చేరు, కలయు To unite</span></p><p><span style="font-size: medium;">తగులము: సంబంధము, ఆసక్తి Connection</span></p><p><span style="font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;">భావం:</span></p><div><span style="font-size: medium;"><br /></span></div><p><span style="color: red; font-size: medium;">ఈ సంకీర్తన బావా- మరదళ్ళ మధ్య సంభాషణ రూపంలో వ్రాయబడినది. అంతర్లీనంగా ఆలోచిస్తే, జీవాత్మ ఐహిక బంధాలను వదలి పరమాత్మని చేరుకునే విధానాన్ని వివరించినట్టుంది. </span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">ఎందుకే, ఎందుకే మరదలా?.. చాలు, చాలు...చాలు నీ తోటి సరసాలు బావా..</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">బిగువైన పాలిండ్లతో శృంగారంగా కదులుతూ, అందంగా మాట్లాడే మరదలా...</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">చీటికీ మాటికీ ముట్టుకుంటావు. నీ నాటకాలు, వంచనలు ఇంక చాలు బావా.</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">దగ్గరగా ఉన్న నన్ను బెదిరించి తోసేస్తావు, బలమైన మరదలా..</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">స్నేహంగా తిరుగుతూ అవకాశం కోసం చూస్తున్నావు. ఇక మనకి పొందు (సఖ్యత) కుదరదు. పో బావా..</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">స్వచ్చమైన, గిలిగింత చూపులతో నాలో ప్రేమను/కామాసక్తిని కలిగించిన ఓ మరదలా..</span></p><p><span style="color: red; font-size: medium;">నేను, శ్రీఘ్రముగా వేంకటపతిని కలిశాను. ఆయనతో సంబంధాన్ని దక్కించుకున్నాను.. నన్ను వదులు బావా...</span></p><div><br /></div>Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-21488083452885397072021-07-16T03:26:00.006-07:002021-07-16T03:31:32.909-07:00జీవుడించుకంత చేత సముద్రమంత (Jeevudinchukanta cheta samudramamta)<p><span style="color: #2b00fe; font-size: medium;"> </span><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">//ప// జీవుడించుకంత చేత సముద్రమంత</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">చేవెక్కి పలుమారు చిగిరించీ మాయ</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">//చ// కోపములైతేను కోటానుగోట్లు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">దీపనములైతేను దినకొత్తలు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">చాపలబుద్ధులు సమయని రాసులు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">రాపాడీ గడవగరాదు వోమాయ</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">//చ// కోరికలైతేను కొండలపొడవులు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">తీరనిమోహాలు తెందేపలు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">వూరేటిచెలమలు వుడివోనిపంటలు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">యీరీతినే యెలయించీని మాయ</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">//చ// మునుకొన్న మదములు మోపులకొలదులు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">పెనగినలోభాలు పెనువాములు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">నినుపై శ్రీవేంకటేశ నీదాసులనంటదు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">యెనసి పరులనైతే యీదించీ మాయ</span></p><p><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: large;">ముఖ్యపదాల అర్ధం:</span></p><p><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="font-size: large;">ఇంచుక: చిన్న, కొంచెము, A little, even the least</span></p><p><span style="font-size: large;">చేవ: బలము, ధైర్యము</span></p><p><span style="font-size: large;">దీపనము: ఆకలి</span></p><p><span style="font-size: large;">చాపలము: చపలత్వము Fickleness</span></p><p><span style="font-size: large;">సమయు: సమసిపోవు (చావు)</span></p><p><span style="font-size: large;">రాపాడు: రాపు + ఆడు = రాయు, To rub</span></p><p><span style="font-size: large;">తెందేపలు: తెప్పలు+తెప్పలు = తెందెప్పలు (లేదా) తెందేపలు</span></p><p><span style="font-size: large;">చెలమలు: నీటి గుంట</span></p><p><span style="font-size: large;">వుడివోనిపంటలు= చేతికందని పంటలు??</span></p><p><span style="font-size: large;">మోపులకొలదులు: మోపుల కొద్దీ</span></p><p><span style="font-size: large;">పెనగు: పెనవేసిన తాళ్ళవంటి</span></p><p><span style="font-size: large;">పెనువాము: పెద్ద పాము</span></p><p><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: large;">భావం:</span></p><p><span style="font-size: large;">అన్నమయ్య ఈ సంకీర్తనలో తత్వాన్ని బోధిస్తున్నారు.</span></p><p><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: large;">జీవుడు చూస్తే చాలా చిన్నవాడు. కానీ వాడి చేతలు మాత్రం సముద్రమంత. బాగా బలపడి (బలుపెక్కి), ఈ హరి మాయలో చిక్కుకుంటాడు.</span></p><p><span style="color: red; font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: large;">కోపాలైతే అనంతములు. ఆకలైతే ఎప్పుడూ కొత్తే. చపలత్వముతో నిండిన బుద్ధుల రాసులు చావవు. ఎంత రుద్దినా అంతంచేయలేని మాయ అది. </span></p><p><span style="color: red; font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: large;"> కోరికలైతే కొండలంత పొడవుగా ఉంటాయి. కుప్పలు, తెప్పలుగా తీరని మోహము. నీటి చెలమల్లాంటి ఆశలు (ఎప్పుడూ పుడుతూనే ఉంటాయి) సరిగా పెరగని పంటల్లాంటివి. ఈ మాయ ఈ విధంగా చేయబడినది.</span></p><p><span style="color: red; font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: large;">పెద్ద కుప్పలవంటి మదములు, తాళ్ళతో పేనినట్టుగా ఉండే పెద్ద పాముల్లాంటి లోభాలు. </span></p><p><span style="color: red; font-size: large;">కానీ, ఈ మాయలన్నీ శ్రీ వేంకటేశ్వరుని శరణు వేడిన వారికి అంటవు. </span></p><div><br /></div>Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-54803629126447204452021-07-13T23:49:00.005-07:002021-07-16T03:31:47.190-07:00బాపురే యెంతటి జాణ బాలకృష్ణుడు చూడ [Baapure Yentati Jaana Balakrishnudu cooda]<p><span style="color: #2b00fe;"> <span style="font-size: large;">//ప// బాపురే యెంతటి జాణ బాలకృష్ణుడు చూడ</span></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">బాపని వలె నున్నాడు బలరామకృష్ణుడు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">//చ// వొంటి గోపికలచన్ను లుట్లపై కుండలంటా</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">అంటుచు చేతులు చాచీ నదే కృష్ణుడు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">వెంటనే అధరములు వెస మోవిపండ్లంటా</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">గొంటరియై అడిగీని గోవిందకృష్ణుడు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">//చ// సతుల పెద్దకొప్పులు చక్కిలాలగంప లంటా</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">బతిమాలి వేడీ నప్పటి గృష్ణుడు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">చతురత బిరుదులు చక్కెరదీబలంటా</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">తతిగొని యంటీని దామోదరకృష్ణుడు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">//చ// అంగనవొడికట్లు అరటిపండ్లంటా</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">సంగతి గౌగలించీ వేసాలకృష్ణుడు</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">అంగడి నింతులెల్లాను అలమేలుమంగ యంటా</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">చెంగలించి కూడీని శ్రీవేంకటకృష్ణుడు</span></p><p><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: large;"><b>ముఖ్యపదాల అర్ధం:</b></span></p><p><span style="font-size: large;">బాపురే: అయ్య బోబోయ్</span></p><p><span style="font-size: large;">జాణ: నేర్పరి</span></p><p><span style="font-size: large;">బాపడు: బ్రాహ్మణుడు</span></p><p><span style="font-size: large;">చన్నులు: స్తనములు</span></p><p><span style="font-size: large;">ఉట్లు: కుండలు వేలాడదీసే ఉట్టి</span></p><p><span style="font-size: large;">అధరములు: పెదవులు</span></p><p><span style="font-size: large;">వెస: తొందరగా</span></p><p><span style="font-size: large;">మోవి: పెదవులు</span></p><p><span style="font-size: large;">కొంటరి: కొంటెగా</span></p><p><span style="font-size: large;">చతురత: సమయస్ఫూర్తి</span></p><p><span style="font-size: large;">చక్కెరదీబలు: పంచదార దిబ్బలు</span></p><p><span style="font-size: large;">తతి: ఆసక్తితో</span></p><p><span style="font-size: large;">ఒడికట్టు: వడ్డాణము, A girdle, as part of female dress</span></p><p><span style="font-size: large;">చెంగలించు: అతిశయించుచు</span></p><p><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p><b><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">భావం:</span></b></p><p><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="font-size: large;">ఈ సంకీర్తన అన్నమయ్య కుమారుడైన పెదతిరుమలయ్య విరచితమ్.</span></p><p><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">ఓరి నాయనో! ఈ బాలకృష్ణుడు ఎంతటి నేర్పరి. చూడడానికి ఈ బలరామకృష్ణుడు బ్రాహ్మణుడిలా (పండితుడిలా) ఉన్నాడు.</span></p><p><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: large;">ఈ కృష్ణుడు, గోపికల స్తనాలను ఉట్లపై ఉంచిన కుండలు అంటూ, చేతులు చాచి అంటుతున్నాడు.</span></p><p><span style="font-size: large;"><span style="color: red;">వెంటనే గోపికల</span><span style="color: red;"> పెదవులను మోవిపండ్లు అంటూ.. కొంటెగా అడుగుతున్నాడు. </span></span></p><p><span><span style="color: red; font-size: large;"><br /></span></span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">ఆడువారి పెద్ద కొప్పులను చక్కిలాల గంపలు అంటూ...చక్కిలాలు ఇవ్వండి అని వేడుకుంటున్నాడు ఈ కృష్ణుడు.</span></p><p><span style="color: #2b00fe; font-size: large;">ఎంతో తెలివిగా.. ఈ పంచదార దిబ్బలు అంటూ... వారి గుండ్రని పిరుదులను ఎంతో ఆసక్తిగా తాకుతున్నాడీ కృష్ణుడు...</span></p><p><span style="font-size: large;"><br /></span></p><p><span style="color: red; font-size: large;">ఈ దొంగవేషాల కృష్ణుడు..ఆడువారు నడుముకు కట్టుకునే వడ్ఢాణాన్ని... అరటిపండ్లు అంటూ గట్టిగా కౌగిలించుకుంటున్నాడు.</span></p><p><span style="color: red; font-size: large;">ద్వాపరయుగంలో ఎంతమందితో, ఎలా ఉన్నా, ఈ కలియుగంలో ఆ ఇంతులందరూ అలమేలుమంగలోనే ఉన్నారంటూ...ఆమెను ప్రేమతో కూడి వేంకటాచలముపై ఉన్నాడు, ఈ వేంకట కృష్ణుడు.</span></p><div><br /></div>Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-49644201725120810892020-04-21T05:36:00.002-07:002020-04-21T05:36:46.331-07:00తందనాన అహి - తందనాన పురె తందనాన భళా తందనాన [Tandanana ahi tandanana pure]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">తందనాన అహి - తందనాన పురె</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">తందనాన భళా తందనాన</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// బ్రహ్మమొక్కటె పర - బ్రహ్మమొక్కటె</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పరబ్రహ్మమొక్కటె పర బ్రహ్మమొక్కటె</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// కందువగు హీనాధికములిందు లేవు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">అందరికి శ్రీహరే అంతరాత్మ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">ఇందులో జంతుకులమంతానొక్కటె</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">అందరికి శ్రీహరే అంతరాత్మ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// నిండారు రాజు నిద్రించు నిద్రయు నొకటె</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">అండనే బంటునిద్ర అదియు నొకటె</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">మెండైన బ్రాహ్మణుడు మెట్టుభూమి యొకటె</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">చండాలుడుండేటి సరిభూమి యొకటే</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// అనుగు దేవతలకును అల కామ సుఖ మొకటే</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">ఘన కీట పశువులకు కామ సుఖ మొకటే</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">దిన మహోరాత్రములు – తెగి ధనాఢ్యున కొకటే</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">వొనర నిరుపేదకును ఒక్కటే అవియు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// కొరలి శిష్టాన్నములు గొను నాక లొకటే</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">తిరుగు దుష్టాన్నములు తిను నాక లొకటే</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పరగ దుర్గంధములపై వాయు వొకటే</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">వరస పరిమళముపై వాయు వొకటే</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// కడగి యేనుగు మీద కాయు యెండొకటే</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పుడమి శునకము మీద పొలయు యెండొకటే</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">కడుపుణ్యులను పాపకర్ములను సరిగావ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">జడియు శ్రీ వేంకటేశ్వరుని నామమొకటె</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ముఖ్యపదార్ధం:</span><br />
<span style="font-size: large;">ఆహి, పురె, భళా: ఇప్పటి కాలంలో "ఆహా", ఒరే, భలే గా చెప్పుకోవచ్చు [Expression of excitement, appreciation]</span><br />
<span style="font-size: large;">తందాన: వంత పాడే శబ్దము. </span><br />
<span style="font-size: large;">కందువ: మోసపూరితమైన, మాయ, Cunning, false, fictitious</span><br />
<span style="font-size: large;">జంతుకులము: మనుష్యులతో సహా సకల జీవరాశులు </span><br />
<span style="font-size: large;">నిండారు: పూర్ణత్వము నిండిన, చక్రవర్తి, నిండైన</span><br />
<span style="font-size: large;">మెట్టు: నడచు</span><br />
<span style="font-size: large;">అనుగు: ప్రియమైన (beloved, desired)</span><br />
<span style="font-size: large;">ధనాఢ్యుడు: ధనవంతుడు </span><br />
<span style="font-size: large;">ఒనర: కలుగు, సంభవించు, పొసగు </span><br />
<span style="font-size: large;">కొరలు: కలుగు, ఉండు</span><br />
<span style="font-size: large;">పరగ: ప్రసరించు</span><br />
<span style="font-size: large;">కడకి: చివరకి </span><br />
<span style="font-size: large;">పుడమి: భూమి</span><br />
<span style="font-size: large;">శునకము: కుక్క </span><br />
<span style="font-size: large;">పొలయు: ప్రకాశించు </span><br />
<span style="font-size: large;">కడు: గొప్ప </span><br />
<span style="font-size: large;">సరిగావ: సమానముగా రక్షించుటకు</span><br />
<span style="font-size: large;">జడియు: భయపెట్టు</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">భావం:</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">తందనాన అహి, తందనాన పురె, తందనాన భళా....బ్రహ్మౌ ఒక్కటే, పరబ్రహ్మము ఒక్కటే. ద్వితీయము లేదు. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">మాయా/మోసపూరితమైన భావమైన "అధికులు, హీనులు" లేరిక్కడ. అందరి ఆత్మలతోనూ శ్రీహరే ఉన్నాడు.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఇందులో రెండుకాళ్ళతో, నాలుగు కాళ్ళతో నడిచే జంతువులంతా ఒక్కటే. అందరి ఆత్మలతోనూ శ్రీహరే ఉన్నాడు.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">పరిపూర్ణుడైన రాజు, పక్కనే ఉన్న బంటు... నిద్రించే నిద్ర ఒక్కటే. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">వేదశాస్త్రాలు తెలిసిన బ్రాహ్మణుడు, చండాలుడు... నడిచే భూమి ఒక్కటే.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ప్రియమైన దేవతలకు, పశు, పక్ష్యాదులకు, కీటకాలకు... లైంగిక సుఖం ఒక్కటే. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ధనము కలవానికి, నిరుపేదకు... పగలు, రాత్రీ ఒక్కటే</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">మంచి మృష్టాన్నమును, కుళ్ళిన మాంసము మొదలైనవి...తినేటి నాలుక ఒకటే.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">చెడు వాసనలపైన, చక్కటి పరిమళ ద్రవ్యములపైన... వీచే వాయువు ఒక్కటే.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">భూమిపై యేనుగు మీద, చివరకు కుక్క మీద... ప్రకాశించే ఎండ ఒక్కటే.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">మిక్కిలి పుణ్యము చేసినవారిని, పాపకర్మములు చేసి భయపడు వారిని సమానంగా రక్షించుటకు శ్రీవేంకటేశ్వరు నామము ఒక్కటే.</span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-41632139204677097042019-11-10T02:20:00.001-08:002019-11-10T19:45:46.691-08:00సువ్వి సువ్వి సువ్వాలమ్మా - నవ్వుచు దేవకి నందను గనియె [Suvvi Suvvi Suvvalamma]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;">//ప// సువ్వి సువ్వి సువ్వాలమ్మా</span><br />
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;">నవ్వుచు దేవకి నందను గనియె॥</span><br />
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;"><br /></span>
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;">//చ// శశి వొడచె అలసంబులు గడచె</span><br />
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;">దిశల (దివి?) దేవతల దిగుళ్ళు విడచె॥</span><br />
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;"><br /></span>
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;">//చ// కావిరి విరిసె కంసుడు గినిసె</span><br />
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;">వావిరి (వావిలి??) పువ్వుల వానలు గురిసె॥</span><br />
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;"><br /></span>
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;">//చ// గతి సేసె అటు గాడిద గూసె</span><br />
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;">కుతిలకుడిచి జనకుడు నోరు మూసె॥</span><br />
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;"><br /></span>
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;">//చ// గగురు పొడిచె లోకము విధి విడిచె</span><br />
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;">మొగులు గురియగ యమునపై నడచె॥</span><br />
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;"><br /></span>
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;">//చ// కలిజారె వేంకటపతి మీరె</span><br />
<span style="font-family: sans-serif; font-size: large;">అలమేల్మంగ నాంచారమ్మకలుకలు తీరె॥</span><br />
<span style="background-color: #fffcec; color: #222222; font-family: sans-serif;"><span style="font-size: large;"><br /></span></span>
<span style="color: red; font-family: sans-serif; font-size: large;"><b>ముఖ్యపదార్ధం: </b></span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">సువ్వి: గింజలు దంచేడప్పుడు చేసే (దంచుటయందగు) ధ్వన్యనుకరణము (The noise made by women while pounding rice/lentils)</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">గనియె: కనుట, చూచుట</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">శశి: చంద్రుడు</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">వొడచె: కనబడు, ప్రత్యక్షమగు, తోచు</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">అలసంబులు: అలసటలు/కష్టములు/శ్రమ</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">గడచె: పోయినవి</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">దిగుళ్ళు: భయములు</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">కావిరి విరిసె: నల్లటి పొగ (చీకటి) అలముట</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">గినిసె: కినుక పొందె: కోపము పొందె</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">వావిరి పువ్వుల: వావిలి?? (Justicia magnifica flower) కేఫాలిక, నిర్గుండి. నల్లవావిలి పూలు </span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">గతి సేసె: త్రోవ లో వెళ్తుండగా</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">గాడిద గూసె: గాడిద ఓండ్ర పెట్టగా</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">కుతిలకుడిచి: భయపడి, గుటకలు మింగి</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">జనకుడు: వసుదేవుడు</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">గగురు పొడిచె: రోమాంచము కలిగె </span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">మొగులు: మేఘములు</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">కలిజారె: ద్వాపరయుగం నుంచి కలియుగంలోకి వచ్చుట</span><br />
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">అలుకలు: కోపములు</span><br />
<span style="color: #222222; font-family: sans-serif; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-family: sans-serif; font-size: large;">భావం:</span><br />
<span style="color: red; font-family: sans-serif; font-size: large;">దేవకీదేవి నవ్వుచూ కొడుకుని కన్నది, అని... బియ్యం దంచుచూ ఆడువారు సువ్వి సువ్వి అనే శబ్దాన్ని చేస్తున్నారు.</span><br />
<span style="color: red; font-family: sans-serif; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-family: sans-serif; font-size: large;">(అష్టమినాడు) చంద్రుడు ఉదయించాడు. కష్టాలన్నీ తీరిపోయాయి. దేవతలందరూ విచారం విడిచారు.</span><br />
<span style="color: red; font-family: sans-serif; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-family: sans-serif; font-size: large;">నల్లని పొగవంటి చీకటి కమ్ముకుంది. కంసుడు కోపగించుకున్నాడు. వావిలిపూల వానలు కురిశాయి. </span><br />
<span style="color: red; font-family: sans-serif; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-family: sans-serif; font-size: large;">వసుదేవుడు రేపల్లెకు వెళ్ళే మార్గంలో గాడిద కూసింది. భయపడి దాని నోరు మూశాడు. </span><br />
<span style="color: red; font-family: sans-serif; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-family: sans-serif; font-size: large;">రోమాలు నిక్కపొడిచాయి. లోకం గతి తప్పినట్లైంది. మేఘాలు వర్షిస్తూండగా యమున నదిపై నడిచాడు. </span><br />
<span style="color: red; font-family: sans-serif; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-family: sans-serif; font-size: large;">కాలం ద్వాపరయుగం దాటి కలియుగంలోకి జారింది. వేంకటేశ్వరుడుగా వచ్చాడు. ఇక అలమేల్మంగకూ, నాంచారుకూ కోపాలు తీరాయి.. </span><br />
<span style="background-color: #fffcec; color: #222222; font-family: sans-serif; font-size: 14px;"><br /></span>
<br />
<span style="background-color: #fffcec; color: #222222; font-family: sans-serif; font-size: 14px;"><br /></span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-47062514432152912992018-05-11T04:48:00.002-07:002019-11-10T19:46:11.509-08:00ఇన్నియు నుండగ దమకేమి గడమ - వున్నవాడు సిరి పురుషోత్తమరాజు [Inniyu nundaga damakemi gadama]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// ఇన్నియు నుండగ దమకేమి గడమ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">వున్నవాడు సిరి పురుషోత్తమరాజు<span style="white-space: pre;"> </span>//ఇన్నియు//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// వీలుచు నీ రావటించి వేదమరాజు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">కూలికి గుండ్లు మోచీ గూర్మరాజు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పోలిమి నేలలు దవ్వీ బొలమురాజు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">నాలి బడుచాట లాడి నరసింగరాజు<span style="white-space: pre;"> </span>//ఇన్నియు//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// చేకొని చేతులు చాచీ జిక్కరాజు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">రాకపోక దపసాయె రామరాజు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">రాకట్నములే గట్టీ రాఘవరాజు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">రేకల బసుల గాచీ కృష్ణరాజు<span style="white-space: pre;"> </span>//ఇన్నియు//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">// మగువల కిచ్చలాడీ మాకరాజు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">జగమెల్లాదిరిగీని జక్కరాజు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">నగుబాటుదీర శ్రీవేంకటనగముపయి</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">వెగటై లోకము లేలే వెంగళరాజు<span style="white-space: pre;"> </span>//ఇన్నియు//</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ముఖ్యపదాల అర్ధం:</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">కడమ: కొరత</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">నీరావటించు= నీరు+ఆవటించు: నీట మునిగిన/నీరు నిండిన</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">గుండ్లు: కణుపులు/కొండలు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">పోలిమి: కోరలు?</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">బడుచాట= పడుచు+ఆట= యౌవ్వనపు ఆటలు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">చేకొని: కఠినమైన</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">చిక్క: చిన్న కావి (చిన్న కొమ్మ)</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">రాకట్నము: రాజ కట్నము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">రేకల: రే (పల్లెనందు)</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">ఇచ్చలు: ఆసక్తి, కోరికతో కూడన సంభాషణలు/పనులు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">అగుబాటు: అలసట</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">వెగటు: విముఖుడై</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">భావం: </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఈ సంకీర్తన అన్నమయ్య తనయుడు పెదతిరుమలయ్య విరచితమ్.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">పురుషోత్తమరాజు గారికి ఎన్నో ఘనమైన బిరుదులున్నాయి. ఇంకేం కొరత?. సాక్షాత్తూ సిరిని కూడా కలిగినవాడు.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">నీట మునిగిన వేదాలను బయటకు తెచ్చిన వేదమరాజు (మత్య్సావతారం)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">శ్రమపడి కొండని మోసిన కూర్మరాజు (కూర్మావతారం)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">కోరలతో నేలను తవ్విన పొలమురాజు (వరాహావరాతం. హిరణ్యాక్ష సంహారానికి సంబంధించినది)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">చెంచుకన్యతో యౌవ్వనపు ఆటలాడిన నరసింహరాజు (నరశింహావతారం)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">కఠినమైన ఉద్దేశ్యంతో చేతులు చాచిన జిక్కరాజు (వామనావతారం. చేతిలో చిన్న దండెము పట్టుకుంటాడు కాబట్టి జిక్క అన్న పదం ఉపయోగించారు)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">రాజులపై దండెత్తి చివరకు రాముని దర్శనము తర్వాత తపస్సుకు వెళ్ళిన పరశురామరాజు</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">రాజరికాన్ని విడిచిపెట్టి, అడవులకేగిన రాఘవరాజు (శ్రీరామావతారం)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">రేపల్లెనందు పశువులను కాచిన కృష్ణరాజు</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">పడుచులతో ఇచ్చకములాడి పనులు సాధించిన మాకరాజు (బుద్ధుడు)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">జగము అంతటా తిరుగుతూ రక్షణ చేసే చక్కరాజు (కల్కి)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">పై అవతారాల్లో చేసిన పనులకు అలసటపొంది, శృంగార విముఖుడై, వేంతటాచలముపై నిలబడి లోకరక్షణ చేస్తున్నాడీ వెంగళరాజు </span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-21759954453868836062017-06-17T22:10:00.002-07:002019-11-10T19:46:39.499-08:00కలదింతె మాట కంతుని యాట - తెలుసుకో నీలోనిదియె పూటపూట [Kaladinte mata kantuni yaata]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// కలదింతె మాట కంతుని యాట</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">తెలుసుకో నీలోనిదియె పూటపూట<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// అలమేలుమంగా హరియంతరంగా</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">కలితనాట్యరంగ కరుణాపంగ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">చెలువుడు వీడె చేకొను నేడె</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">వలరాజుతూపులివి వాడిమీది వాడి<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// అలినీలవేణి యంబుజపాణి</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">వెలయంగ జగదేకవిభునిరాణి</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">కలయు నీ పతి వచ్చె గక్కన నిన్నిదె మెచ్చె</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పలికీని చిలుకలు పచ్చి మీదబచ్చి<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// సితచంద్రవదనా సింగారసదనా</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">చతురదాడి మబీజచయరదనా</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">యితవైన శ్రీ వేంకటేశుడు నిన్నిదె కూడె</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">తతి దలపోతలు తలకూడె గూడె<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ముఖ్యపదాల అర్ధం:</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కంతుడు= మన్మధుడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అపాంగము: చూపు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">చెలువుడు: సుందరుడు, ప్రియుడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వలరాజు: మన్మధుడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తూపులు: బాణాలు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వాడి: పదును</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అలినీలవేణి: నల్లని కురులు కలది</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అంబుజపాణి: చేతియందు కలువ/తామెర ఉన్నది</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">విభుడు: భర్త</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సితచంద్రుడు: పూర్ణచంద్రుడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సింగారము: శృంగారము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సదనము: ఇల్లు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">చతుర: తెలివైన</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">దాడిమబీజ: దానిమ్మగింజ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">చయము: సమూహము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తతి: సమూహము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">తలపోత: ఆలోచన</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">భావం:</span><br />
<span style="font-size: large;">ఈ సంకీర్తనలో అన్నమయ్య - అమ్మవారి ఆలోచనలు శ్రీవారి పైనే ఉంటూ ఆమెను ఎందుకు వేదనను గురిచేస్తున్నాయో, వాటికి కారణం ఎవరో తెలియజేస్తూ అమ్మను లలితమైన పదాలతో కీర్తిస్తూ వ్రాశారు. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">అమ్మా! వేరొక మాట లేదు. ఉన్నదొక్కటే. అదే, నీ మనస్సులోంచి పుట్టిన మన్మధుడి ఆట. ఇది నీవు ప్రతీసారీ తలచుకో. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ఓ అలమేలు మంగా ! నీవు హరి మనస్సునందు నివశించుదానవు. నాట్యమునందు నేర్పరివి. దయాపూరిత చూపులు కలిగినదానవు. సుందరుడైన నీ ప్రియుడు ఈరోజు నిన్ను కలుసుకుంటాడు. ఆతడి చూపులు మన్మధబాణాలు. చాలా పదునుగా ఉంటాయి. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">నీవు నల్లని కురులు కలదానవు. చేతియందు పద్మమును కలిగినదానవు. సాక్షాత్తూ ఈ జగత్తుకు భర్తయైన వానికి భార్యవు. నీ ప్రియుడు నిన్ను కలవడానికి వచ్చి నిన్ను మెచ్చుకుంటుండగా, పక్కనున్న చిలుకలు నీ స్నేహానికి పచ్చి చెప్తున్నాయి.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">నీవు పూర్ణచంద్రుని వంటి ముఖము గలదానవు. శృంగారానికి నిలయవు. చాలా తెలివైనదానవు. దానిమ్మగింజల సమూహము వంటి పలువరుస గలిగినదానవు. హితుడైన శ్రీవేంకటేశ్వరుడు నిన్ను కలిసాడు. ఆయన గురించిన ఆలోచనల సమూహాలు నీకు పదే పదే నీకు జ్ఞప్తికి వస్తున్నాయి. </span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-38588896330119737292017-06-03T06:48:00.000-07:002019-11-10T19:47:10.614-08:00నమో నారాయణాయ - సమధికానందాయ సర్వేశ్వరాయ [ Namo Narayanaya samadhikanandaya]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// నమో నారాయణాయ </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">సమధికానందాయ సర్వేశ్వరాయ //నమో//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span><span style="color: blue; font-size: large;">//చ// ధరణీసతీ ఘనస్తన శైలపరిరంభ-</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పరిమళ శ్రమజల ప్రమదాయ </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">సరసిజ నివాసినీ సరసప్రణామయుత </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">చరణాయతే నమో సకలాత్మకాయ //నమో//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span><span style="color: blue; font-size: large;">//చ// సత్యభామా ముఖకాంచన పత్రవల్లికా-</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">నిత్యరచన క్రియా నిపుణాయ </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">కాత్యాయినీ స్తోత్రకామాయతే నమో </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">ప్రత్యక్షనిజ పరబ్రహ్మ రూపాయ //నమో//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">దేవతాధిపమకుట దివ్యరత్నాంశు సం-</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">భావితామల పాదపంకజాయ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">కైవల్యకామినీ కాంతాయ తే నమో </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">శ్రీవేంకటాచల శ్రీనివాసాయ //నమో//</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;"><b>ముఖ్యపదాల అర్ధం:</b></span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">నార+అయనుడు = నీటి మీద శయనించు వాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సమ్+అధిక ఆనందము= బాగైన మిక్కిలి సంతోషము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సర్వ+ఈశ్వరుడు= అన్నింటికీ అధిపుడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ధరణీ= భూమి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సతి= భార్య</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఘనస్తనశైల= గొప్పదైన వక్షోజాల కొండలు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పరిరంభ= చుట్టుకుని</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పరిమళ శ్రమజలము= సుగంధభరితమైన చెమట</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ప్రమదాయ: సంతోషించెడి వాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సరసిజ= పద్మము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తే= నీకు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">చరణాయ= పాదములకు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కాంచన పత్ర = బంగారపు ఆకు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వల్లిక= లత</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కాత్యాయినీ= పార్వతీ దేవి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">దేవత+అధిప+మకుట= ఇంద్రుని కిరీటము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సంభావితము: బాగుగా ప్రకాశించునట్లు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పంకజము: బురదనుంచి పుట్టునది = కమలము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కైవల్యకామినీ = క్వైవల్యము కోరు వారలకు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కాంతాయ= భర్త వంటివాడవు</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;"><b>భావం: </b></span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఓ నారాయణా! బాగైన మిక్కిలి సంతోషాన్నిచ్చు వాడా, సర్వేశ్వరుడా, నీకు నమస్సులు.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">నీ భార్యయైన భూదేవి ఘనమైన చన్ను కొండలను గట్టిగా చుట్టుకుని పరిమళభరితమైన చెమటను వదులుతూ సంతోషము పొందుచున్నవాడా!</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">పద్మనివాసినియైన లక్ష్మీదేవి సంతోషముతో నమస్కరించు పాదములను కలిగినవాడా, సృష్టి సకలము ఆత్మయందు కలిగిన వాడా, నీకు నమస్సులు</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">సత్యభామా దేవి బంగారు వన్నె ముఖముపై చెమట తీగెలను నిత్యం రచించుటలో నేర్పరితనము కలవాడా, పార్వతీదేవిచే స్తుతింపబడేవాడా, కోర్కెలుతీర్చేవాడా, పరబ్రహ్మస్వరూపుడా, నీకు నమస్సులు.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ఇంద్రుని కిరీటమునందు పొదగబడిన దివ్యరత్నాల వెలుగు వలన ఎర్రని తామెరల వలే ప్రకాశించు పాదములు కలిగిన వాడా, కైవల్యముకోరు భక్తులకు భర్త వంటి వాడా, వేంకటాచలముపై నివశించే రమాపతీ నీకు నమస్సులు. </span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-5891613821608405642016-01-05T01:03:00.003-08:002019-11-10T19:47:39.431-08:00మఱవకువే చెలియ మదన రహస్య మిది - యెఱగుకొంటే మేలు ఇందులోనే ఉన్నది [Maravakuve cheliya madana rahasyamidi]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// మఱవకువే చెలియ మదన రహస్య మిది</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> యెఱగుకొంటే మేలు ఇందులోనే ఉన్నది</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// సేయరాని వినయము సేసితే దంపతులకు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> పాయని చుట్టరికమై పైకొనును</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> యేయెడా మొగమాటము లెప్పుడు గలిగితేను</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> మోయరానిమోపులై మునుకొను మోహము</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// యేపొద్దు మంచితనాన నెనసితే జాణలకు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> దాపురాలై వేడుకలు తతిగొనును</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> కాపురపు సరవులే కడుగడు కరపితే</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> ఆపరాని తమకము లలవడివుండును</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// తిరమైన రతులద్దితే నేరుపరులకు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> సరససల్లాపములు చవులు మించు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> యిరవై శ్రీవేంకటేశుడింతలోనె నిన్నుగూడె</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> వరుసతో మెలగితే వలపు లీడేరును</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;"><b>ముఖ్యపదాల అర్ధం:</b></span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">యెఱుగు: తెలుసుకొను</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మునుకొను: ముందు ఉంచుకొను (ముందుగానే)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">యేయెడ: ఎటు వైపైనా</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పాయని: విడువని</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">దాపురము: ప్రాప్తి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తతి: సమూహము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సరవి: వరుస, క్రమము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కడు కడు: ఎక్కువ, ఎక్కువగా</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కరపు: చేసితే</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తిరమైన: స్థిరమైన</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">నేరుపరి: నేర్పరి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">చవులు: రుచులు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">యిరవు: స్థిరమైన</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కూడె: కలిసె</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఈడేరును: తీరును</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">భావం:</span><br />
<span style="font-size: large;">ఈ సంకీర్తనలో అన్నమయ్య వయసులోను, దాంపత్యములోనూ పెద్దదైన చెలికత్తె గా మారి, అలమేల్మంగకు దాంపత్యరహస్యాన్ని బోధిస్తున్నారు. </span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ఓ చెలియా! మరచిపోకు. ఇప్పుడు నే చెప్పేది మదన రహస్యము. తెలుసుకుంటే చక్కటి మేలు జరుగుతుంది.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">దంపతులు ఒకరినొకరు ఎంత ఎక్కువగా గౌరవించుకుంటే వారి మధ్య బంధం విడిపోకుండా అంత ఎక్కువ స్థాయికి తీసుకెళ్తుంది. </span><span style="color: blue; font-size: large;">[నువ్వెంత అంటే నువ్వెంత అనుకునే దంపతులమధ్య బంధం ఎలా ఉంటుందో మనకి తెలుసు]</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">దంపతులిద్దరి మధ్య ఎప్పటికీ కొంచెం సిగ్గు అనేది ఉంటే, వారిద్దరికీ ఒకరిపైన ఒకరికి మోహం మోయలేనంత బరువుగా తయారవుతుంది. </span><span style="color: blue; font-size: large;">[అంటే, మొహమాటంలేకుండా మాటలు, చేతలు జారిపోతూంటే, వారిద్దరి మధ్య అనేక అభిప్రాయ బేధాలొచ్చి దంపతుల అన్యోన్యత తగ్గుతుందని- కవి భావన].</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">యే సాయంత్రమైతే స్త్రీ తన భర్తతో మంచితనంగా మసలుకుంటుందో, ఆ స్త్రీలకు ఆ రాత్రి భర్తతో శృంగార వేడుకలు లెక్ఖలేనంతగా ఉంటాయి. </span><span style="color: blue; font-size: large;">[భర్త ఇంటికి రాగానే, యే స్త్రీ ఐతే చక్కగా మాట్లాడి, ఆయన కంటికి యింపుగా కన్పిస్తుందో, ఆ స్త్రీకి ఆమె భర్తవల్ల ఆ సాయంత్రం గొప్ప ఆనందం కలుగుతుందని- కవి భావన] </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">భార్యాభర్తలకు ప్రతీ రాత్రీ చక్కటి శృంగార రాత్రిగా మారి, అలాంటివి అనేక రాత్రులు వరుసగా గడిపితే, వారిద్దరిమధ్య మోహావేశము ఆపలేనంతగా ఉంటుంది. </span><span style="color: blue; font-size: large;">[వారిరువురి మధ్య బంధం గట్టిపడి, ఒకరిపై ఒకరికి మోహము నిరంతరముగా ఉండి, విరక్తి కలగకుండా ఉంటుందని- కవి భావన]</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">భార్యాభర్తలిద్దరూ రతిక్రీడలో నేర్పరితనము కలిగినవారై, వారి దాంపత్యానికి నిరంతరమూ స్థిరమైన రతి గంధాన్ని అద్దితే, వారి జీవితంలో సరసమైన సంభాషణములు రసాలూరుతూ ఉంటాయి. </span><span style="color: blue; font-size: large;">[వారి జీవితం కొత్త రుచులతో నిరంతరం ఆహ్లాదకరముగా ఉంటుందని - కవి భావన]</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">అదిగో! శ్రీవేంకటేశ్వరుడు, ఇంతలోనే నిన్ను కలవడానికి వచ్చేస్తున్నాడు. ఆయనతో సహకరించి, నేను చెప్పిన మదన రహస్యాలని గుర్తుపెట్టుకుని, వినయంతో మెలిగితే నీ ప్రేమ తీరి, పురుషోత్తమునితో గొప్ప సుఖాన్ని అనుభవిస్తావు. </span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-54760776920069438962015-12-27T08:54:00.002-08:002019-11-10T19:48:09.879-08:00ఎంత మోహమో కాని ఇతడు నీమీదను - సంతతము బాయకిటు సరుసనున్నాడు [Enta mohamogani itadu nee meedanu]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// ఎంత మోహమో కాని ఇతడు నీమీదను </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>సంతతము బాయకిటు సరుసనున్నాడు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// పలుకవే పతితోడ పగడవాతెర దెరచి </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> చిలుకవే సెలవులను చిరునవ్వులు </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> మొలకసిగ్గులివేల మోనంబులింకనేల </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> కలయికకు వచ్చి ఇదె కాచుకొన్నాడు </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// కనుగొనవె వొకమాటు కలువకన్నుల నితని</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> పెనగవే కరములను ప్రియము చల్లి</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> పొనిగేటి తమక మేల పొసగిగుట్టిక నేల</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> నినుగదియువేడుకను నిలుచున్నవాడు </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// కొసరవే యీవేళ కూరిములు సారెకును</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> విసరవే సణగులిటు వేమారును</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> వెసరతుల మరిగి శ్రీవేంకటేశుడు గూడి</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> సుసరమున నీతోడ జొక్కుచున్నాడు</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;"><b>ముఖ్యపదాల అర్ధం:</b></span><br />
<span style="font-size: large;">సంతతము= ఎల్లప్పుడూ</span><br />
<span style="font-size: large;">పాయక= విడువక</span><br />
<span style="font-size: large;">సరుస= పక్కన</span><br />
<span style="font-size: large;">పగడవాతెర తెరచి: వాయి అంటే నోరు అని అర్ధం. అంటే, పగడాలవంటి ఎర్రని పెదవులచే మూసిఉంచిన నోటిని తెరచి</span><br />
<span style="font-size: large;">సెలవులను: పెదవి మూలలనుంది వచ్చే నవ్వులు</span><br />
<span style="font-size: large;">మోనంబు= మౌనములు</span><br />
<span style="font-size: large;">పెనగు=మెలిగొను To be twisted</span><br />
<span style="font-size: large;">పొనిగు=తేజములేని, చల్లారిన</span><br />
<span style="font-size: large;">పొసగు= ఇముడు, ఒప్పు, చక్కగా</span><br />
<span style="font-size: large;">సణగు: గొణుగు To grumble, to mutter</span><br />
<span style="font-size: large;">కూరిమి= స్నేహం</span><br />
<span style="font-size: large;">సారెకు= మాటిమాటికీ</span><br />
<span style="font-size: large;">వెస= త్వరగా, శీఘ్రముగా</span><br />
<span style="font-size: large;">సుసరము: నిశ్వాస [From Skt. స్వరః] n. Breath. శ్వాసము, ముక్కుగాలి.</span><br />
<span style="font-size: large;">చొక్కు= To enjoy oneself to excess పరవశము</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;"><b>భావం:</b></span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"> శ్రీవారిపై గల సిగ్గుతో అమ్మవారు ఆయనకు సరిగా సహకరించటంలేదని, శ్రీవారికి ఆమె అంటే ఎంత మోహమో తెలియజెప్పి, యే విధంగా ఆయనతో మాటామంతీ కలిపి, ఆయనకు సహకరించి, ఆయన్ను సంతోషపెట్టమని -చెప్తున్నట్టుగా ఉంది ఈ శృంగార సంకీర్తన. </span><br />
<br />
<span style="font-size: large;">/<span style="color: red;">/ప// అమ్మా! నీ మీద శ్రీవారికి ఎంత మోహం ఉందో కానీ, ఎప్పుడూ విడువకుండా నిన్నే అంటిపెట్టుకుని ఉన్నాడు. </span></span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">//చ// నీ ఎర్రని పగడపు అధరాలను అలా మూసి ఉంచకుండా, కొంచెం ఆ తెరని తెరచి మీ ఆయనతో కొన్ని తియ్యని పలుకులు పలకవమ్మా!. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">నీ పెదవి మూలలనుండి వచ్చే సున్నితమైన నవ్వులను ఆయనపై చిలకవమ్మా!</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఆయన్ను చూడగనే ఆ సిగ్గులెందుకు మొలుస్తున్నాయి? ఈ సమయంలో ఆ మౌనం దేనికి? ఇవన్నీ ఉండవచ్చునా ఈ సమయంలో? నీతో కలయికకు స్వామి వచ్చి, నీకోసమై కాచుకుని కూర్చున్నాడు. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">//చ// కలువ కన్నుల స్వామి ఒకసారి ఎక్కడున్నాడో చూడవమ్మా! </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">కొంచెం ఇష్టాన్ని చూపిస్తూ ఆయను నీ బాహువుల మధ్య మెలిపెట్టవే. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఈ ఉద్రేకంలేని కోరికలేలమ్మా! </span><span style="color: blue; font-size: large;">[అమ్మవారి ప్రవర్తన చప్పగా ఉందని కవి భావన]</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఇద్దరూ కలిసినప్పుడు అలా గుటకలు మింగుతావెందుకు? </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఆయనేమో నిన్ను దగ్గరకి తీసుకుని, ఆపై నీతో జరిగే వేడుకకి ఎదురుచూస్తూ నిల్చున్నాడు. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">//చ// ఈ సమయంలో ఆయనకు నీ స్నేహాన్ని మాటి మాటికీ కొసరి చూపించవమ్మా! </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఆయనకు వినపడేలా పలుమార్లు సణగవమ్మా!</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">శ్రీవేంకటేశ్వరుడు నీతో కూడి, అనేక రతి విధానాలను బాగా మరిగి పరవశంతో, మధురమైన నిశ్వాసలను విడుచుచూ, బాగా అలసి ఉన్నాడు. </span><br />
<div>
<br /></div>
</div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-29793223745384184402015-10-02T20:41:00.001-07:002019-11-10T19:48:36.471-08:00రాధామాధవరతిచరితమితి- బోధావహం శ్రుతిభూషణం [Radhamadhava rati charitamiti]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// రాధామాధవరతిచరితమితి-</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">బోధావహం శ్రుతిభూషణం || </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// గహనే ద్వావపి గత్వా గత్వా రహసి రతిం ప్రేరయతి సతి | </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">విహరతస్తదా విలసంతౌ విహతగృహాశౌ వివశౌ తౌ || </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// లజ్జాశబల విలాసలీలయా కజ్జలనయన వికారేణ | </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">హృజ్జావ్యవహృత(హిత) హృదయా రతి స్సజ్జా సంభ్రమచపలా జాతా || </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// పురతో యాంతం పురుషం వకుళైః కురంటకైర్వా కుటజైర్వా | </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పరమం ప్రహరతి పశ్చాల్లగ్నా- గిరం వినాపి వికిరతి ముదమ్ || </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// హరి సురభూరుహ మారోహతీవ స్వ చరణేన కటిం సంవేష్ట్య | </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పరిరంభణ సంపాదితపులకై స్సరుచిర్జాతా సుమలతికేవ || </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// విధుముఖదర్శన విగళితలజ్జా- త్వధరబింబఫలమాస్వాద్య </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">మధురోపాయనమార్గేణ కుచౌ నిధివద్దత్వా నిత్యసుఖమితా || </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// సురుచిరకేతక సుమదళ నఖరై- ర్వర చిబుకం సా పరివర్త్య </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">తరుణిమ సింధౌ తదీయదృగ్జల- చరయుగళం సంసక్తం చకార || </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// వచన విలాసైర్వశీకృత్య తం నిచులకుంజ మానితదేశే | </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">ప్రచురసైకతే పల్లవశయనే- రచిత రతికళా రాగేణాస || </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// అభినవకల్యాణాంచితరూపా- వభినివేశ సంయతచిత్తౌ | </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">బభూవతు స్తత్పరౌ వేంకట విభునా సా తద్విధినా స తయా || </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// సచ లజ్జావీక్షణో భవతి తం కచభర గంధం ఘ్రాపయతి | </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">నచలతిచేన్మానవతీ తథాపి కుచసంగాదనుకూలయతి || </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// అవనతశిరసాప్యతి సుభగం వివిధాలాపైర్వివశయతి | </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">ప్రవిమల కరరుహరచన విలాసై ర్భువనపతిం తం భూషయతి || </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// లతాగృహమేళనం నవసై కతవైభవ సౌఖ్యం దృష్ట్వా | </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">తతస్తతశ్చరస్తౌ కేళీ- వ్రతచర్యాం తాం వాంఛంతౌ || </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// వనకుసుమ విశదవరవాసనయా- ఘనసారరజోగంధైశ్చ | </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">జనయతి పవనే సపది వికారం- వనితా పురుషౌ జనితాశౌ || </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// ఏవం విచరన్ హేలా విముఖ- శ్రీవేంకటగిరి దేవోయమ్ | </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పావనరాధాపరిరంభసుఖ- శ్రీ వైభవసుస్థిరో భవతి ||<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span></span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ముఖ్యపదాల అర్ధం:</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">రతిచరితమ్: సంభోగ చరిత్ర</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">బోధావహం: బోధన చేయదగినది (చెప్పదగినది)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">శ్రుతిభూషణం: చెవులకి అలంకారమైనది (వినుటకు ఆనందాన్ని కలిగించేది)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #38761d; font-size: large;">గహనే: అడవి యందు, గుహ యందు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ద్వావపి: ఇద్దరూ కూడా</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">గత్వా, గత్వా: వెళ్ళి, వెళ్ళి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">రహసి: రహస్యముగా</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సతి: రాధ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">రతిం ప్రేరయతి: మదనుణ్ణి ప్రేరేపిస్తున్నది</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">విహరతః: విహరిస్తూ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తదా: అప్పుడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">విలసంతౌ: ప్రకాశమానమైన ఇద్దరూ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">విహతగృహాశౌ: ఇళ్ళను వదిలిపెట్టి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తౌ: వారిరువురూ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వివశౌ: వివశులై పరవశంతో ఉన్నారు.</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #38761d; font-size: large;">లజ్జాశబల: ఎక్కువ సిగ్గుతో కూడిన రాధ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">విలాసలీలయా: మాధవుని శృంగార చేష్టల చేత</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కజ్జలనయన: నల్లని కాటుక వంటి కన్నుల</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వికారేణ: వికారము చేత (అంటే, ఆమె నల్లని కన్నులు శృంగారవాంఛల చేత, మాధనువుని పై సిగ్గువలన ఎర్రబడ్దాయని కవి భావన) </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">హృజ్జావ్యవహృత: హృత్+జ+అవ్యవహిత= హృదయమునందు పుట్టిన మన్మధుడు సమీపించిన </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">హృదయా: మనస్సు చేత</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">రతి స్సజ్జా: రతికి సిద్ధమై</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సంభ్రమ: తొందరపడుతూ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">చపల: నిలువలేకుండుట</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">జాతా: అయినది</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పురతో యాంతం పురుషం: ముందు నడుస్తున్న మాధవుని</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వకుళైః: పొగడచెట్టు పూల చేత</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కురంటకై:= పచ్చ పెద్దగోటంట పువ్వులు చేత (Yellow amarnath)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కుటజైర్వా: కొండమల్లె పూవుల చేత ( A tree called Echites antidysenterica. అంకుడుచెట్టు) </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పశ్చాల్లగ్నా: వెనుకగా వస్తూ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పరమం ప్రహరతి: బాగుగా కొడుతున్నది (ప్రహరము: Striking)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">గిరం వినాపి: మాటలు లేకుండగనే</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వికిరతి: అనుభవించుచున్నది </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ముదమ్: సంతోషాన్ని</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #38761d; font-size: large;">హరి: విష్ణువు, కృష్ణుడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సురభూరుహ: దేవలోకంలో మొలచిన మొక్క-పారిజాతం </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఆరోహతీవ: ఎక్కేదానివలే</span><br />
<span style="color: #38761d;"><span style="font-size: large;">స్వ చరణేన: తన పాదములచే</span></span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కటిం: నడుమును</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సంవేష్ట్య: చుట్టివేసి having wrapped around</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పరిరంభణ సంపాదిత: ఆలింగనాల వల్ల వచ్చిన</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పులకై:= పులకలచేత</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సరుచి:+జాతా: అత్యంత ఆనందము పొందినది (great delight in)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సుమలతికేవ: పువ్వులతీగవలే</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #38761d; font-size: large;">విధుముఖదర్శన: చంద్రముఖము వంటి కృష్ణుని దర్శనముతో</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">విగళితలజ్జాత్: సిగ్గును వదిలిపెట్టినదై</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అధరబింబఫలమ్+ఆస్వాద్య: గుండ్రని ముఖములో ఎర్రని పండువలే ఉన్న క్రింది పెదవిని ఆస్వాదించి </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మధుర+ఉపాయనమార్గేణ: తియ్యని ఎదురు బహుమతులు ఇచ్చే మార్గంలో </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కుచౌ నిధివద్దత్వా: స్తన నిధులను సమర్పించి </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">నిత్యసుఖమితా: నిరంతర సుఖాన్ని పొందుతున్నది </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సురుచిరకేతక: అందమైన మొగలిపువ్వుల</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సుమదళ నఖరైః= పువ్వు రేకుల వంటి గోళ్ళచేత </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వర చిబుకం: వరుని గెడ్డమును</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సా: ఆమె</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పరివర్త్య: చుట్టూ తిప్పి </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తరుణిమ సింధౌ: ఆడతనమనే సముద్రములో</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తదీయ: అతనియొక్క</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">దృక్+జలచరయుగళం= కన్నులనే చేపల జంటను</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సం+సక్తం: బాగుగా తిరిగేట్టు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">చకార: చేసెను</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వచన విలాసై:=విలాసమైన మాటలతో </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వశీకృత్య: వశము చేసికొని</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తం: అతనిని (కృష్ణుని)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">నిచుల: ఎర్రగన్నేరుThe red Oleander tree. </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కుంజ: పొదరిల్లు A thicket, a bower, or arbour. </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మానితదేశే: గౌరవింపబడిన ప్రదేశములో</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ప్రచురసైకతే: పెద్దవైన ఇసుక తిన్నెలయందు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పల్లవశయనే: చిగురు పడకల మీద</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">రతికళా: సంభోగ కళల</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">రాగేణ: రాగములచే </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సా+రచిత: ఆమె ఆయని తనువుపై రచన చేసినది</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అభినవకల్యాణ: కొత్తగా పెళ్ళైనట్టుగా</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అంచితరూప+అభిన(ని?)వేశ= అందమైన రూపాలు కలిగి, గొప్ప శ్రద్ధ, పట్టుదల కలిగినవారై Ardour, zeal, enthusiasm, earnestness </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సంయతచిత్తౌ: మనస్సును నిగ్రహించుకుంటూ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వేంకట విభునా: వేంకట విభుని యందు </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తయా: ఆమె చేత</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">స: అతడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తద్విధినా: ఆ రతివిధానాలలో </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తత్పరౌ బభూవతు: రతిక్రీడా తత్పరతను పొందియున్నారు.</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సచ= అతడు కూడా </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">లజ్జావీక్షణః= సిగ్గుతోకూడిన చూపులవాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">భవతి= అగుచున్నాడు/అయ్యాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తం= అతని చేత</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కచభర గంధం= జుట్టుకు స్వత:సిద్ధముగా ఉన్న వాసనను</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఘ్రాపయతి= ఆఘ్రాణింపచేస్తున్నది</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అచలతిచేత్: కదలకపోతూంటే </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తత్+మానవతీ= ఆ సిగ్గు కలిగిన ఆడది</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తథాపి= అప్పుడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కుచసంగాత్= ఆమె స్తనాలు ఆయనకు తగిలేలా</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అనుకూలయతి= అనుకూలముగా ఉంచినది </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అవనతశిరసాపి=వంచుకున్న శిరస్సైనప్పటికీ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అతి సుభగం=అత్యంత సంతోషాన్ని పొందుతూ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వివిధ+ఆలాపైః=అనేక రకములైన అరుపులకు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వశయతి= వశురాలైయున్నది</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ప్రవిమల కరరుహరచన=తెల్లని చేతుల్లోంచి పుట్టిన రచనల</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">విలాసైః=విలాసములచే</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">భువనపతిం=ఈ భువనానికి పతియైన </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తం=శ్రీకృష్ణుని</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">భూషయతి=ఆభరణమైనది</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #38761d; font-size: large;">లతాగృహమేళనం=లతలచే చుట్టబడిన ఇళ్ళ సమూహాలను</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సైకతవైభవ = ఇసుక తిన్నెల వైభవాలను</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">నవ సౌఖ్యం = కొత్త సమాగమ విధానాలను</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">దృష్ట్వా=చూచి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తతః= అటుపిమ్మట</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తతశ్చర= అక్కడ చరించే</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తౌ= వారు (ఆ జంటలు)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కేళీ వ్రతచర్యాం=రతికేళీ వ్రతాన్ని </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తాం= వారు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వాంఛంతౌ=కోరుకుంటున్నారు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వనకుసుమ= అడవి పూల</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">విశదవరవాసనయా=విస్తృతమైన వాసనలచేత</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఘనసారరజః+గంధైశ్చ=కర్పూరపు రజము మరియు గంధముల చేత</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">జనయతి=జనించబడిన</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పవనే=గాలియందు, గాలివలన</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వనితా=స్త్రీలకు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పురుషౌ=పురుషులకు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సపది వికారం=శృంగారభరిత భావాలు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">జనితాశౌ= జనియించుచున్నవి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఏవం=ఈ విధముగా</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">విచరన్=విహరించుచూ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">హేలా విముఖ= ఇటువంటి ఆనందాలకు విముఖుడై </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">శ్రీవేంకటగిరి దేవః= వేంకటేశ్వరుడైన </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అయమ్=ఈతడు </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పావనరాధాపరిరంభసుఖ=పావని ఐన రాధాదేవి ఇచ్చిన సుఖములను చుట్టుకుని </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">శ్రీ వైభవ=లక్ష్మీ వైభవముతో</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సుస్థిరః భవతి=బాగుగా స్థిరమై ఉన్నాడు.</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="font-size: large;"><span style="color: red;">భావం: </span> <span style="color: blue;">అన్నమాచార్యుల భావనా సముద్రంలో ఉవ్వెత్తున ఎగసిన ఒక అల ఈ సంస్కృత శృంగార సంకీర్తన. ఈ సంకీర్తనలో రాధాదేవి, శ్రీకృష్ణుని శృంగారక్రీడని కళ్ళకు కట్టినట్టు వివరించారు. నాకు భగవంతుడిచ్చిన కొద్దిపాటి తెలుగు, సంస్కృత జ్ఞానంతో ప్రతిపదార్ధం, భావం మొత్తం సంకీర్తనకి వివరించే ప్రయత్నం చేశాను......</span><span style="color: blue;">ఈ అమృతం -తాగగలిగినవారికి తా గగలిగినంత, ఈ ఆనందం- అనుభవించగలిగినవారికి అనుభవించగలిగేటంత..</span></span><br />
<div>
<span style="font-size: large;"><br /></span></div>
<span style="font-size: large;">/<span style="color: red;">/ప// ఇది రాధామాధవుల రతిచరిత్ర. చెప్పదగినది, వినడానికి చెవులకు ఆనందాన్ని కలిగించేది.</span></span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">//చ// రాధామాధవులిద్దరూ కూడా ఇళ్ళను వదిలిపెట్టి, విహరిస్తూ, వెళ్ళి వెళ్ళి ఒక రహస్య ప్రదేశానికి చేరుకుని, వశం తప్పి రతిక్రీడకి సిద్ధం అవుతున్నారు.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">//చ//మాధవుని శృంగార చేష్టల చేత, రాధ నల్లని కాటుక వంటి కన్నులు సిగ్గుతో ఎర్రబడినవి. మన్మధుడు బలంగా ఆవహించిన మనస్సుతో రాధ రతికి సిద్ధమై, తొందరపడుతూ, నిలువలేకుండా అయినది. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="font-size: large;"><span style="color: red;">//చ// రాధ, తన ముందు నడుస్తున్న మాధవుని పొగడచెట్టు పూల చేత, పచ్చ పెద్దగోటంట పువ్వులు చేత, కొండమల్లె పూవుల చేత, వెనుకగా వస్తూ బాగుగా కొడుతున్నది. </span><span style="color: blue;">(ప్రియునిలో రతి ఆసక్తిని పెంచే పని కాబోలు)</span><span style="color: red;"> శ్రీవారు తిరిగి వెనుకకు చూడగనే, సిగ్గు చూపులు చూస్తూ, మాటలు లేకుండగనే లోలోపల సంతోషాన్ని అనుభవించుచున్నది. </span></span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">//చ// పారిజాత చెట్టుని ఎక్కేదానివలే కృష్ణుని నడుముపైకెక్కి రెండు పాదములచే నడుమును చుట్టువేసినది. పువ్వులతీగ చెట్టును చుట్టేసినట్టు, ఆలింగనాల వల్ల వచ్చిన పులకలచేత రాధ అత్యంత ఆనందము పొందినది. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">//చ// చంద్రముఖము వంటి కృష్ణుని దర్శనముతో సిగ్గును వదిలిపెట్టినదై, గుండ్రని ముఖములో ఎర్రని పండువలే ప్రకాశిస్తూన్న శ్రీవారి క్రింది పెదవిని ముద్దాడి, ఆస్వాదించి, తియ్యని ఎదురు బహుమతులు ఇచ్చే మార్గంలో, ఆమె నిండుకుండల్లాంటి స్తన నిధులను ఆయనకు చుంబన, చూషణలకు సమర్పించి, నిరంతర సుఖాన్ని పొందుతున్నది.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="font-size: large;"><span style="color: red;">//చ// రాధ తనయొక్క అందమైన మొగలిపువ్వుల రేకుల వంటి గోళ్ళచేత కృష్ణుని గెడ్డమును తిప్పుతూ ఆమె శరీరంలో అణువణువూ చూపించి, ఆమె ఆడతనమనే అందాల సముద్రములో అతని కన్నులు అనే చేపల జంటను బాగుగా తిరిగేట్టు చేసింది. </span><span style="color: blue;">[శ్రీవారికి తన దేహాన్నంతా చూపించిందని- కవి భావన]</span></span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="font-size: large;"><span style="color: red;">//చ// విలాసమైన శృంగార మాటలతో శ్రీకృష్ణుని వశము చేసికొని, ఎర్రగన్నేరు పొదలు అలుముకున్న అందమైన ప్రదేశములో, పెద్దవైన యమునా నదీ తీరప్రాంత ఇసుక తిన్నెలయందు, లేత చిగురుటాకులు పరచిన పడకల మీద, సంభోగ కళల రాగములచే ఆయన తనువుపై రచన చేసినది. </span><span style="color: blue;">[రతి తీవ్రమైన సమయంలో ఏర్పరచే గోళ్ళ గిచ్చుళ్ళు, పంటి గిచ్చుళ్ళు తో శ్రీవారి శరీరంపై గాట్లు పెట్టిందని-కవి భావన]</span></span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">//చ// కొత్తగా పెళ్ళైన జంటలా అందమైన రూపాలు కలిగి, రతి యజ్ఞంలో గొప్ప శ్రద్ధ, పట్టుదల కలిగినవారై, మనస్సును నిగ్రహించుకుంటూ, రాధ వేంకటేశ్వరుని యందు, ఆతడు రాధయందు అనేక రతివిధానాలలో రతిక్రీడాలో పూర్తిగా నిమగ్నులైయున్నారు. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="font-size: large;"><span style="color: red;">//చ// ఆమె శృంగారచేష్టలకి, మాటలకి అతడు కూడా సిగ్గుతోకూడిన చూపులవాడు అయ్యాడు. ఆయన సిగ్గుని పోగొట్టడానికి రాధ అతని చేత ఆమె జుట్టుకు స్వత:సిద్ధముగా ఉన్న గంధం వాసనను ఆఘ్రాణింపచేస్తున్నది. </span><span style="color: blue;">[స్త్రీ కేశములు కామ ప్రేరేపితములు. కేశవునిలో మరింత కామాసక్తిని పెంచడానికి రాధ తన కేశములను వాసన చూపించిందని- కవి భావన].</span><span style="color: red;"> కానీ, అంతకీ అతను రతికి ముందుకు రాకపోవడంతో, సిగ్గు పడుతూనే ఆమె తన స్తనాలను ఆయనకు తగిలేలా అనుకూలముగా ఉంచినది.</span></span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="font-size: large;"><span style="color: red;">//చ// సిగ్గుతో తలవంచుకున్నప్పటికీ, అత్యంత సంతోషాన్ని పొందుతూ, సుఖం వల్ల వచ్చే అనేక రకములైన అరుపులను అరుస్తూ, ఆయనకు వశురాలైయున్నది. తెల్లని చేతుల్లోంచి పుట్టిన రచనల విలాసములచే ఈ భువనానికి పతియైన శ్రీకృష్ణునికి ఆభరణమైనది </span><span style="color: blue;">[ఆమె రెండు చేతులో శ్రీవారి మెడను చుట్టేశాయని- కవిభావన]</span><span style="color: red;">.</span></span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">//చ// లతలచే చుట్టబడిన ఇళ్ళ సమూహాలను (గన్నేరు పూలపొద లు), తెల్లని ఇసుక తిన్నెల వైభవాలను, రాధామాధవుల కొత్త సమాగమ విధానాలను చూచి, అక్కడ చరించే మిగిలిన జంటలు రతికేళీ వ్రతాన్ని తామూ చేయాలని కోరుకుంటున్నారు.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">//చ// అడవి పూల విస్తృతమైన సువాసనలచేత, కర్పూరపు పొడి మరియు గంధముల చేత జనించబడిన గాలివలన, స్త్రీలకు పురుషులకు శృంగారభరిత భావాలు జనియించుచున్నవి.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">//చ// ఈ విధముగా ద్వాపరయుగాన రాధాదేవితో విహరించుచూ, కలియుగంలో ఇటువంటి ఆనందాలకు విముఖుడై వేంకటేశ్వరుడైన ఈతడు, పావని ఐన రాధాదేవి ఇచ్చిన సుఖములను చుట్టుకుని, లక్ష్మీ వైభవముతో, వేంకటాచలముపై బాగుగా స్థిరమై ఉన్నాడు.</span><br />
<div>
<br /></div>
</div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-74037162978930916992015-07-08T19:14:00.000-07:002019-11-10T19:48:57.359-08:00అంగనకు విరహమే సింగారమాయ - చెంగట నీవేయిది చిత్తగించవయ్యా [Anganaku virahame singaramaya]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// అంగనకు విరహమే సింగారమాయ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">చెంగట నీవేయిది చిత్తగించవయ్యా!</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// కలికి నిన్ను తలచి గక్కున లోలో కరగి</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">జలజల చెమరించి జలకమాడె</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">బలు తమకాన నీకు పక్కన నెదురువచ్చి</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">నిలువున కొప్పు వీడి నీలి చీర గప్పెను</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// సుదతి నిన్ను చూచి సోయగపు సిగ్గులను</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పొదలి చెక్కుల దాకా పూసె గంధము</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">మదన మంత్రములైన మాటల మర్మము సోకి</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">ముదురు పులకలను ముత్యాలు గట్టెను</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// గక్కన కాగిట నిన్ను కలసి ఈ మానిని</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">చొక్కి చంద్రాభ్రణపు సొమ్ములు వెట్టే</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">అక్కున శ్రీవేంకటేశ అలమేలుమంగ నీకు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">దక్కి సరసములను తలబాలు వోసెను</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;"><b>ముఖ్యపదాల అర్ధం:</b></span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">అంగన: స్త్రీ</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">చెంగట: సమీపము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">చిత్తగించు: చూడు (ఇక్కడ అర్ధంలో)</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">కలికి: చక్కనైన ఆడుదు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">గక్కున: వెంటనే</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">చెమరించి: చెమటలు విడుచు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">జలకమాడె: స్నానమాడె</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">బలు తమకాన: బలమైన కోరికతో</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">సుదతి: అందమైన పలు వరుస కలిగినది</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">పొదలి: పెరిగి</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">మానిని: మానము కలిగిన ఆడుది</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">చొక్కి: పరవశము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">అక్కున: రొమ్ము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">తలబాలు: తలంబ్రాలు</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;"><b>భావం:</b></span><br />
<span style="font-size: large;">అలమేల్మంగకు విరహమే సింగారము అయ్యింది, నీవే ఇది చూడవయ్యా అని శ్రీవేంకటేశ్వరునితో చెలులు చెప్తున్నట్టు, అన్నమయ్య రచించిన శృంగారకీర్తన ఇది. అన్నమయ్య సంకీర్తనలు చూస్తే - మొదటి రెండు చరణాలూ శ్రీవారి కోసం నాయిక భరించలేని విరహాన్ని అనుభవిస్తున్నట్టూ ఉండి, చివరి చరణంలో ఆ విరహం తీరి, శ్రీవారి సాంగత్యము పొంది, ధన్యురాలైనట్టుగా - రచన సాగుతుంది. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">నీ వలన కలిగే విరహతాపమే నీ భార్యకు సింగారమయ్యింది. ఆమె చెంతకు చేరి నీవే చూడు.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">నీ అందమైన భార్య నిన్ను మనసులో తలుచుకోగానే, ఆ వెచ్చని తలపులకు సున్నితమైన శరీరం లోలోపలే కరిగిపోయి, చెమటలు పట్టి, ఆ చెమటల్లో స్నానం చేసినట్టుంది. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">నీపై బలమైన కాంక్షతో, నీ ఎదురుగా వచ్చేడప్పటికి, నిటారుగా పెట్టుకున్న కొప్పును విడదీసి, నల్లని పొడవాటి జుట్టును తన శరీరం అంతా చీరలా కప్పేసింది. </span><span style="font-size: large;">[ఆయనంటే సిగ్గు మరి, మన్మధుని తండ్రి కదా! ఎలాగూ ఆ కొప్పు కాసేపు పోతే ఉండదని ఆమెకు తెలుసు. పైగా, కొప్పును అలా విడదీయడమంటే, స్త్రీ తన భర్తతో శృంగారాభిలాషని తెలియజేయడమని అర్ధం కాబోలు!!]</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">నీ ఆలోచనల్లో ఉండి, చక్కని పలు వరస కలిగిన ఈ యువతి, సిగ్గులతో ఎరుపెక్కిన చెక్కిళ్ళపై బాగా ఎక్కువగా గంధాన్ని పూసింది.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">నీ శృంగారపు మాటల్లో ఉన్న లోతైన అర్ధాన్ని పసిగట్టి, శరీరంపై పులకలు మొలిచి, చెమట బిందువులన్నీ గట్టిగా మారి, ఆమె మేని అంతటా ముత్యాలు పేర్చినట్టుగా ఉంది. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"> </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">మానము కలిగిన ఈ పడతి, వెంటనే నీ కౌగిట్లో కలిసిపోయి, పరవశంతో నీ మెడలో చంద్రాభరణంలా ప్రకాశించింది. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఆపై, అలమేల్మంగ నీ రొమ్ముపైకి జేరి, నీపై మురిపెంపు సరసాలు అనే తలంబ్రాలు పోసింది. </span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-20658992649883631032015-07-03T02:58:00.003-07:002019-11-10T20:42:27.575-08:00 పూవుబోణుల కొలువే పుష్పయాగము - పూవక పూచె నీకిట్టె పుష్పయాగము [Poobonula koluve pushpayagamu] <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// పూవుబోణుల కొలువే పుష్పయాగము</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పూవక పూచె నీకిట్టె పుష్పయాగము<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// కలువ రేకులవంటి ఘనమైన కన్నుల</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పొలతుల చూపులె నీ పుష్పయాగము</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">తలచి తలచి నిన్ను తమమేనుల (బొడమే</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పులక జొంపములె నీ పుష్పయాగము<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// కరకమలములను కందువగోపికలెల్లా</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పొరసి నిను( జూపుటే పుష్పయాగము</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">సరసపు మాటలే సారెనాడి తమనవ్వు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పొరి నీపై జల్లుటే పుష్పయాగము<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// గాటపు కొలనిదండ కాంతలు సిగ్గున నిన్ను</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">బూటకానకు( దిట్టుటే పుష్పయాగము</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">యీటున శ్రీవేంకటేశ యిట్టె యలమేలుమంగ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పూటవూటరతులివి పుష్పయాగము<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;"><b>ముఖ్యపదాల అర్ధం:</b></span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పూబోణి: అందమైన యువతి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పొలతి: స్త్రీ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మేను: శరీరము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పొడము: పుట్టు, కలుగు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">జొంపము: గుబురు [ వెదురు జొంపము: వెదురు గుబురు]</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కందువ: అందమైన</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">గాటపు: పెద్ద</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;"><b>భావం:</b></span><br />
<span style="font-size: large;">శ్రీవారు శృంగారమూర్తి.. సుగంధలేపనాలు, తరుణులు, పువ్వులు, అలంకరణలు ఆయనకు మహా ప్రీతిపాత్రమైనవి. అందుకు గుర్తుగా, ప్రతీ సంవత్సరం తిరుమలలో శ్రీవారికి పుష్పయాగము పేరిట సుగంధాలను వెదజల్లే మేలు రకపు జాతుల పువ్వులతో సేవ కన్నులపండుగ గా జరుగుతుంది. అన్నమయ్య ఈ సంకీర్తనలో- పువ్వులాంటి తరుణులతో సరసపు ఆటలే శ్రీవారికి పుష్పయాగమని, ప్రత్యేకంగా పువ్వులతో యాగం అక్ఖర్లేదని అంటున్నారు. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">మొగ్గ పువ్వుగా మారుతున్న [పూవక పూచె - అప్పుడే యౌవ్వనప్రాయంలోకి అడుగుపెడుతున్న] సున్నితమైన యువతుల సాంగత్యము, వారి కొలువే నీకు పుష్పయాగము. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">నల్లని కలువరేకుల్లాంటి కన్నులున్న అందమైన యువతుల శృంగారపు చూపులే నీకు కలువల పుష్పయాగము.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">నీవు తలపులోకి రాగానే, సిగ్గుతో వారి అందమైన శరీరాలపై మొలిచే పులకల గుబురులే నీకు పుష్పయాగము.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">నిన్ను పొందిన తమకంలో, అందమైన గోపికలంతా వారి ఎర్రని తామెరల వంటి చేతుల్లో నిన్ను చూపటమే- పుష్పయాగము.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఎన్నోమార్లు సరసపుమాటలాడుతూ, వారి నవ్వు పువ్వుల్ని నీ మీద జల్లడమే - నీకు పుష్పయాగము. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ఆ పెద్ద కోనేటి గట్టున స్త్రీలు సిగ్గుపడుతూ, నీపై కోపము నటిస్తూ నిన్ను తిట్టుటే పుష్పయాగము </span><span style="font-size: large;">[ కృష్ణుడు గోపికా స్త్రీల వస్త్రములను అపహరించినప్పుడు, వారు ఆయన చేసిన పనికి లోలోపల ఆనందపడుతూనే, బయటకు కోపము నటిస్తూ తిట్టారని కవిభావన]</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"> [ఇంతవరకూ చెప్పింది కృష్ణావతారం గురించి], ఇకపై ( కలియుగంలో) శ్రీవేంకటేశ్వరా! నీ భార్య అలమేలుమంగతో ప్రతీ పూటా జరిపే రతి ఆటలే నీకు పుష్పయాగము. </span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-89254633953772291772015-06-26T05:54:00.002-07:002019-11-10T20:57:19.067-08:00రావే కోడల రట్టడి కోడల - పోవే పోవే అత్తయ్య పొందులు నీతో చాలును [Rave kodala rattadi kodala]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// రావే కోడల రట్టడి కోడల </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పోవే పోవే అత్తయ్య పొందులు నీతో చాలును<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//రావే కోడల//</span><br />
<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"><span style="color: blue; font-size: large;"> </span></span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// రంకెలు వేయుచు రాజులెదుట నీవు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">కొంకు గొసరులేని కోడల</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పంకజముఖి నీవు పలుదొడ్లవారిండ్ల </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">అంకెల దిరిగేవు అత్తయ్యా<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//రావే కోడల//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// ఈడాడ నలుగురూ నేగురు మొగలతో </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">కూడి సిగ్గులేని కోడల</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">వాడకు బదుగురి వలపించుకొని నీవు </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">ఆడాడ దిరిగేవు అత్తయ్యా<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//రావే కోడల//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// బొడ్డున బుట్టిన పూపనికే నిన్ను </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">గొడ్డేరు తెస్తినె కోడల</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">గుడ్డము పయినున్న కోనేటిరాయుని </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">నడ్డగించుకుంటి వత్తయ్యా<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//రావే కోడల//</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;"><b>ముఖ్యపదాల అర్ధం:</b></span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">రట్టడి: రహస్యములేని, బహిర్గతము చేయు, నిందింపదగినది</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పొందులు: పొందిక= సరిపడుట, ఇముడుట, స్నేహము [పొందుకాడు= స్నేహితుడు]</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">రంకె=కేక</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;"> కొంకుకొసరులేని: భయము/సంకోచము లేని careless and heedless</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పంకజము= బురదలో పుట్టినది (పద్మము)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">దొడ్డవారు: ధనవంతులు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అంకెల= సంఖ్యలలో, లెక్కలలో</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఈడాడ: ఇక్కడ, అక్కడ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">నలుగురూనేగురు= నలుగురు+అనేకురు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మొగలు: మగవాళ్ళు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పదుగురు: పదిమంది</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వాడ: వీధి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వలపు: ప్రేమ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఆడాడ: అక్కడ, అక్కడ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పూపడు: శిశువు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">గొడ్డేరు: గుత్తసేయు (వ్యవసాయము సేయు)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">గుడ్డము= గుడ్డాము: భూమిపై నున్న కొంతభాగము A plot of land (వేంకటాచలము అని అర్ధం తీసుకోవాలిక్కడ)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అడ్డగించు: ఆటంకం కలిగించు, నిరోధించు To stop, hinder, obstruct </span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;"><b>భావము:</b></span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">అన్నమయ్య- ఈ సంకీర్తనలో అత్తా, కోడళ్ళ దెప్పిపొడుపుల్ని వివరిస్తున్నారు. ఇక్కడ అత్తగారు లక్ష్మీదేవి, కోడలు బ్రహ్మగారి భార్య ఐన సరస్వతీదేవి.</span><span style="color: red; font-size: large;"> [బ్రహ్మగారు విష్ణుని నాభికమలం లోనుంచి పుట్టారు కాబట్టి, సరస్వతీదేవి లక్ష్మికి కోడలు]</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ఓ కోడలా! ఇలా రావే! ఓ నిందార్హమైన కోడలా! ఇటు రావే!</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">పోవే! అత్తయ్యా! ఫో, ఫో.. నీతో స్నేహం ఇక చాలు.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ఓ కోడలా! యేమాత్రం భయం, సిగ్గులేకుండా రాజులెదుట పెద్ద పెద్ద రంకెలు వేస్తావు నువ్వు. </span><span style="color: blue; font-size: large;">[కవులు రాజులెదుట తమ పాండిత్యాన్ని ప్రదర్శిస్తారు కాబట్టి, ఆ దృష్టితో రాసి ఉంటారు అన్నమయ్య]</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">అత్తయ్యా! నువ్వుమాత్రం, బురదలో పుట్టిన పద్మంవంటి ముఖం కలిగి ఉండి, ఎంతోమంది ధనికుల ఇళ్ళలో సంఖ్యల [ధనము] రూపంలో తిరగట్లేదా!</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ఓ కోడలా! ఇక్కడో నలుగురు, అక్కడ ఎంతోమంది మగాళ్ళతో సిగ్గులేకుండా కలిసి ఉంటావు. </span><span style="color: blue; font-size: large;">[విద్వత్సభలో అనేకమంది కవుల నోట్లో నానుతూంటుంది, అని వ్యంగ్య భావన]</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">అత్తయ్యా! నువ్వు మాత్రం, వీధికో పదిమందితో ప్రేమ ఒలకబోస్తూ అక్కడ అక్కడా తిరగట్లేదా! </span><span style="color: blue; font-size: large;">[ప్రతీ వీధిలోనూ ధనికుల చేతుల్లో లక్ష్మి నలుగుతూంటుందని, కవి భావన]</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">సాక్షాత్తూ బొడ్డులోంచి పుట్టిన శిశువు [బ్రహ్మదేవుడు] కే నువ్వు గుత్త చేస్తావని </span><span style="color: blue; font-size: large;">[బ్రహ్మదేవుడు చేసే పని సృష్టిని చేయడం. ఆయనతో కలిసి వ్యవసాయం చేయడం అంటే, జీవులకు జ్ఞానాన్ని ప్రసాదించడం]</span><span style="color: red; font-size: large;"> నిన్ను కోడలిగా తెచ్చానే కోడలా!</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">నువ్వు మాత్రం, వేంకటాచలముపై ఉన్న శ్రీవేంకటేశ్వరుని అడ్డగించి, నీవశం చేసుకున్నావు కదా! అత్తయ్యా! </span><span style="color: blue; font-size: large;">[నీకింక అడ్డేం ఉంది, అని కవి భావన]</span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-63428982908362271452015-06-19T01:50:00.003-07:002019-11-10T20:57:49.685-08:00 లలితాంగి యౌవనము లావణ్యములప్రోవు - అలరి యిటువలె జేసెనమ్మా [Lalithangi youvanamu lavanyamula provu]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// లలితాంగి యౌవనము లావణ్యములప్రోవు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">అలరి యిటువలె జేసెనమ్మా<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span> <span style="color: blue; font-size: large;">//చ// జవ్వాది మిగుల నుష్ణముమీద సంపంగి</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పువ్వు గట్టినది గన పొదలె దాపంబు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">నివ్వటిలు గొజ్జంగి నీట నొయ్యన కడిగి</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">దువ్వటపు బయ్యెదను దుడువరమ్మా //ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span> <span style="color: blue; font-size: large;">//చ// మృగమదము గడు వేడి మెలుతతలపట్టునకు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">అగలు గూడగ వేద నగ్గలంబాయ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">బిగువైన కస్తూరి బేంట్లొయ్యనగోర</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">నగలించి తట్టుపునుగంటరమ్మా<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span> <span style="color: blue; font-size: large;">//చ// విరహతాపంబునకు వేరొండు గతిలేదు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పొరసి వేగించినా బోదు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">తిరువేంకటాచలాధిపుని మన్నన గాని</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">అరిదిమోహము దీరదమ్మా<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span> <span style="color: red; font-size: large;"><b>ముఖ్యపదాల అర్ధం:</b></span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">లలితాంగి: సున్నితమైన అంగముల కలది</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">లావణ్యము: సౌందర్యము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">ప్రోవు: పోగు, సమూహము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">అలరు: ప్రకాశించు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">జవ్వాది: పునుగు Civet: a paste like pomatum</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">నివ్వటిలు: To spread, extend, overflow. వ్యాపించు </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">గొజ్జంగి: మొగలి పువ్వు [ఆడ మొగలి పువ్వు ను గొజ్జంగి అని, మొగ పువ్వుని కేతకీ అంటారుట.] A tree called Pandanus odoralissimus</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">ఒయ్యన: మృదువుగా</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">దువ్వటపు: దుప్పటము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">బయ్యెద: ఆడువారు వక్షమును కప్పుకొను పైట</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">మృగమదము: కస్తూరీ మృగపు గంధం</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">మెలుత: స్త్రీ. యువతి </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">కడు వేడి: మిక్కిలి వేడి</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">అగలు: పగులు, To break or go to pieces</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">అగ్గలము: మెండు, ఎక్కువగా</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">తట్టుపునుగు: పునుగుపిల్లినుండి సేకరించిన సుగంధ ద్రవము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">వేరొండు: వేరొక ఉపాయము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">పొరసు: వేరే విధానాలతో</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">వేగించు: తెల్లవారినా (ఇక్కడా రాత్రంతా జాగారము చేసినా)</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">మన్నన: గౌరవము, సమ్మానించడము (ఇక్కడ దగ్గరకు తీసుకోవడం)</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">అరిది: అపురాపమైన</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">మోహము: కాంక్ష </span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span> <span style="font-size: large;"><b><span style="color: blue;">భావము:</span></b> </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">అన్నమయ్య ఈ సంకీర్తనలో, అమ్మవారు శ్రీవారిపై నున్న విరహతాపాన్ని తగ్గించుకోడానికి ఏమేమి చేసిందో - చెలులు ఒకరితో ఒకరు చర్చించుకుంటున్నట్టుగా ఊహించి రచించారు. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span> <span style="color: red; font-size: large;">యౌవ్వనములో ఉన్న ఈ సున్నితాంగి (అలమేల్మంగ) అమిత సౌందర్యరాశి. ఆవిడ ఈ విధంగా చేసిందమ్మా!</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span> <span style="color: red; font-size: large;">శ్రీవారి విరహాన్ని భరించలేక శరీరానికి పునుగు తైలాన్ని రాసుకుంది. ఐనా, వేడి తగ్గక పోవడంతో సంపంగి పూలను చుట్టుకుంది. ఐనా, తాపము తగ్గట్లేదు. పోనీ, మొగలిపూరేకులు నానబెట్టిన నీటిలో ఓ బట్టను నానబెట్టి త్వరగా ఆవిడ మందపాటి పైటను తడి చేయండమ్మా!. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span> <span style="color: red; font-size: large;">ఈ అందమైన యువతి కస్తూరీమృగపు సుగంధపు కొవ్వును తలకు పట్టీలా వేసుకుంది. కానీ, ఆమె శరీరపు వేడికి ఈ కస్తూరి వేడి కూడా తోడై, ఆమెలో వేడి మరింత పెరిగిపోయింది. ఆమెలో ఉన్న వేడికి ఆ కస్తూరీ పూత ఎండిపోయి పెల్లలుగా ఐతే, మెల్లగా గోళ్ళతో ఆ పెల్లలను ఒలిచి, ఈ సారి తట్టుపుణుగును ఈమె శరీరంపై అంటడమ్మా! </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span> <span style="color: red; font-size: large;">శ్రీవారిపై ఉన్న విరహతాపం తీరడానికి ఈమెకు వేరొక మార్గం లేదు. రాత్రంతా జాగారము చేసినా ఈమెకు తాపం తగ్గదు. శ్రీవేంకటేశ్వరుడు ఈమెను కౌగిలిలోకి తీసుకుని, ముద్దుచేస్తే తప్ప ఈమెకు ఆయన మీదున్న అపురూపమైన కాంక్ష తీరదు. అదొక్కటే మార్గం. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span> <span style="color: red; font-size: x-small;">పేజీ : 117, వాల్యూమ్ : 6, నెం. 161</span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-2284705021254056092015-06-07T03:40:00.000-07:002019-11-10T20:58:38.658-08:00అంగనకు నీవె అఖిలసామ్రాజ్యము శ్రింగారరాయ(డ నీకు శ్రీసతినిధానము [Anganaku neeve akhila samrajyamu]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// అంగనకు నీవె అఖిలసామ్రాజ్యము</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">శ్రింగారరాయ(డ నీకు శ్రీసతినిధానము<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// కమలాలపానుపు కాంతకు నీవురము</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">ప్రమదపు నీమనసు పాలజలధి</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">అమరు నీభుజాంతర మట్టె తీగెపొదరిల్లు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">రమణీయ (ప్ర)హారాలు రత్నాలమేడలు<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// సతికి నీమెడ రతిసాము సేసేకంబము</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">ప్రతిలేని వయ్యాళి బయలు నీవు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">మతించిన కౌస్తుభమణి నిలువుటద్దము</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">మితిలేని శ్రీవత్సము మించుబండారుముద్ర<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// నెమ్మి నలమేల్మంగ నీ కాగిలి పెండ్లిపీట</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">చిమ్ముల చందనచర్చ సేసపాలు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">వుమ్మడి మెడనూళ్ళు వుయ్యాలసరపణులు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పమ్మి శ్రీవేంకటేశ నీ భావమే భోగము<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>//ప//</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #cc0000; font-size: large;">ముఖ్యపదాల అర్ధం:</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అంగన: స్త్రీ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">నిధానము: నిక్షేపము, దాచుకొన్నది A treasure</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పానుపు: మంచము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఉరము: వక్షస్థలము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ప్రమదము: ఆనందము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">జలధి: సముద్రము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">భుజాంతరము: రొమ్ము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">రతిసాము: శృంగారంలో ఆట</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">కంభము: స్తంభము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వయ్యాంళి: వ్యాహాళి అనే పదం నుంచి వచ్చి ఉండవచ్చు (విహరించు)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">బయలు: విశాలమైన మైదానము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మతించు: మదింపు (To estimate)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మితిలేని: హద్దు లేని, పరిమితిలేని</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">శ్రీవత్సము: విష్ణు వక్షస్థలమునందు ఉండెడి పుట్టు మచ్చ </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">బండారు ముద్ర: కోశాధికారి =ఖజానాకి అధికారి] ముద్ర</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">నెమ్మి: ప్రేమ, Attachment, affection,</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">చిమ్ముల: జల్లబడిన</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సేసపాలు: అక్షింతలు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మెడనూలు: బంగారు తీగలతో చేయబడిన దండలు A necklace made of gold threads plaited together</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సరపణులు: బంగారు గొలుసులు An ornament of gold chains of two or more folds</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పమ్మి: అతిశయించు, విజృంభించు</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">భావం:</span><br />
<span style="color: #990000; font-size: large;">అన్నమయ్య ఈ సంకీర్తనలో అత్యంత మనోహరమైన ఉపమానాలను వేసి శ్రీవారి, అమ్మవార్ల బంధాన్ని తెలియజేస్తున్నారు. </span><br />
<span style="color: #990000; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #990000; font-size: large;">ఓ శృంగారమూర్తీ! నీ భార్యకు నీవే గొప్ప సామ్రాజ్యము. నీ శరీర, మనస్సులనే రాజ్యాలకి ఆవిడే మహారాణి. నీకేమో ఆవిడ దాచిపెట్టిన గొప్ప సంపద.</span><br />
<span style="color: #990000; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #990000; font-size: large;">నీ కఠినమైన వక్షస్థలము ఆవిడకి పద్మాలతో నేసిన మంచము. </span><br />
<span style="color: #990000; font-size: large;">ఆనందమయమైన నీ తెల్లని మనసు ఆమెకు పాల సముద్రము.</span><br />
<span style="color: #990000; font-size: large;">నీ రొమ్ముభాగము ఆమెకు లతలతో అల్లిన పొదరిల్లు.</span><br />
<span style="color: #990000; font-size: large;">నీవు ధరించిన మెడలోని ఎత్తైన హారాలు ఆమెకు రతనాల మేడలు.</span><br />
<span style="color: #990000; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #990000; font-size: large;">నీ పొడవాటి మెడ ఆమెకు రతిక్రీడ చేయు స్తంభము.</span><br />
<span style="color: #990000; font-size: large;">నీవు ఆమెకు సాటిలేని విహారము చేయు విశాలమైన మైదానము. </span><br />
<span style="color: #990000; font-size: large;">అంచనా వేస్తే నీ మెడలో కౌస్తుభమణి ఆమె అందం చూసుకోడానికి ఉపయోగించే నిలువుటద్దము.</span><br />
<span style="color: #990000; font-size: large;">సాటిలేని నీ వక్షస్థలముపై ఉండెడి "శ్రీవత్సము" అనే పుట్టుమచ్చ ఆమెకు ధనాగారమునకు అధికారి అయినవాడు వేసే ముద్ర లాంటిది. </span><br />
<span style="color: #990000; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #990000; font-size: large;">అలమేల్మంగకు నీ ప్రేమపూరితమైన కౌగిలియే పెద్ద పెండ్లిపీట.</span><br />
<span style="color: #990000; font-size: large;">నీ శరీరంపై దట్టంగా చిమ్మిన గంధపు పూతయే పచ్చని తలంబ్రాలు.</span><br />
<span style="color: #990000; font-size: large;">మీ ఇద్దరి మెడల్లో కట్టిన బంగారపు తీగెలూ ఉయ్యాలకు వేసే బంగారు గొలుసులు </span><span style="color: red; font-size: large;">[వారిద్దరి గాఢాలింగనాలకు వారి మెడల్లో ఉన్న బంగారు తీగలు పెనవేసుకుపోయి గొలుసుల్లా అయ్యాయి. వారి ఆలింగనాల్ని చెప్పడానికి కవి ఎన్నుకున్న ఉపమానం ఇది] </span><br />
<span style="color: #990000; font-size: large;">ఓ శ్రీవేంకటేశ్వరా! అతిశయించు నీ భావమే ఆమెకు గొప్ప వైభోగము. </span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-28753065692657383502015-06-05T04:28:00.000-07:002019-11-10T21:17:59.294-08:00చిత్తజ గురుడ నీకు శ్రీమంగళం నా - చిత్తములో హరి నీకు శ్రీమంగళం [Chittaja guruda neeku sri mangalam] <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// చిత్తజ గురుడ నీకు శ్రీమంగళం నా- </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">చిత్తములో హరి నీకు శ్రీమంగళం //ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// బంగారు బొమ్మవంటి పడతి నురముమీద </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">సింగారించిన నీకు శ్రీమంగళం </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">రంగుమీర పీతాంబరము మొలగట్టుకొని </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">చెంగిలించే హరినీకు శ్రీమంగళం //ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// వింత నీలమువంటి వెలదిని పాదముల </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">చెంత బుట్టించిన నీకు శ్రీమంగళం </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">కాంతుల కౌస్తుభమణి గట్టుక భక్తులకెల్లా </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">చింతామణివైన నీకు శ్రీమంగళం //ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// అరిది పచ్చల వంటి యంగన శిరసుమీద </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">సిరుల దాల్చిన నీకు శ్రీమంగళం</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">గరిమ శ్రీవేంకటేశ ఘనసంపదలతోడి</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">సిరివర నీకు నిదె శ్రీమంగళం //ప//</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ముఖ్యపదాల అర్ధం:</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">చిత్తజ గురుడు: మనసునందు జనించిన (మన్మధునికి) తండ్రి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మంగళం: శుభకరము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పడతి: స్త్రీ</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఉరము: వక్షస్థలము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సింగారించు: అలంకరించు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">రంగుమీర: పైన చెప్పిన బంగారపు రంగుని మించిన </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పీతాంబరము: బంగారు వర్ణము కలిగిన పట్టు వస్త్రము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మొల: కటిభాగము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">చెంగలించు: ప్రకాశించు </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">వెలది: స్త్రీ </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పాదముల చెంత: పాదాల వద్ద</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">చింతామణి: కోర్కెలు తీర్చే మణి The wishing stone, a fabulous gem or magic ruby</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అరిది: అరుదైన </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పచ్చ: మరకతము (Emerald)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అంగన: ఆడుది</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">గరిమ: పెద్దదైన</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సిరివర: లక్ష్మీదేవి వరించిన వాడు</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">భావం:</span><br />
<span style="color: #cc0000; font-size: large;">అన్నమయ్య అత్యంత మధురముగా రచించిన శ్రీవేంకటేశ్వరుని మంగళం పాట యిది. శ్రీబాలకృష్ణప్రసాద్ గారి దివ్యగాత్రంలో ప్రాణం పోసుకుంది ఈ పాట. అత్యంత సున్నితంగా పాడారాయన.. </span><br />
<span style="color: #cc0000; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #cc0000; font-size: large;">చిత్తజుడైన మన్మధునికి గురువు (తండ్రికూడా) అయిన నీకు (శ్రీ= నీ భార్య లక్ష్మికీ కూడా) శుభమగుగాక! మా మనసుల్లో తేజోమూర్తివైన ప్రకాశించే హరీ నీకు శ్రీమంగళంబగుగాక!</span><br />
<span style="color: #cc0000; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #cc0000; font-size: large;">పచ్చని మేలిమి బంగారు వర్ణంతో మెరిసి పోతూన్న బొమ్మవంటి లక్ష్మీదేవిని వక్షస్థలముపై అలంకరించుకున్న నీకు శ్రీమంగళంబగుగాక!</span><br />
<span style="color: #cc0000; font-size: large;">పచ్చని రంగులు వెదజల్లే బంగారు వర్ణము కలిగిన పట్టు వస్త్రాన్ని మొలకు చుట్టుకుని దేదీప్యమానమై ప్రకాశించే శ్రీహరీ నీకు శ్రీమంగళంబగుగాక!</span><br />
<span style="color: #cc0000; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #cc0000; font-size: large;">వింతైన నీలికాంతులు వెదజల్లే స్త్రీ అయిన ఆకాశగంగను పాదముల వద్ద పుట్టించిన నీకు శ్రీమంగళంబగుగాక!</span><br />
<span style="color: #cc0000; font-size: large;">కాంతులు వెదజల్లే కౌస్తుభమణిని మెడలో ధరించి భక్తుల కోర్కెలు దీర్చే చింతామణివైన నీకు శ్రీమంగళంబగుగాక!</span><br />
<span style="color: #cc0000; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #cc0000; font-size: large;">అరుదైన మరకతమణి వలే ఆకుపచ్చని దేహకాంతి కలిగిన స్త్రీ (భూదేవి) శిరసుపై (వేంకటాచలముపై) ఉన్న సిరులన్నింటినీ ధరించి నిలిచిన నీకు శ్రీమంగళంబగుగాక!</span><br />
<span style="color: #cc0000; font-size: large;">శ్రీవేంకటేశుడవై ఘనమైన సంపదలతో బరువుగా నిల్చున్న ఓ లక్ష్మీదేవి వరించిన విష్ణుమూర్తీ, నీకు శ్రీమంగళంబగుగాక!</span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-74842770158354363362015-06-05T03:35:00.000-07:002019-11-10T21:18:54.114-08:00శ్రీపతి పుర నాయకా జయ చింతితాభీష్ట దాయకా [Sripati puranayaka jaya chintitabheestadayaka]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// శ్రీపతి పుర నాయక జయ-</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">చింతితాభీష్ట దాయకా //ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// ఉన్నతోన్నత విగ్రహ - దాసోపరిస్థాననుగ్రహ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">సన్నుతామర సుగ్రహ - సామ వేద పరిగ్రహ //ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// జానకీ ప్రియ కారక - శివసాధితాఖిలతారక </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">మానుషా హిత మారక - మామకాఘనివారక //ప//</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// శ్రీ వేంకట నాథ రూపక - సంచిత రఘు కుల దీపక </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">భావ సంతోష ప్రాపక - అభంగ మంజుల చాపక //ప//</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ముఖ్యపదాల అర్ధం:</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">శ్రీపతి పురము: విష్ణుదేవుని నగరము (వైకుంఠము)</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">నాయక: నాయకుడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">జయ: జయమగుగాక</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">చింతిత+ అభీష్ట: కోరుకున్న కోర్కెలు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">దాయక: ఇచ్చువాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఉన్నతోన్నత విగ్రహ: అత్యున్నతమైన రూపుడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">దాస: దాసులకు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఉపరిస్థాన: గొప్పదైన కైవల్యమును</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అనుగ్రహ: ప్రసాదించువాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సన్నుత+అమర+సుగ్రహ: దేవతల సన్నుతులను గ్రహించువాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సామవేద: సామవేదము</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పరిగ్రహ: ప్రేమతో స్వీకరించువాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">జానకీ ప్రియకారక: సీతాదేవికి ఆనందం కలిగించువాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">శివసాధిత: శివునిచే సాధింపబడిన</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అఖిల తారక: గొప్ప తేజోమూర్తి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మానుష+అహిత మారక: మనుజులకు కలిగే చెడును సంహరించేవాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మామక+ అఘ నివారక: Mine, నావైన + పాపములను నివారించువాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">శ్రీవేంకటనాధరూపక: లక్ష్మితోకూడిన వేంకటనాధ రూపమును ధరించిన వాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సంచిత: ఆర్జింపబడిన</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">రఘుకుల దీపక: రఘువంశమునకు వెలుగైనవాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సంతోష భావ ప్రాపక: సంతోషభావాలను అనుగ్రహించువాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">అభంగ: విరిగిపోని</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మంజుల చాపక: అందమైన విల్లును కలిగినవాడు</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">భావం:</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఈ సంకీర్తనలో అన్నమయ్య రఘునాయకుడే శ్రీవేంకటేశ్వరుడు, ఆయనే వైకుంఠాధిపతి విష్ణుదేవుడంటున్నారు.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ఓ వైకుంఠాధిపతి ఐన విష్ణుదేవుడా! కోరిన కోర్కెలు తీర్చేవాడా! నీకు జయమగుగాక</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">అత్యున్నతమైన స్వరూపముగలవాడా! సేవించినవారికి ఉన్నత స్థానమైన కైవల్యమును ప్రసాదించువాడా! నిరంతరము దేవతలచే సన్నుతింపబడేవాడా! సామవేద ప్రియుడా! నీకు జయమగు గాక.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">సీతాదేవికి ఆనందమును కలిగించెడివాడా! పరమశివుడు సాధించిన నారాయణ మంత్ర స్వరూప తేజోమూర్తీ! మనుజులకు హితము చేకూర్చని వారలను సంహరించెడివాడా! నావి, నావంటి మనుజుల పాపములను నివారించెడివాడా! నీకు జయమగు గాక.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">లక్ష్మీదేవిని ఉరమునందు నిల్పిన వేంకటేశ్వర రూపుడా! రఘుకులముకు దీపము వలె కీర్తిని ఆర్జించినవాడా! సంతోషభావాలను అనుగ్రహించువాడా! ఎన్నడూ విరగని విల్లును చేతియందు ధరించిన వాడా! (అంటే, ఓటమి ఎరుగని వాడని అర్ధం). నీకు జయమగుగాక.</span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-37725240891228036702015-05-09T01:41:00.001-07:002019-11-10T21:19:16.424-08:00మూసిన ముత్యాల కేలె మొఱగులు - ఆసల చిత్తాన కేలే అలవోకలు [Moosina mutyalakele moragulu]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// మూసిన ముత్యాల కేలె మొఱగులు </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">ఆసల చిత్తాన కేలే అలవోకలు </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// కందులేని మోముకేలే కస్తూరి </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">చిందు నీకొప్పున కేలే చేమంతులు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">మందయానమున కేలే మట్టెల మోత </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">గందమేలే పైపై కమ్మని నీమేనికి </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// భారపు గుబ్బల కేలే పయ్యద నీ </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">బీరపు చూపుల కేలే పెడమోము</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">జీరల బుజాల కేలే చెమటలు నీ </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">గోరంట గోళ్ళ కేలే కొనవాండ్లు </span><br />
<span style="font-size: large;"><span style="color: blue;"><br /></span></span>
<span style="font-size: large;"><span style="color: blue;">//చ// ముద్దుల మాటల కేలే ముదములు నీ </span></span><br />
<span style="font-size: large;"><span style="color: blue;">యద్దపు జెక్కుల కేలే అరవిరులు</span></span><br />
<span style="font-size: large;"><span style="color: blue;">వొద్దిక మాటల కేలే వూర్పులు నీకు </span></span><br />
<span style="font-size: large;"><span style="color: blue;">నద్దమేలే తిరువేంకటాద్రీశు గూడి </span> </span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ముఖ్యపదాల అర్ధం:</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">ఆస: ఆశ</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">చిత్తము: మనస్సు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">అలవోక: వేడుక, లీల</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">కందులేని: నల్లని మచ్చలు లేని</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">మోము: మొగము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">చిందు: కదులు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">మందయానము: మందమైన నడక</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">మేని: శరీరము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">గుబ్బలు: వక్షములు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">పయ్యెద: పైట</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">పెడమోము: ముఖము తిప్పుకొను The face turned away</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">ముదము: సంతోషము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">అరవిరులు: సగం నిడిచిన పువ్వులు</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">భావం:</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ముత్యపు చిప్పలో దాగి ఉండే ముత్యాలకి మెరగులెందుకు? ఆశపడే మనస్సుకి ఇంకా చపలత్వం కూడా దేనికి? ఈ పైపై మెరుగులు నీకు అవసరంలేదమ్మా! నీవు శ్రీవేంకటేశుని అర్ధాంగివి... </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">పరిపూర్ణమైన నీ ముఖానికి కస్తూరీ తిలకం పెట్టి కొత్తగా అందం తేవాలా? </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">అటూ, ఇటూ ఊగే నీ కొప్పులో అసలు పువ్వులుంటాయా? మరి ఆ మాత్రానికి చామంతులెందుకు?</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">స్వామి ముందుకు వచ్చేడప్పటికి సిగ్గుతో మెల్లగా నడుస్తావు. అంత మాత్రానికి కాలికి మట్టెలు పెట్టుకోవడం దేనికి?</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">సహజంగా సువాసనలు వెదజల్లే నీ శరీరానికి ఆ గంధపు పూతలెందుకు?</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">అసలే బరువైన పయోధరాలు నీవి. పైన ఆ పైట బరువు కూడా ఎందుకు?. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">స్వామివారి కళ్ళలోకి చూడలేక ఆ ముఖం తిప్పుకోవడం దేనికి?</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఆ భుజాల పైకి చీర కొంగును కప్పేస్తే చెమటలు పట్టకుండా ఉంటాయా?</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">గోరింటాకు పెట్టుకుని ఎర్రగా, ముద్దుగా ఉన్న ఆ పదునైన గోళ్ళకి ఇంకా అలంకారాలెందుకు?</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">నీ మాటలే ముద్దులొలుకుతుంటాయి. ఇంకా వాటికి నవ్వు ఎందుకు పులమడం?</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">నీ చెక్కిళ్ళు అద్దాల్లా నున్నగా ఉంటాయి, వాటికి ఆ పూరేకులు అదమడం ఎందుకు?</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">నీవు శ్రీవేంకటేశుని అర్ధాంగివి. ఆయన నీపై ఎప్పుడూ ఆశని కలిగి ఉంటాడు. నువ్వు వెళ్ళేది మన్మధునికి తండ్రి దగ్గరకి.. ఆయన కౌగిలిలో ఉంటే అసలు నీకు ఊపిరైనా ఆడుతుందా? ఈ పైపై మెరుగులు నీకెందుకమ్మా? </span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-39554899761916262752015-05-04T01:07:00.001-07:002019-11-10T21:19:43.860-08:00ధరణినెందరెన్ని తపములు చేసినాను - హరికృప గలవాడే అన్నిటా బూజ్యుడు [Dharanendarenni tapamulu chesinanu][<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// ధరణినెందరెన్ని - తపములు చేసినాను</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">హరికృప గలవాడే - అన్నిటా బూజ్యుడు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// మితిలేని విత్తులెన్ని - మేదినిపై జల్లినాను</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">తతితో విత్తినవే - తగ బండును</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">ఇతర కాంతలు మరి - యెందరు గలిగాను</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పతి మన్నించినదే - పట్టపు దేవులు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">// పాలుపడి నరులెన్ని - పాట్లుబడి కొలిచినా</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">నేలిక చేపట్టిన వాడే - యెక్కుడు బంటు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">మూలనెంత ధనమున్నా - ముంచి దాన ధర్మములు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">తాలిమితో నిచ్చినదే - దాపురమై నిలుచును</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">// ఎన్నికకు గొడుకులు - యెందరు గలిగినాను</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">ఇన్నిటా ధర్మపరుడే - యీడేరును</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">ఉన్నతి జదువులెన్ని - వుండినా శ్రీవేంకటేశు</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">సన్నుతించిన మంత్రమే - సతమై ఫలించును</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ముఖ్యపదాల అర్ధం:</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ధరణి: భూమి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మితిలేని: లెక్ఖలేని</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">విత్తులు: విత్తనాలు </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">మేదిని: భూమిపై </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తతితో: సమయానుకూలంగా</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పట్టపు దేవులు: పట్టపు దేవి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">పాలుపడి: పాలేరుగా ఉండి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">యేలిక: రాజు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">యెక్కుడు: ఆధిక్యము, విశేషమైన వాడు</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">తాలిమితో: ధైర్యంతో, శ్రద్ధతో, దయతలచి </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">దాపురమై: (దాపురించు)ప్రాప్తి </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఎన్నికకు: లెక్కించడానికి</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఈడేరును: నెరవేర్చును</span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">ఉన్నతి జదువులు: గొప్ప చదువులు </span><br />
<span style="color: #38761d; font-size: large;">సతమై: శాశ్వతమై </span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">భావం: </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">భూమి మీద ఎవరు ఎన్ని తపస్సులు చేసినా శ్రీహరి కృప కలిగినవాడే అందరిచేతా, అన్నిలోకాల్లోనూ పూజింపబడతాడు.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">కాలాన్ని అనుసరించి విత్తనాలు భూమిలో నాటకుండా, ఎప్పుడు పడితే అప్పుడు, ఎన్ని విత్తనాలు నాటినా లాభమేముంది. కాలాన్ననుసరించి నాటిన విత్తనమే మొలకెత్తి, మంచి పంటను ఇస్తుంది. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">చేరదీసిన స్త్రీలు ఎంతమంది ఉన్నా ఉపయోగం ఏముంది? యే స్త్రీని ఐతే భర్త ఎక్కువగా చేరదీస్తాడో, ఆమే పట్టపురాణి అవుతుంది. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ఎన్నో ప్రయాసలు పడి పాలేర్లుగా ఎంతమంది మనుష్యులు ఉంటే లాభమేముంది? కానీ, మహారాజు నమ్మినవాడే ముఖ్యమైన వాడు అవుతాడు. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">మూల ఉన్న గదుల్లో ఎంత ధనముంటే మాత్రం ఉపయోగం ఏముంది? శ్రద్ధగా దాన, ధర్మాదులు చేస్తేనే ఆ పుణ్యం జన్మాంతరాల్లో సహాయపడుతుంది. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ఓ తండ్రికి లెక్కించడానికి ఎంతమంది కొడుకులుంటే మాత్రం ఉపయోగమేముంటుంది? ధర్మప్రవర్తన కలిగిన కొడుకు వల్లే తండ్రికి ఉత్తమగతులు కలిగి, ఆశ తీరుతుంది. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఎన్ని గొప్ప చదువులు చదువుకుంటే మాత్రం ఉపయోగం ఏముంది? శ్రీవేంకటేశ్వరుని మంత్రము ఒక్కటే శాశ్వతమైన ఫలితాన్ని ఇస్తుంది. </span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-20126836191868921522015-05-03T01:57:00.001-07:002019-11-10T21:43:08.606-08:00 ఈతడఖిలంబునకు నీశ్వరుడై సకల - భూతములలోన దా బొదలువాడితడు [Eetadakhilambunaku eeswarudai sakala]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// ఈతడఖిలంబునకు నీశ్వరుడై సకల- </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">భూతములలోన దా బొదలువాడితడు </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// గోపాంగనలమెరుగు గుబ్బచన్నులమీద </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">చూపట్టుకమ్మ గస్తురిపూత యితడు </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">తాపసోత్తముల చింతాసౌధములలోన </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">దీపించు సుజ్ఞానదీప మితడు </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// జలధికన్యాపాంగ లలితేక్షణములతో </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">కలసి వెలుగుచున్న కజ్జలంబితడు </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">జలజాసనుని వదనజలధి మధ్యమునందు </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">అలర వెలువడిన పరమామృతంబితడు </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// పరివోని సురతసంపదల నింపులచేత </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">వరవధూతతికి పరవశమైన యితడు </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">తిరువేంకటాచలాధిపుడు దానె యుండి </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పరిపాలనముసేయు భారకుండితడు </span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ముఖ్యపదార్ధం:</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">ఈతడఖిలంబునకు: ఈ సకల విశ్వమునకు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">ఈశ్వరుడై: భర్త ఐనవాడు/ ప్రాణాధారమైన వాడు </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">సకల భూతములలోన: అన్ని ప్రాణులలోన</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">తాబొదలువాడితడు: తానై ప్రకాశించు వాడు ఇతడు </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #274e13; font-size: large;">గోపాంగనల: గోపికా స్త్రీల </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">మెరుగు గుబ్బచన్నులు: మెరిసేటి ఎత్తైన స్తనములందు [గుబ్బ అన్న పదం కాలక్రమేణా కుప్ప గా మారిందని అనిపిస్తోంది. ఎత్తైనవి అని చెప్పే అప్పటి వాడుక పదం] </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">చూపట్టు: కనపడు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">కమ్మగస్తురిపూత యితడు: కమ్మని సువాసనల కస్తూరీ లేపనపు పూత యితడు </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">తాపసోత్తముల: ఉత్తమ తాపసుల</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">చింతాసౌధములలోన: ఆలోచనా నగరములో </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">దీపించు సుజ్ఞానదీప మితడు: ప్రకాశించే చక్కని సుజ్ఞానదీపం వంటివాడు యితడు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #274e13; font-size: large;">జలధికన్య: లక్ష్మీదేవి</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">అపాంగ లలితేక్షణములతో: సున్నితమైన కడకంటి చూపులతో </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">కలసి వెలుగుచున్న కజ్జలంబితడు: కలిసి ప్రకాశిస్తున్న కాటుక యితడు </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">జలజాసనుడు: తామెర పువ్వు ఆసనముగా కలవాడు (బ్రహ్మ) </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">వదన: ముఖము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">జలధి: సముద్రము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">అలర: ప్రకాశించుచూ</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">వెలువడిన: బయటపడిన </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">పరమామృతంబితడు: పరమ అమృతము యీతడు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #274e13; font-size: large;">పరివోని: క్షీణించని</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">సురతసంపదలు: చక్కని రతిక్రీడాసక్తి సంపదగా కలుగుట</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">వరవధూతతికి: వరించిన వధూమణికి </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">భారకుండితడు: బరువు మోసేవాడు</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">భావం: అన్నమయ్య శ్రీవేంకటేశ్వరుని కీర్తించడానికి ఎన్నుకోని ఉపమానం లేదు.. అటువంటి అమూల్యమైన భావనల్లో ఈ సంకీర్తన ఒకటి.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ఈతడే (తిరువేంకటాధిపుడు) ఈ సమస్త వి</span><span style="font-size: large;"><span style="color: red;">శ్వ</span></span><span style="color: red; font-size: large;">మునకు భర్తయై అన్ని భూతములలోనూ తానే ప్రకాశిస్తూ ఈ సృష్టిని పోషిస్తున్నవాడు.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">పదారువేల మంది గోపికా స్త్రీల మెరిసేటి, ఎత్తైన పయోధరాలపై బయటకి కనిపించే కమ్మని సువాసనాభరితమైన కస్తూరీలేపనపు పూత యితడు. </span><span style="color: blue; font-size: large;">[గోపాంగనాలోలుడని చెప్పడానికి కవి ఎన్నుకున్న ఉపమానం]</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఉత్తమోత్తమమైన తాపసుల నిరంతర ఆలోచనా మేడల్లో మంచి జ్ఞాన జ్యోతియై ప్రకాశించే జ్ఞానదీపమితడు. </span><span style="color: blue; font-size: large;">[సుజ్ఞానస్వరూపుడని కవి ఎన్నుకున్న ఉపమానం]... </span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">[ముందటిపాదంలో గోపాంగనాలోలుడు అనేది కామదృష్టితో చూడకూడదని మూడవపాదంలో సుజ్ఞాని అని తెలియజేశారు కవి]</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">లక్ష్మీదేవి సున్నితమైన కడగంటి చూపులతో కలిసి ఆమె పెట్టుకున్న కాటుకలా నల్లగా ప్రకాశించే స్వామి యితడు.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">బ్రహ్మగారి ముఖసముద్రపు మధ్యలోంచి ప్రకాశిస్తూ బయటకు వచ్చిన పరమామృతము యితడు. </span><span style="color: blue; font-size: large;">[బ్రహ్మగారి ముఖములు నాలుగూ నాలుగు వేదములుగా చెప్పబడ్డాయి. అటువంటి వేద సముద్రంలో పుట్టిన వేదస్వరూపుడు వేంకటాద్రినిలయుడని కవి భావన]</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ఎన్నడూ క్షీణించని చక్కతి రతిక్రీడాసక్తిని సంపదగా కలిగిన భార్యకు [అలమేల్మంగకి] నిరంతరం వశమైన వాడు ఈతడు. ఆ ఈతడే తిరువేంకటాచము మీదనున్న వేంకటాద్రినాధుడు. ఆతడే వేంకటాచము మీదుండి ఈ సమస్త విశ్వాన్ని పరిపాలన చేసే భారాన్ని మోస్తున్నవాడు.</span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3641131531391713005.post-83277658017708165492014-12-25T17:12:00.005-08:002019-11-13T01:19:35.872-08:00లలితలావణ్య విలాసముతోడ నెలఁత ధన్యత గలిగె నేఁటితోడ [Lalita lavanya vilasamu toda]<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<span style="color: blue; font-size: large;">//ప// లలితలావణ్య విలాసముతోడ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">నెలఁత ధన్యత గలిగె నేఁటితోడ // పల్లవి //</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// కుప్పలుగా మైనసలుకొన్న కస్తూరితోడ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">తొప్పఁదోగేటి చెమటతోడ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">అప్పుడటు శశిరేఖలైన చనుఁగవతోడ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">దప్పిదేరేటి మోముఁదమ్మితోడ // లలిత //</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// కులుకుఁ గబరీభరము కుంతలంబులతోడ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">తొలఁగఁ దోయని ప్రేమతోడ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">మొలకనవ్వులు దొలఁకు ముద్దుఁజూపులతోడ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పులకలు పొడవైన పొలుపుతోడ // లలిత //</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: blue; font-size: large;">//చ// తిరువేంకటాధిపుని మన్ననతోడ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">సరిలేని దివ్యవాసనలతోడ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">పరికించరాని అరవిరిభావముతోడ</span><br />
<span style="color: blue; font-size: large;">సిరి దొలఁ కెడి చిన్నిసిగ్గుతోడ // లలిత //</span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: #274e13; font-size: large;"><b>ముఖ్యపదాల అర్ధం:</b></span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">లలిత: సున్నితమైన, అందమైన</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">లావణ్య: సౌందర్యమైన</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">విలాసముతోడ: ప్రకాశము తోటి</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">నెలఁత: స్త్రీ</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">మైనసలుకొన్న; మైనపు ముద్దల్లా</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">తొప్పఁదోగు: తోగు+తోగు = తడిసిపోవు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">శశిరేఖ: చంద్ర రేఖలు </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">చనుఁగవ: పయోధరములు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">దప్పిదేరేటి; దాహం తీరేటి</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">మోముఁదమ్మితోడ: కలువ వంటి ముఖము తోడ</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">కులుకుఁ: శృంగారముగా కదులు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">కబరీభరము= కబిరీ భారము a fine head of hair = కొప్పు </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">కుంతలంబులతోడ: వెంట్రుకలతో</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">తొలఁగఁ దోయని: తీసివేయలేనంత </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">మొలకనవ్వులు: చిన్నపాటి నవ్వులు</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">పులకలు: గగురుపొడుచు A bristling, a glow, a tingling or glowing of the skin</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">పొడవైన పొలుపు: నిలువెల్లా సొంపు తోటి</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">తిరువేంకటాధిపుని: వేంకటేశ్వరిని</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">మన్నన: గౌరవము</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">సరిలేని: సాతిలేని</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">పరికించరాని: కన్నులచేత చూడబడని</span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">అరవిరి: సగం విడిచిన </span><br />
<span style="color: #274e13; font-size: large;">సిరి: సంపద </span><br />
<span style="font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;"><b>భావం:</b> </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">శ్రీవేంకటేశ్వరునితో రాత్రంతా గడిపి వచ్చిన అమ్మవారి శరీరం చూసి, చెలికత్తెలు "ఇవాళ్టితో ధన్యత పొందింది ఈవిడ", అని తమలో తాము కారణలు అన్వేషిస్తూ అమ్మవారిని ఆటపట్టిస్తున్నారు. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">ప. సున్నితంగా, అందంగా ప్రకాశిస్తూన్న ఈ పడతి శరీరం ఇవాళ్టితో ధన్యత పొందింది.</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"> </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">చ. మైనపు ముద్దల్లా - కస్తూరీ గంధం కుప్పలుగా ఆమె శరీరంపై పోతపోసినట్టుంది. </span><span style="color: blue; font-size: large;">(శ్రీవారు కస్తూరీ లేపనాన్ని ఆమె శరీరం మీద బాగా దట్టించారన్నమాట)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఆమె శరీరం చెమట నీటిలో తడిసిపోయి ఉంది. </span><span style="color: blue; font-size: large;">(అది కౌగిళ్ళ వేడివల్ల అని కవి భావన)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఆమె కుచకుంభాలు చంద్ర రేఖలతో నిండి ఉన్నాయి. </span><span style="color: blue; font-size: large;">(శ్రీవారు ఆవిడ వక్షోజాలను గట్టిగా వత్తినప్పుడు, ఆయన గోళ్లు అర్ధచంద్రాకారంలోగుచ్చుకుని, చంద్రవంకల్లా వేసవికాలపు వెన్నెలలు కురిపిస్తున్నాయని, కవి భావన. ఏమొకో చిగురుటధరముల పాటను గుర్తు తెచ్చుకోవాలిక్కడ)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఆమె ముఖము నీటిని నింపుకున్న పద్మంలా, దాహం తీరినట్టుగా ఉంది. </span><span style="color: blue; font-size: large;">(శ్రీవారితో రసక్రీడలో ఆమె అనంతమైన సంతోషాన్ని పొందిందని కవి భావన)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">చ. శృంగారముగా కదిలే ఆమె జడకొప్పు జుట్టులా వేలాడుతోంది. </span><span style="color: blue; font-size: large;">(అంటే, గదిలోకి వెళ్ళేడప్పుడు, ఆమె చక్కగా కొప్పు పెట్టుకుని వెళ్ళింది. కానీ, శ్రీవారి చేసిన శృంగార చేష్టలకి బయటకి వచ్చేడప్పడికి, కొప్పు వదులై, జుట్టు జారిపోయి వేలాడుతోందని, అర్ధం. వారిరువురి శృంగారక్రీడని వర్ణించడానికి కవి ఎన్నుకున్న ఉపమానం ఇది)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఆమె ముఖంలో శ్రీవారిపై ప్రేమ రెట్టింపుగా ఉంది. </span><span style="color: blue; font-size: large;">(భర్త ఇచ్చిన సంతోషం వల్ల ఆయనపై కలిగే అనంతమైన ప్రేమ అది, అని కవి భావన)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">శ్రీవారిపై సిగ్గుతో, ఆయన చేసిన పనులు గుర్తొచ్చి, ఆమె పెదవులపై నవ్వులు చిన్నగా మొలుస్తున్నట్టుంది. ఆమె చూపులు ఇంకా శ్రీవారిపై ముద్దులు కురిపిస్తున్నట్టున్నాయి. ఆమె నిలువెత్తు శరీరం ఇంకా గగురుపాటు నుండి తేరుకోకుండా మహా సొంపుగా ఉంది. </span><span style="color: blue; font-size: large;">(గరుర్పాటు వచ్చినప్పుడు వెంట్రుకలు నిక్కబొడుచుకోవడం చర్మం కొంచెం బిర్రుగా ఉండడం చూసి ఈ మాటలంటున్నారు)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;"><br /></span>
<span style="color: red; font-size: large;">చ. ఈమె శ్రీవేంకటేశ్వరుని కౌగిలిలో సమ్మానింపబడి, ముద్దు చేయబడింది. ఈమె దేహం నుండి వచ్చే సువాసనలకి వేరే ఏ సుగంధాలూ సాటి రావు. </span><span style="color: blue; font-size: large;">(అయ్యవారూ, అమ్మవార్ల చెమట కూడా కలిసిన కస్తూరి వల్ల వచ్చే వాసన అన్ని పరిమళాలకంటే గొప్పగా ఉందని కవి భావన)</span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఆ ముఖంలో మనం కంటితో చూడలేని చిలిపి భావాలతో లక్ష్మీదేవి సిగ్గులని ఒలకబోస్తోంది. </span><br />
<span style="color: red; font-size: large;">ఈ లక్షణాలన్నీ కలిగిన ఈమె శరీరం ఇవాల్టితో ధన్యత పొందింది. </span></div>
Kiranhttp://www.blogger.com/profile/00103981751619786070noreply@blogger.com0